|
Inversnoy ta’lim — ag'darish, joyini almashtirish; tafakkur tizimini
|
| bet | 7/8 | | Sana | 09.04.2022 | | Hajmi | 378 Kb. | | #19533 |
Bog'liq kurs ishi MInversnoy ta’lim — ag'darish, joyini almashtirish; tafakkur tizimini shakllantirish yo'nalishidagi ta ’lim.
Innovatsiya — yangilanishni, o'zgarishni amalga joriy etish, kiritish jarayoni va faoliyati.
Integral — chambarchas bog'liq, butun, yagona; o'z cheksiz kichik qismlarining yig'indisi.
Intellekt — insonning umuman bilish faoliyati, fikrlash qobiliyati; tushunish, mulohaza, tafakkur, aql.
Interfaol mashg'ulot — o'qituvchi va o'quvchilar o'zaro faol ishtirok etadigan mashg'ulot; jarayon hamkorlikda kechadi.
Yo‘l (ruscha — priyom) — biror maqsadni amalga oshirish uchun tanlangan harakat turi.
Kichik modul — pedagogik texnologiya tarkibidagi eng kichik birlikni ifodalaydi. Amalda bunday kichik modulni tashkil qiluvchi boshqa kichik modullarga ajratish mumkin emas deb hisoblanadi.
Kognitiv — atrof odam haqidagi bilim doirasini kengaytirish. differeniiyalovchi tafakkurni shakllantirish, bilish extiyojlarini rivojlantirish ta’limi.
TEST SAVOLLARI
Pedagogik nazorat bu
*A) Pedagogik nazoratni tashkil qilishdan biror maqsad ko’zda tutiladi, pedagogik jarayonlarining vazifasi, ish rejasi nazorat qilgan jarayon aniq vaqt to’liq qilib olib boriladi.Kuzatishdan maqsad tajriba to’plash va ilmiy –pedagogik analizdir.
B) Kuzatuvchi darsda o’qituvchi ko’nikmasi va o’quvchilarni dasdagimavzuni qay darajada qabul qilishini, darsdan tashqari olib boriladigan tarbiyaviy ishlarning natijasi aniqlanadi. Bu natija salbiy va ijobiy bo’lishi mumkin. Kuzatuv jarayonida zamonaviy texnik vositalardan foydalanish yaxshi natijalar beradi.
C) Tiflopedagogikadan maxsus adabiyotlar ,yangiliklar bilan bilan tanisha borish, maxsus adabiyotlardagi zamonaviy adabiyotlarni o’rganish,t iflopedagogik muassasalarning ishlari,tiflopedagoglarning adabiyotlar bilan ishlashi, ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalarni o’qtish, tarbiyalash rivojlanish davrlarini o’rganishga imkon berad.
D) Pedagogik nazoratni tashkil qilishdan biror maqsad ko’zda tutiladi, pedagogik jarayonlarining vazifasi, ish rejasi nazorat qilgan jarayon aniq vaqt to’liq qilib olib boriladi.
|
Ilg’or pedagogik tajribani o’rganish metodi:
*A) Ko’pgina kuzatuvchi – tiflopedagogik, defektologlar ilg’or o’qituvchi va tarbiyachilar tajribasidan foydalanganda, yosh va boshqa o’qituvchilar ishi bilan taqqoslanadi. Ilg’or pedagogik tajribani o’rganish uzoq muddatga rejalashtirilgan, aniq ishlab chiqilgan reja boyicha amalga oshiriladi. Pedagogik tajriba o’quv va tarbiyaviy jarayondagi ilmiy maqsaddir.
B) Ilg’or pedagogik tajribani o’rganish, uning bir-biri bilan bog’liq bo’lgan tamoyil, metod va pedagogik ta’sir, biim, qobiliyat, o’quvchilarni rivojlanishdagi o’zgarishlarni o’z ichiga oladi.
