1-ma’ruza uchun adabiyotlar ro’yxati
1. Musayev M.M. “Kompyuter tizimlari va tarmoqlari”. Toshkent.: “Aloqachi”
nashriyoti, 2013 yil. 8 bob. 394 bet. – Oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma.
17
2. Таненбаум Э., Остин Т. Архитектура компьютера // 6-е издание. СПб.:
Питер, 2013. — 811 с
3.Qaxxorov A.A., Avazov Yu.Sh, Ruziyev U.A. Компьютер тизимлари ва
тармоқлари. Toshkent. Fan va texnologiyalar. 2019.-356с.
4. Мусаев М.М. “Процессоры современных компьютеров”. Тошкент.:
“Aloqachi” nashriyoti, 2020 yil. 12 bob. 512 bet. – Oliy o’quv yurtlari uchun
qo’llanma.
1-ma’ruza uchun nazorat savollari
1. EHM avlodlari nechta va ularning bir-biridan farqi nimalardan iborat?
2. Kompyuterlar qaysi asosiy qurilmalardan tashkil topgan?
3. Shaxsiy EHM sinflari nechta va ularni ta’riflab bering.
4. Shaxsiy EHMlarning asosiy xossalari qaysilar?
5. Axborotlashtirilgan jamiyatda elektron hisoblash mashinalari va tizimlarining
tutgan o’rni va ahamiyati.
6. Tizim vazifalari nimalardan iborat.
7. Tizim strukturasi nima.
8. Tashkil etish usuli va funksional tashkil etish nima.
9. Elektron hisoblash mashinalarining klassifikasiyasi.
10. Hisoblash texnikasi vositalarini tezligi bo’yicha qanday guruxlarga ajratiladi.
11. Elektron hisoblash mashinalarining umumiy tuzilishi tamoyillari.
12. Shaxsiy EHMlarning tuzilish tamoyillari.
13. Kompyuterlar komponentida operativ xotiraning roli qanday?
14. Kompyuter shinasi nima uchun xizmat qiladi?
15. Ko’p razryadli shinalar haqida nimalarni bilib oldingiz?
16. Zamonaviy hisoblash tizimlarining tavsifi haqida
17. Lokal shinalarning qanday standartlari mavjud?
18. Kiritish-chiqarish tizimining asosiy vazifalari nimalardan iborat?
1-ma’ruza uchun testlar
1. EHM xotirasi necha turga bo’linadi ?
a) Ichki va tashqi xotira
b) Tezkor yoki opertativ xotira
c) Flesh va operativ xotira
d) SSD va HDD xotira
2. Fon Neyman prinsipiga ko’ra kompyuter quyidagi qurilmalardan tashkil topgan
bo’lishi lozim:
18
1. Arifmetik mantiqiy qurilma. 2. Boshqarish qurilmasi. 3. Displey ekran. 4.
Xotira modullari. 5. Ma`lumotlarni kiritish – chiqarish qurilmasi
.
6. Soprotsessor.
a) 1 2 4 5
b) 1 2 4 6
c)
2 4 5 6
d) 1 2 4 5 6
3. Elektron hisoblash mashinalarini avlodlarga ajratishda qanday nazariy qarashlar
mavjud.
a) fizik va matematik
b) kvant fizikasi
c) informatika va elektronika
d) modellash va kvant fizikasi
4. Lampali mashinalar bo’lib, ularning tezligi sekundiga 10-20 ming amallarni
bajarishga moslashgan arxitekturani ko`rsating.
a) M-2, MINSK-1, BESM-2, URAL-1.
b) M-20, MINSK-12, BES M-1, BESM-4M.
c) Rozdan, Ural-11, Ural-14, Ural-16, BESM-6.
d) TI-ASC, STAR-100, MINSK-32, M-220, M-222.
5. Lampali mashinalar bo’lib, ularning tezligi sekundiga 10-20 ming amallarni
bajarishga moslashgan arxitekturani ko`rsating.
a) M-20, MINSK-12, MINSK-14, BESM-1.
b) Rozdan, Ural-11, Ural-14, Ural-16, BESM-6.
c) TI-ASC, STAR-100, MINSK-32, M-220, U RAL-1.
d) M-20, MINSK-12, BES M-1, BESM-4M.
