|
11 blet Одий электр жанжири иштрок еткан схемани чизинг ва иштрок этадигон елементлар ва курилмаларга тариф бериб утинг
|
| bet | 1/16 | | Sana | 19.01.2024 | | Hajmi | 5,39 Mb. | | #140805 |
Bog'liq 11 blet
11 blet.1. Одий электр жанжири иштрок еткан схемани чизинг ва иштрок этадигон елементлар ва курилмаларга тариф бериб утинг
Qarshlikni ketma ket ulaganimizda qiymati qanchaga ortadi, rasmda keltirilgan qarshilikni xisoblang
- Bular o'zaro bog'langan oqim manbai, uzatish liniyalari va qabul qilgich. Albatta, manba, lavabo va simlar - elementar elektr davri uchun eng oddiy variant. Haqiqatda turli sxemalar ko'plab elementlar va yordamchi uskunalarni o'z ichiga oladi: rezistorlar, kondansatörler, pichoq kalitlari, ampermetrlar, voltmetrlar, kalitlar, kontaktli ulanishlar, transformatorlar va
2. P-n o‘tishga to‘g‘ri va teskari kuchlanish berilganda qanday hodisalar sodir bo‘ladi?
Energiyaga ega bo‘lgan ko‘pgina zaryad tashuvchilar p-n o‘tisorqali qo‘shni sohalarga diffuziya hisobiga p-n o‘tish maydoniga qarama–qarshi ravishda siljiydilar. Ular diffuziya tokini yuzaga keltiradilar. Asosiy zaryad tashuvchilarning p-n o‘tish orqali harakati bilan bir vaqtda, p-n o‘tish ular uchun tezlatuvchi bo‘lib ta’sir ko‘rsatayogan maydon ta’sirida asosiy bo‘lmagan zaryad tashuvchilar ham harakatlanadilar. Asosiy bo‘lmagan zaryad tashuchilar oqimi dreyf tokini yuzaga keltiradi. Tashqi maydon ta’sir ettirilmaganda dinamik muvozanat o‘rnatiladi, ya’ni diffuziya va dreyf toklarining absolyut qiymatlari teng bo‘ladi. Lekin diffuziya va dreyf toklari o‘zaro qarama–qarshi yo‘nalishda yo‘nalganligi uchun, p-n o‘tishdagi natijaviy tok nolga teng bo‘ladi.
Agar p-n o‘tishga tashqi kuchlanish manbai U ulansa, u holda muvozanat sharti buziladi va tok oqib o‘ta boshlaydi. Agar kuchlanish manbaining musbat qutbi p-turdagi sohaga, manfiy qutbi esa n-turdagi sohaga ulansa, bunday ulanish to‘g‘ri ulanish deb ataladi
Kuchlanish manbaining elektr maydoni kontakt maydon tomonga yo‘nalgan bo‘ladi, shu sababli p-n o‘tishdagi natijaviy maydon kuchlanganligi kamayadi.
Maydon kuchlanganligining kamayishi potentsial to‘siq balandligini kuchlanish manbai qiymatiga kamayishiga olib keladi: UK = U0. Bu vaqtda p-n o‘tish kengligini ham kamayishini ko‘rish mushkul emas.Potensial to‘siq balandligining kamayishi shunga olib keladiki, p-n o‘tish orqali harakatlanayotgan asosiy zaryad tashuvchilarni soni ham ortadi, ya’ni diffuziya toki ortadi. Har bir sohada ortiqcha asosiy bo‘lmagan zaryad tashuvchilar kontsentratsiyasi yuzaga keladi – n-sohada kovaklar, p-sohada elektronlar. Biror yarim o‘tkazgich sohasiga asosiy bo‘lmagan zaryad tashuvchilarni siqib kiritish jarayoni injektsiya deb ataladi.Kuchlanish o‘zgarishi bilan diffuziya tokining o‘zgarishi eksponentsial qonun asosida ro‘y beradi:
0
IDif
I eqU0 / kT u yerda I0 – dreyf toki bo‘lib, uni p-n o‘tishning teskari toki deb ham atashadi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
11 blet Одий электр жанжири иштрок еткан схемани чизинг ва иштрок этадигон елементлар ва курилмаларга тариф бериб утинг
|