C) Tiflopedagogikada qo’llaniladigan metodlar boyicha o’quvchilar ommaviy o’rta ta’lim bilimlarini birmuncha ortiqroq vaqt davomida o’zlashtiradilar. Ko’rlar maktablarida ta’lim effektivligi relefli yozuvning hozirgi zamon vositalarini qo’llash orqali erishiladi.
D) Pedagogik tajriba o’quv va tarbiyaviy jarayondagi ilmiy maqsaddir. Ta’lim-tizimining sifatini oshirishda ko’rlar maktablardagi tiflografika va tiflotexnikasining roli kattadir. O’qitish ishlari barcha metodlarida o’quvchilarning qoldiq va ojiz ko’ruvi himoyalanadi.
|
Ko’zi ojizlar uchun dastlabki o’quv muassasasi qachon va qayerda tashkil topgan:
*A) V. Gayui tomonidan 1784 yilda Parij shahrida
B) 18 -19 asrda Buyuk Britaniyada, Avstraliyada
C) 1807 yilda Peterburg shahrida
D) L. Brayl tomonidan 1829 yilda.
|
Tiflopedagogikaning rivojlanishi va ko’zi ojizlar ta’limi tizimining Rossiyada tarqalishi kimlarning nomi bilan bog‘liq
*A) K.K.Krot, A.I.Skrebitskiy, B.I. Kovalenko, V.S. Sverlov
B) O.V.Troshin, YE.V.Julina, O.N.Usanova
C) L.R.Mо‘minova, M.Y.Ayupova, X.M.Pо‘latova, D.A.Nurkeldiyeva
D) A.A. Krogius, T. Cutsforth, M. Gottesman, Y. Hatwell
|
Ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar uchun bog’chalar faoliyatida uchun qanday vazifanlar belgilanadi:
*A) Qisman ko’radigan va zaif ko’ruvchi bolalarda saqlangan ko’rish funksiyalarini rivojlantirish, ambliopiya va g’ilay bolalarni ularni normagacha tibbiy va pedagogik vositalar bilan tiklash.Bolalarning rivojlanishi o’quv dasturni o’zlashtirish uchun ularning psixik – jismoniy rivojlanishi xususiyatlarini hisobga olgan holda qulay sharoitlar yaratish.Bola hayotining dastlabki oy yillaridagi noto’g’ri tarbiya natijasida yuzaga keladigan ikkilamchi nuqsonlarni korreksiyalash.Ko’rishda nuqsoni bo’lgan maktabgacha yoshdagi bolalarda bilim, oyin, mehnat, faoliyati kompensator usullarini shakllantirish.
B) Qisman ko’radigan va zaif ko’ruvchi bolalarda saqlangan ko’rish funksiyalarini rivojlantirish, ambliopiya va g’ilay bolalarni ularni normagacha tibbiy va pedagogik vositalar bilan tiklash.Bolalarning rivojlanishi o’quv dasturni (“Bolajon” o’quv dasturi) o’zlashtirish uchun ularning psixik – jismoniy rivojlanishi xususiyatlarini hisobga olgan holda qulay sharoitlar yaratish
C) Qisman ko’radigan va zaif ko’ruvchi bolalarda saqlangan ko’rish funksiyalarini rivojlantirish, ambliopiya va g’ilay bolalarni ularni normagacha tibbiy va pedagogik vositalar bilan tiklash. Bola hayotining dastlabki oy yillaridagi noto’g’ri tarbiya natijasida yuzaga keladigan ikkilamchi nuqsonlarni korreksiyalash.Ko’rishda nuqsoni bo’lgan maktabgacha yoshdagi bolalarda bilim, oyin, mehnat, faoliyati kompensator usullarini shakllantirish.
