|
ENHAT axborot-kommunikatsion texnologiyalar
|
| bet | 17/72 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 6,06 Mb. | | #230781 |
Bog'liq Elektr tarmoqlari. texnikumENHAT axborot-kommunikatsion texnologiyalar.
O’zbekistonda «Alfa» va «Alfa-Plyus» savdo tamg‘asi bilan ishlab cliiqarilgan nazorat-o'lchov avtomatik tizimi, gaz va elektr taqsimlash tarmoqlarida, sanoat korxonalarida va hokazolarda qoTlanilyapti.
ENHAT axborot-kommunikatsion texnologiyalarnhig asosiy qismi bo‘lib, barcha sohalarda qo'llanilmoqda. Ularning ele- mentlari raqamli tuzihnalar — mikrosxemalardan iborat. Hozirgi vaqtda ENHATni islilab chiqarish barcha mamlakatlarda, shu jumladan, O’zbekistonda ham yo‘lga qo‘yilgan va islilab chiqarish hajmi kundan kunga oshib bormoqda.
Ikkinchi tizim ning asosiy vazifasi gaz, suyuqlik va elektr energiyasini uzatish va taqsimlash texnologik jarayonining uzluksiz nazorati asosida energotejash tadbirlarini islilab chiqish va isroflarning me’yordan oshmasligini ta’minlashdh.
Avtomatik nazorat-o'lchov tizimlari uch asosiy qismdan iborat. Har bir qism majmua boTib, bir nee ha alohida tuzihnalardan tashkil topgan. Har bir tuzihna esa alohida vazifani bajaradi. Energetikada nazorat va hisoblash avtomatik tizimining qismlari katta liududda joylashgan va o‘zaro aloqa kanahari orqali bog‘langan yagona tizimni taslikil etadi.
Axborot-kommunikatsion texnologiyalarning elementar tarkibiy asoslari
Mikrosxemalar — kompyuterlar, uyali telefon, avtomatik nazorat-oMchash tizimlari, xullas, barcha axborot-kommuni- katsion tizimlarning asosidir. Raqamli tuzilmalar to‘g‘risida umumiy, birlamchi ma’lumotni bayon qilishdan oldin, bir qator tushunchalar bilan t an ish ish lozim.
Elektr signal — elektromagnit maydonning (to‘lqin- ning) o'/garish ida mujassamlangan axborot. Elektr signal- ning ikki turi mavjud. Birinchisi mantiqiy (analog, o‘xshash) elektr signal. Bu turdagi signal mantiqiy signal deyiladi. Ax- borotning mantiqiy signali bevosita lizikaviy kattaliklarni aks ettiradi.
Elektr signalning ikkinchi turi — raqamli signal. Bu mantiqiy lizikaviy kattalik, kod orqali, ma’lum raqamlarga (turtki- larga) mos ravishda o'tkaziladi.
Kod — mantiqiy (kattalik) signalning ma’lum qoidaga asoslangan holda, raqamlar, impulslar (turtkilar) orqali ifoda- lanishi.
Turtki (impuls) deb qisqa vaqt ichida tok, kuchlanish qiymatining noldan qandaydir kattalikkacha o‘zgarib turuvchi elektr kat.lal igiga aytiladi. Bu turli elektron tuzilmalar «trigger» deyiladi. Turtkilarning o‘zgarish tezligi chastota bilan o‘lcha- nadi.
|
| |
