Piyoz va sarimsoqni saqlash




Download 1,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/86
Sana11.06.2024
Hajmi1,24 Mb.
#262670
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   86
Bog'liq
birlamchi ishlov berish saqlash va quritish

Piyoz va sarimsoqni saqlash
Sabzavotlardan piyoz va sarimsoq alohida o‟rinni egallaydi. Ularning tarkibida uglevodlar, mineral 
tuzlar, S vitamini va turli xil efir moddalar mavjud. 
Piyozni saqlash xususiyatlaridan biri uning yuqori havo namligiga chidamsizligidir. Qavoning 
namligi 75% dan yuqori bo‟lganda piyozning tinim davri buziladi va piyoz o‟sa boshlaydi. Bundan 
tashqari piyozda chirish kasalligi avj oladi. Bu kasallikning oldini olishning muhim tadbiri uni quritishdir. 
Quritilgan piyoz omborlarda yaxshi saqlanadi. O‟zbekiston sharoitida yig‟ishtirilgan piyoz dalada bir 
necha kun yoyib qo‟yib quritiladi. Quritish uchun piyozlar tozalangan joyga 30-40 sm qalinlikda 
joylanadi. Quritish 15-20 kun davom etadi. Bunda har 2-3 kunda ular ohista ag‟dariladi. Ag‟darish 
vaqtida piyoz io‟stini to‟kmaslikka harakat qilish lozim. 
Sabzavot mahsulotlari ichida piyoz havo haroratining past bo‟lishiga juda bardosh beruvchi 
mahsulot hisoblanadi. Piyozni havo harorati 
-
3°S bo‟lganda ham saqlash mumkin. 
Piyozning yana bir xususiyati shundan iboratki, u yaxlab qolganda ham tovarlik va unuvchanlik 


42 
xususiyatlarini yo‟qotmaydi. Yaxlab qolgan piyozlar asta-sekinlik bilan tevarak muhit haroratiga 
ko‟nikkuncha tutib turiladi. Qavo haroratining birdaniga o‟zgarishi uning sifatining buzilishiga olib 
keladi. Ko‟pincha bunday piyozlarda turli xil mikroorganizmlar tez rivojlanadi. 
Saqlash mobaynida piyozning o‟sib ketishi, ya‟ni kurtakdan yangi piyozbosh hosil bo‟lishi
 
yoki 
gulpoya chiqishi piyozboshning saqlanish haroratiga bog‟liq. Piyozbosh
 
past haroratda (-10°S) saqlansa, 
piyozdagi kurtaklardan gul navdalar hosil bo‟ladi. Bu haroratdan yuqori (18-20°S) yoki aksincha, past 
(0°S dan past) haroratda saqlanganda kurtak o‟sib ketadi. Piyozning ana shu
 
biologik xususiyati uni 
saqlashda hisobga olinadi. Piyozbosh shu sababli yuqori (18-20°S dan ortiq) haroratda yoki aksincha, past 
(0°Sdan past) haroratda saqlanadi. Bunday haroratda piyoz o‟sib ketmaydi. Urug‟lik uchun mo‟ljallangan 
piyozboshni 2 dan 10°S gacha haroratda saqlash tavsiya etiladi. Piyozni saqlashda havoning namligi 70-
75% bo‟lishi kerak. Lekin havo namligi sovitiladigan omborlarda 80-90% bo‟lishi mumkin. Bunda 
piyozning terlashiga yo‟l qo‟ymaslik lozim. 
Sovitilmaydigan sabzavot omborlarida saqlash davrida (oktyabrdan-aprelgacha) vazni kamayishidan 
7-10% gacha, shuningdek, chirish va haddan tashqari o‟sib ketishida saqlash tartibiga va saqlash oldidan 
piyozlar xolatiga qarab 3-4% dan 20% gacha nobud bo‟ladi. Bundan tashqari, quruq qobiq xolidagi 
chiqindilar 0,05-5% gacha chiqishi mumkin. Piyoz va sarimsoqning tabiiy kamayish me‟yorlari 12-
jadvalda keltirilgan. 
12-jadval 

Download 1,24 Mb.
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   86




Download 1,24 Mb.
Pdf ko'rish