D) Maxsus vazifalarni hal etishda har bir mutaxassis vrach oftolmolog, tiflopedagog, ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar bog’chasi tarbiyachisining roli garchi o’zaro bog’liq va o’zaro bog’langan bo’lsada, ular ko’p qirralidir. Mazkur maktabgacha yoshda bolaning bilishga ehtiyoji, qiziqishi, faolligi, maqsadli harakatlanishi odati shakllanganligi o’quvchilarga maktabda kompensator metodik usullarni darsning predmet mazmuniga muvofiq mustahkamlash va rivojlantirish imkonini beradi.
|
Ko’zi ojiz va zaif ko’ruvchi bolalar uchun maktablar necha bosqichdan iborat
*A)
3
B)
2
C)
+3
D)
bosqichlarga bо‘linmaydi.
|
Ko’zi ojiz va zaif ko’ruvchi bolalar uchun maktablar qaysi bosqichlarni о‘z ichiga qamrab oladi:
*A) Boshlang’ich ta’lim 1- 4 sinflar, asosiy va to’liqsizta’lim 5- 9 sinflar, o’rta maktabi umumta’lim tayyorgarligi va mehnat kursi tugallanishi
B) oshlang’ich ta’lim 1- 4 sinflar, asosiy va to’liqsizta’lim 5- 9 sinflar,
C) oshlang’ich ta’lim 1- 4 sinflar, asosiy va to’liqsizta’lim 5- 9 sinflar, o’rta maktabi umumta’lim tayyorgarligi va mehnat kursi tugallanishi, kasb ta’lim.
D) osqichlarga bо‘linmaydi.
|
Maxsus didaktika bu-?
*A) ruhiy jismoniy rivojlanishida nuqsonlari bo’lgan shaxslar ta’limi va o’qitilishi nazariyasi bo’lib pedagogik jarayonning vazifalari, tamoyillari, mazmuni, uslublarini tashkil etilishini belgilaydi.
maxsus didaktikaning tarkibiy qismi bo’lgan tiflodidaktikasi ko’zi ojiz vzaif ko’ruvchi bolalar ta’limi nazariy asoslarini belgilaydi.
B) Tiflodidaktika boshqa fan sohalari avvalo falsafa, mantiq va psixologiya analizatorlar va oliy nerv faoliyati fiziologiyasi axborot nazariyasi va matematika bilan uzviy bog’liq.
C) rivojlanish mohiyati uning xarakatlantiruvchi kuchlari va rivojlanish jarayonida yangining hosil bo’lishi haqida ta’limot tiflopedagogika muammolarini xal etishda belgilovchi hisoblanadi.
D) zamonaviy pedagogika uchun umumiy bo’lgan tamoyillariga tayanadi. Ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalarni o’rgatish va o’qitishning muhim metodologik tamoyillari rivojlanishi umumiy xususiy va yagonalik berish tamoyillaridir.
|
Ta’limning ilmiyliligi tamoyili:
*A) Ta’limning ob’ektiv dunyoni bilishi va inson ongini uning aqlini tug’ri bera olish imkoniyati haqidagi qoidalariga asoslanadi, ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar uchun maktablar oldida o’qituvchilarni zamonaviy bilim asoslari bilan qurollantirish ularning tarixiy rivojlantirishda ko’rsatish va uning asosiy metodlari bilan tanishtirish ilmiy bilimlarni berish vazifasi turadi.Ilmiylik tamoyili umumta’lim fanlari va mehnatga o’qitish asosida boshlang’ich sinflardan boshlab, to yuqori sinflargacha kiritilgan.
B) Ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar bilimlarni o’zlashtirishlarida o’ziga xos belgilar namoyon bo’ladi. Biroq ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar katta imkoniyatlariga ega, zero ularning asosiy ruxiy jarayon tafakkur nutq ixtiyoriy diqqat xotira saqlanib qolgan. Boshlang’ich sinflar ular elementar bilimlarni egallaydilar. Biroq materialning ilmiy ommabop bayon etilishi ko’rgazmali vositalarni imkon doirasida qo’llash ilmiy koidalari tushunchalar va atamalar buzulishiga olib kelmasligi lozim.
