Kamerling-Onnes kashf etgan. U simobning elektr qarshiligining 4,3 K
haroratda nolga intilishini kuzatgan. Keyinchalik bu hodisa Al, Rb, Zn va
boshqa metallardajuda past haroratlarda (0,14—20K) aniqlandi.
1986-yilgacha kritik harorati 25 K dan katta bo'lgan moddalami olishning
iloji boMmadi. Biroq 1986-yilning oxirida Bednors (G FR dan) va Myullerlar
(shveysariyalik) tomonidan ayrim oksid birikmalarda yuqori harorati o ‘ta
o ‘tkazuvchanlik hodisasi kashf etildi.
Natijada, tezda Tk>125K katta bo‘lgan
materiallar olindi.
Hozirgi davrda istiqboli porloq bo‘lgan bu buyuk kashfiyotni amaliyotda
qo‘llash uchun ilmiy va texnologik tadqiqotlar o ‘tkazilmoqda.
Agar bir necha o'tkazgichlar ketm a-ket ulansa,
ularning umumiy
qarshiligi quyidagicha bo‘ladi:
R=R,+ R2+
.....+
R
(14)
O'tkazgichlar parellel ulansa:
1/R = 1/R ,+ 1/R 2+.....
+1/Rn
(15)
Bir jinsli bo'lm agan berk elektr zanjiri
r —
ichki qarshilikka va e —
EYK ga ega bo'lgan elektr toki manbayidan, tutashtiruvchi sim lardan va
elektr iste’molchilaridan tuzilgan
R - um umiy qarshilikli tashqi qismdan
iborat b o ‘ladi. Bunda to'liq zanjir uchun:
A mhqi/<1= E = K R+r)>
( 16)
bundan:
(17) ifoda berk zanjir uchun Om qonuni deyiladi.
Murakkab tarmoqlangan zanjirlarni
hisoblash uchun Kirxgofning
ikkita qonunidan foydalaniladi.
