Davomi
22- §. M asalalar
1-masala. O g'irligi
G = 2 N b o 'lg an
К yukni
В blok dan o 't-
kazilgan arqon yordamida
D chig'ir ushlab turadi.
Blokdagi ishqala-
nishni hisobga olm ay
AB va
BC b ru sla r zo 'riq ish i an iq la n sin .
ZA B C = Z D B K = a = 30° (47-rasm).
Yechish. Z?tugun muvozanatini tekshiram iz. Buning uchun (47-
rasm,
b) dagidek
Bxy koordinata sislemasini tanlab olamiz.
В tugun-
ga A1yukning og'irligi (aktiv kuch) qo'yilgan, uni bog'Ianishdan qut-
qaramiz. Bog'lanishlar
AB, BC sterjenlar ham da
BD arqondan ibo
rat. Ularning
reaksiyalari mos ravishda S x , S 2 va
f . S terjen lar
cho'zilayapti deb faraz qilamiz. 47-rasm ,
b dan ko'rinib
turibdiki,
В tugundagi k uchlar tekislikdagi kesishuvchi kuchlar sistem asidir.
Ularning m uvozanat sharti quyidagicha: ^
p
'
Vя \ -
•
V / 4
^
f
•
T O
47-rasm.
У
F
Z
.j vx
У F
/-I vy
(22.1) dan:
0;
S { + S 2 ■
c o sa +
T • sin a = 0,
0;
S-, ■
sin a +
T • cos a +
G = 0.
G+T cosa
sin a
(
2 2
.
1
)
(
22
.
2
)
c o sa
- T • sin a .
(22.2) ga son qiym atlam i qo‘ysak:
S j = 5 , 4 5 N , S 2 = - 7 , 4 6 N
(22.3)
kelib chiqadi.
Bu yerda (+) ishora sterjen c h o ‘zilishini, (—) ishora esa siqilishi-
ni bildiradi.
2-masala. Steijenli sistema bir-biri bilan sharnirli bogiangan 6 ta
sterjendan iborat.
A tugunga
F kuch, Z? tugunga
Q kuch qo‘yilgan.
Sterjenlar zo ‘riqishi aniqlansin. Ulam ing og‘irligi
hisobga olinmasin
(48-rasm).
C, D, E nuqtalar qo‘zg‘almas sharnirli tayanchlardir.
4 8 -rasm ,
a da k o ‘rsatilg an sistem a m u v o z an atin i tek sh irish
uchun
A va В tugunlar m uvozanatini alohida-alohida tekshiramiz.
A tugunga
F kuch, 1, 2 va 3 - sterjenlarning zo ‘riqishlari ta ’sir
qiladi. U lar fazoda joylashgan kesishuvchi kuchlar sistemasidan ibo
rat. Sanoq sistemasini 48-rasm ,
b dagidek tanlab, fazodagi kesishuv
chi kuchlarning m uvozanat shartlarini tuzamiz:
1 ^ = 0
1 ^ = 0
- 0
- S y • cos4 5 ° - б1, = 0,
- S 2 = 0 ,
- F - S 3 ■
cos45° = 0.
(22.4)
(22.4) dan:
34
