professor V.M.Rodionova rahbarligida chop etilgan «Финансы»
o'quv qo‘Uanmasida sug‘urta ikkita funksiyani bajarishi ko'rsatib
o'tilgan. Bu funksiyalar quyidagilardan iborat: qayta taqsimlash va
nazorat funksiyasi. Iqtisod fanlari doktori, professor H.R.Sobirov
sug'urta quyidagi funksiyalami bajarishini qayd etadi: xavf-xatar,
ogohlantirish,
investitsiya, omonat, axborot.
Ko'rinib turibdiki, professor H.R.Sobirov sug'urtaning 5 ta
funksiyaga ega ekanligini qayd etadi. Fikrimizcha,
bu funk-
siyalarning ba’zilari tegishli bahs-munozarani talab etadi. Xusu
san, sug'urtaning investitsiya funksiyasi. Investitsiya sug'urta
tashkilotlari uchun funksiya emas, balki asosiy sug'urta faohyatiga
qo'shimcha ravishda amalga oshiriladigan faohyatdir. Investitsiya-
siz ham sug'urta tashkilotlari faoliyat ko'rsatish lari mumkin.
Ammo sug'urta tashkilotlari vaqtincha bo'sh turgan mablag'larini
investitsiya qilish orqah qo'shimcha daromad oladilar.
Funksiya
doimiyhk xarakleriga ega va u o'zgarmasdir. Sobiq ittifoq hoki-
miyati davrida davlat sug'urta tashkilotlarining mablag'lari in
vestitsiya qilinmas edi. Bozor munosabatlariga o'tish munosabati
bilan sug'urta tashkiiotlarida investitsiya faohyati bilan shug'ul-
lanishga imkoniyat tug'ildi. Shuning uchun biz investitsiyani
sug'urtaning fianksiyasi bo'la olmaydi, deb tasdiqlashimiz mumkin.
Ayni shunday fikrlami axborot funksiyasi borasida ham aytish
mumkin. Sug'urtalanuvchilarga sug'urta
tashkilotlari haqida
m a’lumot berish bu sug'urtaning axborot fiinksiyasi mavjudligini
anglatmaydi. Sug'urta tashkilotlarining tijorat siriga kiruvchi
m a’lumotlari umuman axborot sifatida berilmaydi. Sug'urtaga
axborot fiinksiyasining xoshgi unchahk ham o'z isbotini topmagan.
Bizning fikrimizcha, sug'urta quyidagi funksiyalami bajaradi:
• sug'urta fondini tashkil etish bilan bog'hq fimksiya;
• sug'urta fondidan foydalanish bilan bog'hq funksiya;
• nazorat funksiyasi.
Yuqorida qayd etilgan funksiyalar sug'urta faoliyatida doimiy
hisoblanadi va har qanday sharoitda o'zgarmasdir. Sug'urta fao
hyatini amalga
oshirish uchun, albatta, sug'urta tashkilotida yetarh
miqdorda pul mablag'lari fondi bo'hshi lozim. Agar sug'urtalovchi
pul fondini, ya’ni sug'urta fondini tashkil etmasa, uning moliyaviy
21
ahvoli murakkablashishi mumkin. Tashkil etilgan sug‘urta fondi
ning mablag'lari qat’iy maqsadli xarakterga ega bo‘lib, u faqat
sug‘urta hodisalari ro‘y berganda qoplama berish uchun ishla-
tñadi. Sug‘urta fondining mablag‘larini boshqa maqsadlarda ishla-
tish mumkin emas. Sug‘urta fondi mablag'lari
davlat tomonidan
ohb qo‘yiHshi va soliqqa tortilishi mumkin emas.
Download
