• 1.11. Tabiat komplekslari tavsifi Tabiiy-geografik olkalari. O zbekiston tabiiy sharoitiga kora tekislik
  • Chirchiq-Ohangaron vodiysi
  • 01 iy o'quvyurllariga kiruvchilar, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari hamda umumiy




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet109/189
    Sana16.12.2023
    Hajmi8,32 Mb.
    #120491
    1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   189
    Bog'liq
    zsnu70eei3bIZoN8cMUU (1)

    tipchoq, binafsha. Hayvonlari: alqor, bug'и (elik), kiyik, 
    kem iruvchilardan sug'ur yashaydi, qor barsi va oq 
    tirnoqli ayiq «O 'zbekiston Qizil kitobi»ga kiritilgan.
    Tabiatni muhofaza qilish maqsadida ikki jildli 
    «O'zbekiston Qizil kitobi» nashr qilingan. Birinchi 
    jildida 63 ta um urtqali hayvon turi, shu jum ladan, 22 ta 
    sutemizuvchi, 31 ta qush, 5 ta sudralib yuruvchi hayvon, 
    5 ta baliq turi kiritilgan. Ikkinchi jildiga qo'riqlanishi 
    kerak bo'lgan 400 ta o'sim likning 163 tasi kiritilgan. 
    Qo'riqxonalar maydoni (ular soni 9 ta) 250,5 ga yoki 
    O'zbekiston maydonining 0,6%ini tashkil qiladi.
    1.11. Tabiat komplekslari tavsifi
    Tabiiy-geografik o'lkalari. 
    O 'zbekiston 
    tabiiy 
    sharoitiga ko'ra tekislik (shim oli-g'arbiy va g'arbiy 
    hududlar) va tog'oldi va tog'li (janubi-sharqiy va sharqiy 
    qism jari) qismga bo'linadi. Tekislik qism ida U styurt, 
    Quyi A m udaryo va Qizilqum o'lkalari, tog'oldi va 
    tog'li qismda Farg'ona vodiysi, Chirchiq-Ohangaron, 
    M irzacho‘1, Zarafshon, Qashqadaryo va Surxondaryo 
    o'lkalari joylashgan. Demak, O'zbekiston 9 ta tabiiy- 
    geografik rayon (o‘lka)ga ajratilar ekan.
    197


    Chirchiq-Ohangaron vodiysi
    Bu o'lka O 'zbekistonning shim oli-sharqida G 'arbiy 
    Tyanshan tog'lari va Sirdaryoning oralig'ida joylashgan.
    Relyefi, geologik tuzilishi va foydali qazilmalari. 
    Relyef shim oli-sharqdan janubi-g'arbga (Sirdaryo) tomon 
    pasayib boradi. Paleozoy, m ezozoy va kaynozoy tog' 
    jinslari tarqalgan. Relyefining shakllanishi paleozoy 
    erasidan boshlangan. Tog'lari dastlab kaledon, keyin 
    Gersin burm alanishida ko'tarilgan. Bu vodiy mezozoy 
    davrida dengiz ostida bo'lgan.
    Chirchiq-Ohangaron rayoni relyefi jihatidan G'arbiy 
    Tyanshanning bir qismi hisoblanadi. Bu rayonlar Talas 
    olatog'idan janubi-g'arbga qarab panjasimon yo'nalishga 
    ega bo'lib, bir-biridan daryo vodiylari orqali ajralib 
    turadi.
    Tog'lar, asosan, G 'arbiy Tyanshan tizim iga kiradi 
    (Korjantog', Ugam, Piskom, Chotqol, Qurama). Eng 
    baland nuqtasi Piskom tizm asidagi 
    Beshtor 
    cho'qqisi 
    (4299 m) hisoblanadi. Q uram a tizm asining suvayirg'ich 
    qismida Qamchiq dovoni (2268 m) joylashgan. Vodiylar 
    (Chirchiq, Chotqol, Piskom, Ugam, Ohangaron) tektonik 
    harakatlar tufayli vujudga kelgan. Bu yerda ko'mir, 

    Download 8,32 Mb.
    1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   189




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    01 iy o'quvyurllariga kiruvchilar, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari hamda umumiy

    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish