|
sivilizatsiya rivojlanishiga xos tamoyil — uzluksiz (evolutsiya), bosqichma-Bog'liq ‘. T. ‘Sar0v tabiatshunosliksivilizatsiya rivojlanishiga xos tamoyil — uzluksiz (evolutsiya), bosqichma-
bosqich rivojlanish, muvozanatsizlik, beqarorlikning barqaror sifat kashf
etishi kabi qonuniyatlarni sharhlab berdiki, ular fan, ijtimoiy hayot
rivojlanishida borgan sari o ‘z isbotini topmoqda. U taraqqiyot jarayonida
beqaror holat bilan barqaror holat, muvozanatsizlik bilan muvozanat
o ‘rtasidagi qonuniyatga tayanadi.
Shu vaqtga qadar beqaror holat olimlar nazaridan chetda bo'lib
keldi. Ma’lumki, barqarorlik qonuniyat va sababiyat natijasidir. Uni
oldindan bilish, boshqarish mumkin. Beqarorlik hodisasining mohiyatini
tushunish uchun unga teran va sinchkov nazar tashlash lozim boMadi.
Uni «siyqa fikr tarzi bilan izohlab boimaydi», — deydi Prigojin.
Sinergetika hozirgi vaqtda tabiat va jamiyat qonunlarini o ‘rganadigan
fanlararo yo‘nalishga aylandi.
25
ToMqin-korpuskular nazariyasiga ko‘ra mikrodunyo yaxlit bo‘lganidek,
borliq ham beqarorlik va barqarorlikning o ‘zaro mushtarakligidan iboratdir.
Shu sababdan ulardan birortasisiz dunyoni atrofligicha o ‘rganib bolmaydi.
7-§. HOZIRGI ZAMON TABIATSHUNOSLIGI PANORAMASI
Hozirgi zamon tabiatshunosligining panoramasini berishdan oldin,
tabiiy fanlarning ilmiy-texnika inqilobi davrida rivojlanishi to‘g‘risida
gapirish kerak boladi. Ilmiy-texnika inqilobi (ITI) deb ilm-fanning ishlab
chiqarish rivojlanishning yetakchi omiliga aylanishi asosida ishlab chiqarish
kuchlarining sifat o ‘zgarishlari tushuniladi. ITI ning boshlanishi XX
asming 40-yillari o ‘rtalariga to‘g‘ri keladi. Bu vaqtda fan atom energiyasini
qo‘lga kiritishga, EHMlar va kompyuter texnikasini yaratish va undan
keng foydalanishga, amaliy kosmonavtikani rivojlantirishga yaqinlashib
|
| |