6. Birinchi EHMlarni yaratishga ulkan hissa qo`shgan olimlarni ko`rsating?
a) M.V. Keldish, M.A. Lavrentyev, S.A. Lebedev.
b) Paskal , Leybnits , Bebbidj.
c) Johann Mueller, Jacquard, Charles Babbage.
d) M.V. Keldish, Leybnits, Johann Mueller.
7. Tranzistorli yoki yarim o’tkazgichli mashinalar bo’lib, dasturchilar uchun “yopiq”
holat joriy etilgan arxitekturalar mosligini ko`rsating?
a) MIR-1, MIR-2, MINSK-2, M-220, BESM-4M, Ural-11
b) MINSK-22, MINSK-12, M-20, BESM-3, BESM-4
c) Ural-1, BESM-6, MINSK-32, M-2, BESM-3, BESM-4
19
d) TI-ASC, STAR-100, MINSK-32, M-220, M-222
8. Tranzistorli yoki yarim o’tkazgichli mashinalar bo’lib, dasturlash sistemalari
rivojlangan arxitekturalar mosligini ko`rsating?
a) Ural-16, BESM-6, MINSK-32, M-222, BESM-3, BESM-4
b) MINSK-22, MINSK-12, M-20, BESM-3, BESM-4
c) Ural-1, BESM-6, MINSK-32, M-2, BESM-3, BESM-4
d) TI-ASC, STAR-100, MINSK-32, M-220, M-222
9. EHMlar rivojlanishning 2-avlodiga mos bo`lgan javoblarni ko`rsating?
1. Kiritish-chiqarish qurilmalarining imkoniyatlari.
2. Ichki xotiraning hajmi oshirilgan.
3. Ko’p masalalar apparatura yordamida amalga oshiriladi.
4. Dasturlash sistemalari rivojlangan.
5. Dasturchilar uchun “yopiq” holat joriy etildi.
6. Multidasturli va vaqt taqsimoti holatida ishlash imkoniyati.
a) 1 2 4 5
b) 1 3 4 6
c) 2 3 4 5
d) 1 2 5 6
10. EHMlar rivojlanishning 3-avlodiga mos bo`lgan javoblarni ko`rsating?
1. Bir paytda bir necha dasturni bajarish imkoniyati.
2. Ichki xotiraning hajmi oshirilgan.
3. Ko’p masalalar apparatura yordamida amalga oshiriladi.
4. Dasturlash sistemalari rivojlangan.
5. Operasion sistemalarning yaratilishi.
6. Multidasturli va vaqt taqsimoti holatida ishlash imkoniyati.
a) 1 3 5 6
b) 1 2 4
c) 2 3 4 5
d) 2 3 5
11. Protsessorlarning 3-avlodiga tegishli arxitekturalarni ko`rsating.
a) IBM-360, 386, 388IA, STAR-100.
b) 286L, 486, 8088, 380, CRAY-1.
c) TI-ASC, STAR-100, MINSK-32, M-220, M-222.
d) Ural-16, BESM-6, MINSK-32, M-222, BESM-3, BESM-4.
20
12. Inson tafakkurini xar tomonlama mantiqiy fikrlashga jalb qiladigan shaxsiy
kompyuterlar muallifi …..?
a) Stif Jobs
b) Johann Mueller
c) Troung Trong Ti
d) Bebbidj
13. Yuklovchi drayverlar formatini ko`rsating?
a) com, exe, tsr, bat.
b) exe, bat, pas.
c) bas, wsx, sse.
d) tsr, bat, exe.
