Nizolarni boshqarish – bu nizo vujudga keltirgan sabablarni bartaraf qilish (kamaytirish),
nizo ishtiroqchilari hulqiga o’zgarishlar kiritish, ularning maqsadlarini o’zgartirish bo’yicha
maqsadga qaratilgan ta’sir ko’rsatishdir.
Nizoli vaziyatlarni boshqarishning bir necha usullari mavjud bo’lib, ular tarkibiy va
shaxslararoga bo’linadilar.
Nizolarni hal qilishning tarkibiy usullari quyidagilardan iborat:
• ishga talablarni tushuntirib berish. Har bir xodim va guruhga ularni qanday natijalar
kutilayotganligi, axborotlarni kim taqdim etish va kim olishi, vakolatlar va ma’suliyatning tizimi
kandayligi tushun- tirilishi kerak;
• vakolatlar (vazifalar)ni nizolashuvchi bo’linmalar orasida
tegishli qoidalarga muvofiq
to’la, asoslangan va mustahkamlangan holda taqsimlanishi;
• nizolashuvchi bo’linmalar uchun maxsus muvofiqlashtiruvchi va integratsiyalovchi
mexanizmlardan foydalanish. Vakolatlar ierarxiyasini o’rnatish odamlarning o’zaro hamkorligini
tartibga solishga imkon beradi. Nizolarni boshqarishda xizmat guruhlari (maqsadiy
guruhlar,
kengashlar), bilimlari, xodimlar o’rtasida aloqani amalga oshiruvchi xizmatlar muhim rolь
o’ynaydilar;
• umumtashkilotiy majmuaviy maqsadlarni belgilash. Bu
maqsadlarni amalga oshirish
uchun ikkita yoki ko’proq xodimlar yoki bo’limlarning birgalikda harakat qilishi talab qilinadi.
Masalan, agar savdo bo’limining uchta sektori bir birlari bilan nizolashsalar, unda umuman
bo’lim uchun maqsadlarni shakllantirish kerak. Umuman korxona
uchun aniq shakllangan
maqsadlarni shunday tartibda belgilanishi bo’limlar rahbarlari faqat o’zlarining bo’limlarini
emas, balki korxonaning maqsadlariga erishish uchun zarur bo’lgan qarorlarni qabul qilishlariga
yordam beradi;
• tashkilot boshqaruvining tashkiliy tuzilmasini o’zgartirish, bo’linmalarni nizoni to’xtatish
maqsadida bo’lish yoki qo’shib yuborish;
• mukofatlash tizimidan foydalanish. Umumiy tashkiliy maqsadlarga erishishga o’z
ulushini qo’shayotgan, boshqa guruhlarga yordam berayotgan va muammolarni hal qilishga
majmuaviy yondashuvga harakat qilayotgan xodim- lar va bo’linmalar mukofotlanishlari kerak.
SHuning bilan bir vaqtda mukofotlash tizimi alohida shaxslar va guruhlarning noma’qul hulqini
rag’batlantirmasligi kerak.
