|
Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта
|
| bet | 66/99 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 1,11 Mb. | | #121282 |
Bog'liq portal.guldu.uz-Жисмоний маданият назарияси ва методикасиЎқитувчи
10-минут
III
|
Гуруҳда ишлаш босқичи.
1.Талабаларнинг фикри кетма-кетликда эшитилади. Бошқа фикр, эътирозлар бўлса, изоҳ берилади. Бошқа талабалар баҳсга жалб қилинади.
2.Талабалар фикрларидаги ўхшашлик ва қарама-қарши томонлар ҳамкорликда аниқланади, бошқа фикрлар ҳам таҳлил қилинади.
3.Барча талабалар томонидан айтилган фикрлар умумлаштирилади ва таҳлил қилинади ҳамда энг тўғри фикрлар жамланади.
|
Ўқитувчи-талаба,
40-минут
|
IV
|
Мустаҳкамлаш ва бахолаш:Берилган маълумотларни талабалар томонидан қандай ўзлаштирилганини аниқлаш учун қуйидаги саволлар берилади:
1. Иш қобилиятини кучайтириш ва қайта тиклаш воситалари
тугрисида сузланг
2.Замонавий спортда инсон организмига табиат муҳит омилларининг кўп қиррали таъсири ва уларнинг маъносини очиб беринг
3.Совуқ ва иссиқ ҳаво шароитида тренеровка ва мусобақа нима?
Якуний фикрлар айтилади. Мавзу буйича якуний фикрлар айтилади, талабалар фикрлари умумлаштирилади.
|
Ўқитувчи,
15-минут
|
V
|
Ўқув машғилотини якунлаш босқичи:
5.1. Талабалар билими таҳлил қилинади.
5.2.Ўқитувчи ўз фаолиятини тахлил қилади ва тегишли ўзгартиришлар киритади.
|
Ўқитувчи,
10-минут
|
Асосий саволлар:
1. Иш қобилиятини кучайтириш ва қайта тиклаш воситалари.
2. Замонавий спортда инсон организмига табиат муҳит омилларининг кўп қиррали таъсири.
3. Совуқ ва иссиқ ҳаво шароитда тренеровка ва мусобақа.
МАВЗУГА ОИД ТАЯНЧ ТУШУНЧА ВА ИБОРАЛАР:
Cпортчининг мусобақа фаолияти,тренировка,машк курганлик,спортчиларни тайёрлаш,машк курганлик, спортнинг жамиятдаги функциялари,спортнинг ижтимоий ахамияти,спортнинг жамиятдаги функциялари.
1-АСОСИЙ САВОЛ БУЙИЧА УКИТУВЧИНИНГ МАКСАДИ:
Иш қобилиятини кучайтириш ва қайта тиклаш воситалари билиш.
Идентив мақсадлари:
1. Иш қобилиятини кучайтириш ва қайта тиклаш воситалари
тугрисида тушунчага эга булади.
1-АСОСИЙ САВОЛНИНГ БАЁНИ:
Спорт амалиётида мусобафа ва машғулот юкламаларидан кейин организмни тикланиш жараёнини тезлаштирилишига таъсир кўрсатувчи ҳар хил қўшимча воситалардан кенг қўлланилади. Машғулот ишларини бажариш умумий ва махсус иш қобилиятини кўтариш функционал заҳираларини тўлиқ ишга тушуришни таъминлаш спортчи организмини самарали мослашишга ёрдам-лашади.
Иш қобилиятни ошириш тиклаш ва спорт машғулотида қўлланиладиган воситаларни шартли равишда учта: педагогик, психологик, тиббий-биологик гуруҳга ажратиш мумкин.
Педагогик тиклаш воситалари спортчиларни иш қобилияти ва тикланиш жараёнини мушак фаолияти бажарадиган ишини мақсадига мувофиқ равишда ташкил этилади. Педагогик воситаларни жуда кўп қирраларидир. Бу ерда шуни кўрсатиш керакки, машғулотлар давомида услуб ва воситаларни танлаш, ўзгарувчанлик хусусиятларига қараб ҳар хил юкламаларни микроцикл ичида қўшиб олиб бориш ва бошқалар.
Психологик услублари ва воситалари - (аутаген ва психологияни бошқарувчи машғулот, ишонтирувчи уйқу дам олиш (гипноз), ўз-ўзини ишонтириш ва бошқалар) кейинги йилларда кенг тарқалди.
