|
Tadqiqot natijalari va ularningBog'liq 3-2023-uzzamin.uzTadqiqot natijalari va ularning
muhokamasi.
Zamonaviy floristika va o‘simliklar
geografiyasidagi BD zaminida gerbariy turadi.
Index Herbariorum (http://sweetgum.nybg.
org/science/ih/) ma’lumotlariga ko‘ra hozirda
3392 ta rasmiy ro‘yxatdan o‘tgan ilmiy gerbariy
fondlari bo‘lib, ularda XVI asrning ikkinchi
yarmidan boshlab to‘plangan 400 mln. ga yaqin
namunalar saqlanadi. Gerbariy namunalarining
to‘rtdan bir qismi raqamlashtirilgan bo‘lib, yirik
gerbariy fondlarining veb-saytlari, GBIF (www.
gbif.org) va 2003-yildan beri Xitoyda faoliyat
yuritayotgan NSII (http://nsii.org.cn/2017/home-
en.php) kabi bazalarida saqlanadi. O‘zbekiston
Milliy gerbariysi (TASH) dunyodagi yеtakchi
30 yirik gerbariy fondlari qatoridan o‘rin oladi va
1831-yildan boshlab to‘plangan 1.5 mln. dan ortiq
namunalarni saqlab kelayotgan yirik ilmiy obyekt
hisoblanadi. Markaziy Osiyoda keng ko‘lamli
botanik tadqiqotlar, jumladan raqamli formatga
asoslangan yangi avlod izlanishlarining zaminida
aynan O‘zbekiston Milliy gerbariysi turadi. Jahon
miqyosidagi bunday yirik gerbariy kolleksiyasining
mavjudligi O‘zbekistonda o‘simliklar xilma-
xilligini keng ko‘lamli tadqiq etish, jumladan,
flora tarkibini to‘r tizimli xaritalash, O‘zbekiston
florasining yangi nashrlarini tayyorlash va chop
etish, kamyob va endem o‘simlik turlarini iqlim
o‘zgarishining mavjud ssenariylari bo‘yicha
kelajakda tarqalishini modellashtirish, kamyoblik
maqomlarini xalqaro talablar asosida baholash
kabi zamonaviy tadqiqotlarni olib borish imkonini
beradi.
BD davrigacha olib borilgan tadqiqotlarning
1-rasm.
O‘zbekistonning botanik-geografik rayonlashtirish
xaritasi
I Togʻli Oʻrta Osiyo Provinsiyasi: I-1 Gʻarbiy Tyanshan
(I-1-a Ugom-Piskom, I-1-b Gʻarbiy Chotqol (Chimyon),
I-1-c Arashon, I-1-d Qurama (Ohangaron), I-1-e Chorkesar,
I-1-f Toshkent oldi), I-2 Fargʻona (I-2-a Janubiy Chotqol),
I-3 Fargʻona-Oloy (I-3-a Gʻarbiy Oloy, I-3-b Sharqiy Oloy),
I-4 Nurota (I-4-a Nurota, I-4-b Oqtov, I-4-c Nurota qoldiq
togʻlari), I-5 Kuhiston (I-5-a Shimoliy Turkiston, I-5-b
Morguzar, I-5-c Urgut, I-5-d Ziyovuddin-Zirabuloq), I-6
Gʻarbiy Hisor (I-6-a Qashqadaryo, I-6-b Torqopchigʻay,
I-6-c Boysun, I-6-d Koʻhitang, I-6-e Surxon-Sherobod), I-7
Hisor-Darvoz (I-7-a Sangardak-Toʻpalang), I-8 Panj (I-8-a
Bobotogʻ). II Turon Provinsiyasi: II-1 Markaziy Fargʻona
(II-1-a Qayroqqum-Yozyovon, II-1-b Sharqiy Fargʻona),
II-2 Oʻrta Sirdaryo (II-2-a Chinoz, II-2-b Mirzachoʻl), II-3
Qizilqum (II-3-a Qizilqum, II-3-b Qizilqum qoldiq togʻlari),
II-4 Buxoro (II-4-a Oʻrta Zarafshon, II-4-b Quyi Zarafshon,
II-4-c Qarshi-Qarnobchoʻl), II-5 Qoraqum (II-5-a Shimoliy-
Sharqiy Qoraqum), II-6 Janubiy Orol (II-6-a Xorazm, II-6-b
Amudaryo deltasi), II-7 Orol (II-7-a Orol), II-8 Ustyurt (II-
8-a Shimoliy Ustyurt, II-8-b Janubiy Ustyurt).
|
| |