C) lmiylik tamoyili umumta’lim fanlari va mehnatga o’qitish asosida boshlang’ich sinflardan boshlab, to yuqori sinflargacha kiritilgan. Boshlang’ich sinflar ular elementar bilimlarni egallaydilar. Biroq materialning ilmiy ommabop bayon etilishi ko’rgazmali vositalarni imkon doirasida qo’llash ilmiy koidalari tushunchalar va atamalar buzulishiga olib kelmasligi lozim.
D) Ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar bilimlarni o’zlashtirishlarida o’ziga xos belgilar namoyon bo’ladi. Biroq ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar katta imkoniyatlariga ega, zero ularning asosiy ruxiy jarayon tafakkur nutq ixtiyoriy diqqat xotira saqlanib qolgan.
|
Ta’limda izchillilik va ketma-ketlik
*A) Eng muhim didaktik tamoyillardan bo’lib unga ko’ra o’quv materiali bayonini o’rganiladigan ichki mantiqiga muvofiq bo’lishi va o’quvchilarning yosh va individual psixologik xususiyatlariga javob bo’lishi mumkin.Bilimlar tuzilishi ahamiyatini ta’kidi.
B) Eng muhim didaktik tamoyillardan bo’lib unga ko’ra, ko’zi ojiz bolalar maktablarida xuddi ommaviy maktablaridagidek izchillik va ketma-ketlilik tamoyili o’quvga va dasturlariga joriy etiladi.
C) ’quv rejalarida ta’lim muddatlari o’zgartirilgan makonda mo’ljalga olish, sezish va ko’rish idroki ijtimoiy maishiy orientirlash nutq korreksiyasi boyicha maxsus mashg’ulotlar kiritilgan. Bular murakkab malaka va ko’nikmalar shakllanishiga ko’maklashadi.
D) ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar bilimlarni o’zlashtirishlarida o’ziga xos belgilar namoyon bo’ladi. Biroq ko’rishda nuqsoni bo’lgan bolalar katta imkoniyatlariga ega, zero ularning asosiy ruhiy jarayon tafakkur nutq ixtiyoriy diqqat xotira saqlanib qolgan.
|
Metod bu:
*A) gregcha so’z bo’lib, yo’l, ahloq usuli ma’nolarini bildiradi
B) fransuzcha so’z bo’lib, yo’l, ahloq usuli ma’nolarini bildiradi
C) gregcha so’z bo’lib, didaktik vazifalar va o’qitish jarayonini bildiradi
D) fransuzcha so’z bo’lib, didaktik vazifalar va o’qitish jarayonini bildiradi
|
O’quvchilarning bilimlarini egallash manbaiga ko’ra, metodlar-?
*A) Og’zaki, ko’rgazmali, amaliy .
B) g’zaki, ko’rgazmali, amaliy, ijodiy.
C) ilimlarni tekshirish va baholashga hizmat qiladigan metodlar
D) о‘rovnoma,test, anketa, savol-javob
|
O’quvchilarni bilish faoliyatini harakteriga ko’ra metodlarni aniqlang:
*A) Ilyustrativ tushuntirishli, reproduktiv, muammoli , qisman o’zgarishli (evristik), izlanishli
B) lyustrativ tushuntirishli, reproduktiv, muammoli , qisman o’zgarishli
C) lyustrativ tushuntirishli, reproduktiv, qisman o’zgarishli (evristik), izlanishli
D) о‘rovnoma,test, anketa, savol-javob
|
O’quvchi va o’qituvchining faoliyati yo’nalishiga ko’ra metodlarni aniqlang:
*A) kommunikativ, bilimlarni o’qituvchi tomonidan bayon qilinishi metodlar, o’quvchilar mustaqil ishlash metodlari
B) o’quvchilar mustaqil ishlash metodlari, kommunikativ, Ilyustrativ tushuntirishli, reproduktiv
C) kommunikativ, bilimlarni o’qituvchi tomonidan bayon qilinishi metodlar, Ilyustrativ tushuntirishli, reproduktiv
D) lyustrativ tushuntirishli, reproduktiv
|
O’qitishni og’zaki metodlari
*A) o’qituvchining hikoyasi, tushuntirish, suxbat, kitob bilan ishlash
B) ’qituvchining hikoyasi, tushuntirish, suxbat
C) ushuntirish, suxbat, kitob bilan ishlash
D) ommunikativ, bilimlarni o’qituvchi tomonidan bayon qilinishi
|
O’qitish metodlarini tanlashga qaratilgan faktorlar qaysilar?