14.Xotira ma’lum bir uzunlikka ega bo‘lgan axborotlarni saqlovchi
____________iborat bo‘ladi ?
a) yacheykalardan
b) komponentdan
c) so‘zlardan
d) adreslardan
15.Hozirgi kompyuterlarning xotirasi 8-bitli, ya’ni _________ yacheykalardan
iborat?
a) bir baytli
b) ikki baytli
c) to’rt baytli
d) sakkiz baytli
16.Zamonaviy kompyuterlarda asosiy xotiraga murojaat qilishning necha xil rejimi
mavjud?
a) ikki xil
b) uch xil
c) to’rt xil
d) sakkiz xil
17.Kesh-xotirani qo‘llashning necha sathli variantlari mavjud.
a) 1
b) 2
c)3
d) 4
18.Birinchi sath kesh-xotirasi (L1) odatda ___________gacha hajmga ega bo‘lgan
alohida ajratilgan kesh-xotiradan iboratdir.
21
a) 16 dan 64 Kbayt
b) 512 Kbayt dan 1 Mbayt
c) 8 dan 16 Kbayt
d) 0 dan 8 Kbayt
19.Ikkinchi sath kesh-xotirasi (L2) odatda ___________gacha hajmga ega bo‘lgan
alohida ajratilgan kesh-xotiradan iboratdir.
a) 512 Kbayt dan 1 Mbayt
b) 16 dan 64 Kbayt
c) 8 dan 16 Kbayt
d) 0 dan 8 Kbayt
20.Xotira modullarining necha xil turi mavjud?
a) 2; b) 5; c)7; d) 8;
21.Kompyuter elektr tarmog’iga ulangach, dastlab qaysi dasturlar ishga tushadi?
a) BIOS va Operatsion tizim ;
b) BIOS va Amaliy dasturlar;
c) BIOS va Antiviruslar;
d) BIOS va Fayl-menejerlar
.
22.Arxivlangan fayl deganda nima tushuniladi?
a) arxivator dasturi yordamida maxsus formatga o’tkazilib, siqilgan fayl;
b) ruxsat etilmagan harakatdan himoyalangan fayl;
c) nusxalashdan himoya qilingan fayl;
d) kompyuter virusi bilan zararlangan fayl.
23.Faylning siqilganlik darajasi nimalarga boglik?
a) fayl turi va arxivator dasturiga;
b) kompyuterning ishlash faoliyatiga;
c) ShEHM ning tezkor xotirasi hajmiga;
d) faqat arxivlashti-rish dasturiga
24.Kompyuter virusining asosiy xususiyatlari ko’rsatilgan qatorni toping:
a) kichik xajmga ega, o’zini ishga tushirish imkoniyati va ko’plab nusxalar hosil
qilishligi, kompyuter ishiga xalakit berishligi.
b) foydalanuvchi tarafidan ishga tushirish zarurligi;
c) dasturiy kodning katta hajmdaligi;
d) tanish osonligi.
22
25.Operatsion tizimlar qanday dasturlar tarkibiga kiradi?
a) tizimli dasturlar b) tizimli dasturlash tillari;
c) amaliy dasturlar d) ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari;
26. Quyidagilardan qaysi biri MS Office paketi tarkibiga kirmaydi?
a) Internet Explorer; b) Excel; c)Access; d)Word
;
27. Operatsion tizimlar ro’yxati keltirilgan qatorni ko’rsating.
a) MS DOS, UNIH OS/2;
b) Windows, MS DOS, Excel;
c) Windows, MS DOS, WinRar;
d) DrWeb, MS DOS, Windows
28. MS DOS dagi DIR buyrug’ining vazifasi?
a) joriy katalogdagi fayllar va qismiy kataloglar royxa-tini chiqarish;
b) uzak katalogdagi barcha fayllar ro’yxatini chiqarish;
c) diskning barcha kataloglar ro’yxatini chiqirish;
d) joriy katologning barcha qismiy kataloglari royxa-tini chiqarish;
29. Dasturni testlash - bu:
a) test tizimi yordamida dasturning ishchanlik holatini nazoratdan otkazishdir;
b) anik obyektga dastur bajarilishidagi olingan natijalarini solishtirish jarayoni;
c) otladchiq deb ataladigan maxsus dasturlar yordamida sintaktik xatolarni
tuzatish;
d) dastur xatolarini aniqlash jarayonlarini ko’rish.
| 