Психологик таъсир кўрсатиш йўли билан, асаб-психологик кучланишни, психик руҳий эзилганликни сарфланган асаб энергиясини тез тиклаш, машғулот ва мусобақа дастурини аниқ бажариш учун аниқ кўрсатма индивудуал кучланиш имкониятларини чегарасига олиб бориш.
Тиббий - биологик воситалар. Организмнинг юкламага былган резистентлик қобилиятни ошириш мумкин. Умумий ва жойлардаги чарчашни тез тушуриши, энергия ресурсларини самарали тўлдириш, мослашиши, жараёнларининг тезлатиши, иш қобилиятини ошириш, махсус бўлмаган стресс таъсирига чидамли бўлишига ёрдам кўрсатиши мумкин.
Тикланиш муолажалари ҳар хил гуруҳларга таълуқли бўлиб. Ўз навбатида танлаб олинган ва умумий таъсир кўрсатади.
Кенг маънода таъсир кўрсатувчи воситалар ўзининг таъсири билан спортчиларнинг организм тизимини ҳамма асосий функция-ларини қамраб олади. Буларга қуруқ ҳаво ва буғ ҳаммомлари, умумий қўл билан уқалаш ва з.к. киради.
Танлаб таъсир кўрсатувчи воситаларга алоҳида функцилар тизими ёки бўлимлар таъсир кўрсатади.
Умумтонизириюший тадбирларга кенг равишда таъсир кўрсатувчи, спортчи организмига чуқур таъсир кўрсатмайдиган (ультрафиметлинурланиш, айрим электр муолажаларини рацион-лаштириш).
Машғулот учун аҳамиятларидан бири танлаб таъсир кўрса-тувчи воситалари ҳисобланади. Уларни ҳар хил шароитда ҳар хил машғулот юкламаси билан қўшиб олиб бориш микроциклар ичида машғулотдан машғулотга ўтган сари спортчининг иш қобили-ятининг бошқаришига ёрдам беради.
Қайта тиклаш, воситаларни ишлатишнинг оптимал шакли бўлиб, кетма-кет ёки параллел равишда биринчиси ёки мажмуа муолажааси сифатида қабул қилишдир, бундай ёндашиш биринчи восита билан умумий таъсир кўрсатишнинг самарадорлигини оширади ва йўналтирилган таъсир кўрсатади.
Қайта тиклаш мажмуаларининг воситалари. Шуни таъкидлаш керакки, қайта тиклаш ва иш қобилиятини кучайтириш воситалари фақат чарчашни йўқотишга қаратилган бўлиб, организмга таъсир кўрсатмайди.
Иш қобилиятини кучайтириш ва қайта тиклаш воситаларни ишлатишни бошқаришда юкламадан кейин чарчаш кўринишларини тезроқ йўқотишдир.
Микроциклларда машғулотни умумий ҳажмини ошириш, ҳамда айрим машқларнинг шиддатини кўтариш, катта юкламали машғулотлар сонини ошириш билан боғлиқ.
Спортчиларни машғулот юкламаси олдидан дастлабки иш қобилиятини кучайтириш ҳам иш қобилиятини бошқариш воситаси бўлиб ҳисобланади. Машғулотни ҳажм ва шиддатини ошириб бориш функционал заҳираларни кучайишини, бу эса қонда энергия ташиш ва нафас олишларини тезлаштириб, шу жараёнга мослашиши самарадорлигини оширади.
Олдинги ва кейинги машғулотларни йўналишини ҳисобга олган ҳолда қайта тиклаш муолажаларини режалаштириш.
Спортчиларни тайёрлаш жараёнида иш қобилиятини кучайтириш ва тиклаш воситаларини режалаштиришда тайёрлаш жараёни ҳисобга олган ҳолда аниқ вазифа билан боғлаш зарур.
Кўрсатилган воситаларни шартли равишда уч: жорий оралиқ ва босқичли даражада қабул қилиниши мумкин.
Жорий иш қобилиятини кучайтириш ва қайта тиклаш жараёнининг вазифаси, битта машғулотни дастурини тўлиқ бажариш мақсадида тез иш қобилиятини кучайтириш ҳисобланади. Оралиқ даражадаги тадбирлар билан мезо ва микроциклларда айрим мусобақаларда спортчи организмини оптималаштиришга қаратилади.
Босқичлардаги даражада тренеровка макроциклларидан кейин спортчиларни функционал ҳолатини меъёрига тушириш, уларни жисмоний ва психологик томондан қайта тиклаш масаласи қўйилади.
|
| |