*A) darsning maqsad va vazifalari; darsning mavzusi, o’quv materiali metodi; o’quvchilarga bilim berish bosqichi; o’quvchilarning bilish faoliyatini rivojlantirish; o’quvchilarning yosh yakka va tipologik xususiyatlari; o’quv jarayonini material- texnik ta’minlanganligi; o’qituvchi tiflopedagogning pedagogik mahorati darajasi.
-darsning maqsad va vazifalari; darsning mavzusi, o’quv materiali metodi; o’quvchilarga bilim berish bosqichi; o’quvchilarning bilish faoliyatini rivojlantirish; o’quvchilarning yosh yakka va tipologik xususiyatlari; o’quv jarayonini material- texnik ta’minlanganlig.
B) darsning maqsad va vazifalari; darsning mavzusi, o’quv materiali metodi; o’quvchilarga bilim berish bosqichi; o’quvchilarning bilish faoliyatini rivojlantirish o’qituvchi tiflopedagogning pedagogik mahorati darajasi.
C) darsning maqsad va vazifalari; darsning mavzusi, o’quv materiali metodi; o’quvchilarga bilim berish bosqichi; o’quvchilarning yosh yakka va tipologik xususiyatlari; o’quv jarayonini material- texnik ta’minlanganligi; o’qituvchi tiflopedagogning pedagogik mahorati darajasi.
|
Hikoya metodi bu
*A)
o’quvchilarning bilimlarini muayyan tizimida o’zlashtirishlariga ko’maklashadigan o’quv materialini jonli, obrazli, emotsional bayon qilishdir. O’qituvchi so’zi ko’zi ojiz va zaif ko’ruvchi o’quvchilar bilimlarining muhim manbaidir. Hikoyaning qimmatliligi shundaki, qisqa vaqt ichida o’qituvchi kattagina hajmli ma’lumotlarni xabar qilishi mumkin. O’qitish metodi sifatida hikoya o’quvchilarning bilimlarini yangi amaliy material bilan o’ldirish zarur bo’lganida qo’llaniladi.
B)
o’quvchilarning bilimlarini muayyan tizimida o’zlashtirishlariga ko’maklashadigan o’quv materialini jonli, obrazli, emotsional bayon qilishdir. O’qituvchi so’zi ko’zi ojiz va zaif ko’ruvchi o’quvchilar bilimlarining muhtim manbaidir. Hikoyaning qimmatliligi shundaki, qisqa vaqt ichida o’qituvchi kattagina hajmli ma’lumotlarni xabar qilishi mumkin
C)
o’quvchilarning bilimlarini muayyan tizimida o’zlashtirishlariga ko’maklashadigan o’quv materialini jonli, obrazli, emotsional bayon qilishdir. Ushbu metod barcha sinflarga jami o’quv fanlarini o’qitishda ishlatiladi.
D)
O’qitish metodi sifatida hikoya o’quvchilarning bilimlarini yangi amaliy material bilan to’ldirish zarur bo’lganida qo’llaniladi. Ushbu metod barcha sinflarga jami o’quv fanlarini o’qitishda ishlatiladi.
|
Tushuntirish metodi bu?
