E le k tr m ayd on k u c h la n g a n lig i

Download 3,55 Mb. Pdf ko'rish
bet	73/141
Sana	20.12.2023
Hajmi	3,55 Mb.
	#124530

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 ... 141

Bog'liq
‘. T. ‘Sar0v tabiatshunoslik

P otensial. Potensiallar farqi

E le k tr m ayd on k u c h la n g a n lig i
Nuqtaviy zaryad yoniga birorta sinov zaryadi kiritilsa, unga elektr
kuchlari ta ’sir ko'rsatadi. Shuning uchun, elektr zaryadlari atrofida elektr
maydoni mavjud deyiladi. Qaralayotgan nuqta elektr m aydonining
o ‘lchami uning kuchlanganligi E-bilan aniqlanadi. U sinov zaryadiga
ta ’sir qiluvchi kuchning shu zaryad miqdoriga nisbatiga tengdir:
É = -
(
2
)
Q
Zaryadlar tizimi hosil qilgan maydon kuchlanganligi har bir zaryad
hosil qilgan maydon kuchlanganliklarining vektor yig'indisiga teng:
Ё = ^ Ё
(3)
Bu tenglama elektr maydoni superpozitsiya prinsipini ifodalaydi. Elektr
maydonini grafik ko'rinishda kuchlanganlik chiziqlari yordamida ifo-
d a la s h m u m k in . B u n d a
shunga kelishilganki, har bir
nuqtada Ё vektorning yo‘-
nalishi kuchlanganlik chiziq-
lariga urinm a k o ‘rinishda
bo‘ladi, chiziqlar zichligi esa
shunday olinadiki, perpen
d ik u lä r jo y la sh g a n b irlik
yuzani kesib o ‘tuvchi chi
ziqlar soni shujoydagi kuch-
lanishga m utanosib bo‘ladi
(17-rasm).
18-rasmda qo‘zg‘almas
musbat va manfiy nuqtaviy
zaryadlarning elektr m ay
don grafik m anzaralari kel-
tirilgan.
Kulon qonunidan shun
day xulosa kelib chiqadiki,
17-rasm.
18-rasm.
73

elektr kuchlarining zaryadni ko‘chirishda bajargan ishi zaryadning bir
nuqtadan ikkinchi nuqtaga ko‘chish yo‘liga bog‘liq b o ‘lmay, balki bu
nuqtalaming fazoda joylashishi bilan aniqlanadi.
P otensial. Potensiallar farqi
Agar maydon kuchlanganligi £ elektr maydonining vektor tavsifi
bo‘lsa, bu axborotni to ‘ldiruvchi skalyar ta ’rifi ham mavjud. Bu
potensialdir.

Download 3,55 Mb.

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 ... 141

Download 3,55 Mb.

Pdf ko'rish