0 ‘zlashtirilm agan
joylarda efemerlar va
boshoqli
o'tlar (rang), daraxtlardan
qayrag'och va
jiyd a , archa
tarqalgan.
H ayvonot dunyosi. To'qaylarda
chiyabo'ri, quyon,
qushlardan
o'rdak, g ’oz va
qirg'ovullar tarqalgan.
Tekislik va tog* etaklarida
kaltakesak, ilon, yumronqoziq,
toshbaqa, tulki, bo'ri, bo'rsiq, kaklik bor. Tog'larda
ayiq,
to'ng'iz, kiyik, qor barsi, bedana, kaklik, kalxat va
bur-
gu t yashaydi. Baliqlardan
zog'ora-baliq, olabug'a, laq
qabaliq, cho'rtanbaliq, oybaliq (marinkd) uchraydi.
Chotqol tog'-o'rm on qo'riqxonasi 1947-yilda
tashkil
qilingan (maydoni 35,3 m ing ga), 600 ga yaqin o'sim lik
turi, daraxt va butalarning 10 turi bor. A rchazorlar
o'rm onning 40% ini tashkil qiladi.
Qor barsi (Irbis) va
malla sug'ur (menzbir suuri) UNESKO «Qizil kitob»iga
kiritilgan.
Farg‘ona vodiysi
Shim oli-g'arbdan M o'g'ultog', Q uram a,
shimoldan
Chotqol tizm asi,
janubda Oloy va Turkiston, sharqdan
Farg'ona tizm asi bilan o'ralgan. G 'arbdan
sharqqa
cho'zilgan, X o'jand darvozasi (kengligi 9 km) orqali
M irzacho‘1 va Dalvarzin cho'llari bilan bog'langan.
R ivojlanish ta rix i. Gersin
burm alanish bosqichida
shakllangan. M ezozoy erasida katta qismi suv ostida
qolgan, paleogen davrida vodiy suvostida bo'lgan.
K o'tarilgan tog'lar yem irilib past va yassi bo'lib qolgan.
200
Alp bosqichida (neogen davri) tog‘lar ko'tarilib
hozirgi
holiga kelgan. Tektonik harakatlar hozir ham davom
etmoqda. Eng kuchli zilzila 1902-yil
Andijonda sodir
bo‘lgan.