*A) so’zli metodi ishlatilishi jarayonida hodisalar qonuniyatlari ochib ko’rsatiladigan,sabab-oqibat bog’lanishlari aniqlanadigan so’zli metoddir. O’qituvchining tushuntirishida hamisha mulohaza, isbot va xulosalar ko’p bo’ladi.Uning tushuntirishi o’qitilayotgan hodisalar va qonun-qoidalar mohiyatini ochib berishga qaratilgan. Tushuntirish o’quvchilarning faol fikrlash faoliyatini nazarda tutadi. - Bunda o’quvchilarning mustaqilligi, ularning kitob bilan, ko’rgazmali va didaktik material bilan ishlay olishi muhimdir
so’zli metodi ishlatilishi jarayonida hodisalar qonuniyatlari ochib ko’rsatiladigan,sabab-oqibat bog’lanishlari aniqlanadigan so’zli metoddir. O’qituvchining tushuntirishida hamisha mulohaza, isbot va xulosalar ko’p bo’ladi.Uning tushuntirishi o’qitilayotgan hodisalar va qonun-qoidalar mohiyatini ochib berishga qaratilgan.
B) Tushuntirish o’quvchilarning faol fikrlash faoliyatini nazarda tutadi. Bunda o’quvchilarning mustaqilligi, ularning kitob bilan, ko’rgazmali va didaktik material bilan ishlay olishi muhimdir
C) so’zli metodi ishlatilishi jarayonida hodisalar qonuniyatlari ochib ko’rsatiladigan,sabab-oqibat bog’lanishlari aniqlanadigan so’zli metoddir. Ushbu metod barcha sinflarga jami o’quv fanlarini o’qitishda ishlatiladi va ko’rgazmali va didaktik material bilan ishlay olishi muhimdir.
|
Ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalar ta’limida o’qitish metodlarini tanlashda qaysi omilarga asoslanadi
*A) darsning turiga(ymymta’lim predmetlar, maxsus korreksion predmetlar), darsning bosqichi,maqsadiga muyofiq;o’quvchilarning o’ziga xos,shaxsiy,yosh xususiyatlarini e’tiborga olgan holda;ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarning bilim darajasiga qarab;ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarning korreksion-rivojlantiruvchi vazifalarni hal etishga qaratilgan jihatlari;o’qituvchi- tiflopedagoglarning kasbiy mahoratlariga muyofiq tanlanadi.
B) darsning turiga(ymymta’lim predmetlar, maxsus korreksion predmetlar), darsning bosqichi,maqsadiga muyofiq;o’quvchilarning o’ziga xos,shaxsiy,yosh xususiyatlarini e’tiborga olgan holda;ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarning bilim darajasiga qarab;ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarning korreksion-rivojlantiruvchi vazifalarni hal etishga qaratilgan jihatlari.
C) darsning turiga(ymymta’lim predmetlar, maxsus korreksion predmetlar), darsning bosqichi,maqsadiga muyofiq;o’quvchilarning o’ziga xos,shaxsiy,yosh xususiyatlarini e’tiborga olgan holda;ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarning bilim darajasiga qarab; o’qituvchi- tiflopedagoglarning kasbiy mahoratlariga muyofiq tanlanadi.
D) darsning turiga(ymymta’lim predmetlar, maxsus korreksion predmetlar), darsning bosqichi,maqsadiga muyofiq; ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarning bilim darajasiga qarab;ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarning korreksion-rivojlantiruvchi vazifalarni hal etishga qaratilgan jihatlari;o’qituvchi- tiflopedagoglarning kasbiy mahoratlariga muyofiq tanlanadi.
|
Dars bu-?
*A) aniq maqsadni ko’zlab belgilangan vaqtda bir xil yoshdagi o’quvchi bilan o’qituvchi rahbarligada olib boriladigan mashg’ulotdir.
- O’qitishning vazifalari,maqsadi,mazmunini,nizom va metodlarini o’zida mujassamlovchi o’quv jarayonining asosiy shakli.
B) darsning maqsadi, mazmuni, hajmi ta’lim standartlari (o’quv reja, dastur, darslik va qo’llanma) asosida belgalanadi.
C) ars masalasi ko’rishda nuqsoni bo’lgan o’quvchilarni o’qitish maqsadi bilan belgilanadi.
|
|
| |
