135
104-súwrette buyımnıń artında payda bolǵan sayanı kórip shıǵayıq.
Sayanıń ortalıq bólegi tolıq qarańǵı, al shetki bólegi gúńgirt. Sonlıqtan
tolıq qarańǵı bólimi
saya, gúńgirt bólegi
yarım saya dep ataladı.
104-
a súwrette buyımǵa jaqtılıq eki derekten (
S
1
hám
S
2
) túsetuǵın
halatı kórsetilgen. Buyım artında payda bolǵan saya bólimine hesh
bir derekten jaqtılıq túspeydi. Yarım saya bólegine derektiń birewinen
jaqtılıq túsedi. Yarım sayadan sırtqa eki derekten de jaqtılıq túsedi.
Eger shamlardan birewin óshiretuǵın bolsaq, buyım artında tek ǵana
saya payda boladı.
104-
b súwrettegi kórinisti túsindiriwge háreket etiń!
Onda shar
ólshemi jaqtılıq deregi elektr lampochkasınan ádewir kishi.
Ámeliy tapsırma
Lágendi suwǵa toltırıń. Qolıńizda qálemdi uslap, onıń
sayasın lágendegi suwdıń túbinde baqlań. Soń qálemniń
yarımın suwǵa tıǵıp, jáne sayasın baqlań. Bunda sayanıń eki bólimge
ajıratılǵanına itibar beriń. Sayalar aralıǵı ádewir úlken bolıp, jaqtı
boladı. Sebebi haqqında oylap koriń.
1. Ne ushın hawa bult bolǵanda buyımlardıń sayası payda
bolmaydı?
2. Eger diywalǵa qandayda bir buyımnıń sayası túsetuǵın bolsa,
bul sayanıń ólshemi nege baylanıslı boladı?
3. Jaqtılıqtıń tuwrı sızıq boylap tarqalatuǵının jáne qanday
qubılıslar tastıyıqlaydı?