Tarmaqlaeda informatsiya qawpsizligine qawiplerdin aldin aliw usillari

Download 70.46 Kb.
bet	9/17
Sana	20.04.2023
Hajmi	70.46 Kb.
	#52856

Bog'liq
Qalbaev Sardarbek
00066441, Hasanova Sh.(falsafa va madaniyatshunoslik), Gaz payvandlash ishlari o‘quv amaliyoti majmuasi 20 10 22docx, Rasmli tо‘plamlar, mulyajlar yordamida mashg’ulotlar tashkil etish, Tashqi qurilmalar turlari va vazifalari, 2-tajriba, AJNIYAZ ATINDAG’I NO’KIS MA’MLEKETLIK PEDAGOGIKA INSTITUTI MSHT 4 G KURS TALABASI ORINBAEVA MUXABBATTIN SLAYD JUMISI., 1 sinf Chiroyli yozuv To\'garak Yangi 2023-2024, 10-sinf Jahon tarixi tazorat testi1, Ssenariy Muhammad Yusuf ta, gospital, Elektronika va sxemalar Yakuniy nazoray savollari Birinchi var fayllar (1), TTB 2-ma\'ruza

10.Tarmaqlaeda informatsiya qawpsizligine qawiplerdin aldin aliw usillari Civilizaciya rawajlaniwini. zamanagóy basqishindainformaciya tek g’ana jámiyet hám mámleket institutlari jumisinda emes, al hár bir insan ómirinde sheshiwshi rol oynaydi. Kóz aldimizda jamiyetti. informaciyalasiwi tezlik penen hám kóbinese aldinnan bilip bolmaytug’in kóriniste rawajlanbaqta. Biz bolsa tek oni. kúndelikli, siyasiy, ekonomikaliq hám basqa aqibetlerin túsine baslaymiz. Jámiyetimizdi. informaciyalasiwi jalg’iz dúnya informaciya mákanini. jaratiliwina alip keledi, bul mákan átirapinda informaciyani jiynaw, qayta islew, saqlaw hám subyektler – insanlar, shólkemler, mámleketler ortasinda almasiw ámelge asiriladi. Kórinip turg’aninday, siyasiy, ekonomikaliq, ilimiy-texnikaliq hám basqa informaciyalardi tezlik penen almasiw imkaniyatin jámiyet ómirini. hámme tarawlarinda hám ásirese islepshig’ariwda hám basqariwda ja.a texnologiyalardi. qollaniliwi sózsiz paydali. Biraq, sanaatti. tezlik penen rawajlaniwi Jer ekologiyasina qáwip sala basladi, yadro fizikasi tarawindag’i lengen dásturiy támiynat haqqinda esletiwler kózge taslanbaqta. Túrli razvedka dereklerinen kelip atirg’an informaciya analizi nátiyjesinde juwmaq shig’ariw kóbinese dúnyag’a kórinbeytug’in urislardi alip bariw múmkin ekonomikaliq, siyasiy, socialliq hám tag’i basqa jámiyethám institutlari. Mag’liwmatlardi uzatiw tarmaqlardi. urislari maydanina aylaniwi álle qashan izertlengen. qurali – hújimde hám quralli kúshlerde elektron tezlik» penen isletiliwi múmkin. Ol e. aldi tiykarlang’an bolip, áskeriy qaramaqarsiliqlardi dáslepki basqishta sheshiliwin támiynleydi uliwmaliq maqset kúshlerini. qollaniliwin biykar etedi. Informaciya qurali qollaniliwini. strategiyasi hújim xarakterge iye. Biraq jeke hálsizlik kóz qarasi bar, puqaraliq sektorda. Sol sebepli bunday quraldan hám terrorizminen qorg’aniw mashqalasi házirgi birinshi oring’a shiqqan. Paydalaniwshilarg’a dúnya tarmaqlarinda islewdi támiyinlewshi mámleketlerdi. milliy informaciya resurslarini. hálsizligi – eki tárepke de qáwipli nárse. qurali degende informaciya massivlerin joq , buziw yaki urlaw derekleri, qorg’aw sistemasin joq etiw, huqiqiy paydalaniwshilar háreketin shegaralaw ásbap -úskeneler hám pútin kompyuter sistemasi islew tártibin buziw qurilmalari túsiniledi. Házirgi kúnde hújim jasawshi informaciya qurali sipatinda tómendegilerdi kórsetiw múmkin: Kompyuter viruslari – kóbeyiw, programmalarg’a , baylanis liniyalari, mag’liwmatlardi uzatiw tarmaqlari boyinsha uzatiliw, basqariw sistemalarin isten shig’ariw hám sog’an uqsas qásiyetlerge iye; Logikaliqbombalar – signal boyinsha yaki ornatilg’an waqitta háreketke keltiriw maqsetinde áskeriy yaki puqara ornatiliwshi programmalastirilg’an ; telekommunikaciya tarmaqlarinda informaciya almasiwin bastiriw qurilmalari mámleket hám áskeriy kanallarinda informaciyani qalbekilestiriw; testli programmalardi biytáreplestiriw qurallari; – obyekt programma támiynatina razvedkashilar qasttan kiritiliwshi hár túrli qátelikler. , sirliliq, programma – apparat ámelge . hár túrliligi, tásirdi. keskinligi, qollaniliwdi. hám ornin ta.law imkaniyati, paydalilig’i informaciya quralin hádden tis qáwipli qiladi. Bul quraldi, máselen, múlkti qorg’aw deregine uqsatip niqaplaw múmkin. Onnan tisqari, ol hátte uris dag’aza qilmastan hújim háreketlerin avtonom tárizde alip bariw imkaniyatin beredi. jámiyette informaciya quralin isletiw áskeriy strategiyasi puqara sektori menen úzliksiz baylanisg’an. Informaciya quralini., oni. tásir kórinisi hám usillarini. payda boliwi hám qollaniliwi qásiyetlerini. hár túrliligi onnan qorg’aliwdi. qiyin máselelerin payda etti. Informaciya qurali qollaniliwini. aldin aliw yaki qollaniliw aqibetlerin joq qiliw ushin tómendegi sharalardi kóriw lazim: – informaciya resurslarini. fizikaliq tiykarin payda etiwshi social texnikaliq obyektlerin qorg’aw; – mag’liwmatlar bazalari hám banklerdi. shegaralang’an hám turaqliislewin támiyinlew; – informaciyadan ruqsatsiz paydalaniwdan, oni buziliwdan yaki joq qiliniwdan qorg’aw; – informaciya sapasin saqlaw (óz waqtinda ekenligi, aniqlig’i toliqlig’i hám paydalaniw zárúrligi). Download 70.46 Kb.

Download 70.46 Kb.