imkoniyatiga ega. Tarmoqlar yaratilgan vaqtdan beri bir necha turdagi p rotokol
steklari yaratilgan, ular ichida eng ko‘p ishlatiladiganlari: TCP/IP, IPX/SPX, Net
BIOS/SMB, Novell Ware, DECnet va boshqalar.
Protokollar stek tarkibida bo‘lib, ISO/OSI modelining turli bosqichlarida
ishlaydi. Lekin odatda uchta protokol turi alohida ta’kidlanadi: transport, tarmoq
va amaliy. Protokol steklaridan foydalanishning ijobiy tomoni shundan ibo ratki,
quyi bosqichda ishlaydigan protokollar anchadan beri ishlatiladigan va taniqli
Ethernet, FDDI va boshqa tarmoq protokollaridir. Bu protokollarning apparat
vositalar yordamida bajarilishi sharofati evaziga bir xil qurilmalarni turli
tarmoqlarda ishlatish imkoni mavjud bo‘ladi. Shu tufayli qurilmalarning
moslashuv imkoni hosil bo‘ladi.
Yuqori bosqich protokollari xususida esa har bir stek o‘z afzalliklariga va
kamchiliklariga egadir va «bir protokolga – bir bosqich» tushunchasidek aniq
bog‘lanish yo‘qdir, ya’ni bir protokol birdaniga ikki-uch bosqichlarda ham ishlashi
mumkin.
Bog‘lanish
Tarmoq qurilmalarining ish faoliyatida asosiy hol protokollarni
bog‘lanishidir, xususan tarmoq adapteri uchun. Amaliyotda bir tarmoq adapteriga
xizmat ko‘rsatishda protokollarning turli steklaridan foydalanish imkonini beradi.
Masalan, bir vaqtning o‘zida TCP/IP va IPX/SPX steklardan foydalanish mumkin
bo‘ladi, agarda birinchi stek yordamida adresat bilan aloqa o‘rnatishga urinis hda
xatolik ro‘y bersa, avtomatik ravishda keyingi stek p rotokolidan foydalanishga
o‘tish ro‘y beradi. Bu holatda asosiy hol bog‘lanish navbatidir, chunki u yoki
boshqa protokolni turli steklardan foydalanishiga albatta ta’sir etadi.
Komp’yuterga qancha tarmoq adapteri o‘rnatilishidan qat’i nazar, bog‘lanish
esa birdaniga bir necha adapterga bir p rotokol stekini bog‘lash mumkin va
aksincha bir necha steklarni bir adapterga bog‘lash mumkin.
