Qarag‘ay
(sosna). Qarag‘ayning po‘stlog‘i qalin, to‘q jigar rangi oqqizg‘ish
rangli, to‘g‘ri qatlamli, yengil, puxta, smolali bo‘lib, namga chidamli; yillik
halqalarini aniq ko‘rish mumkin.Qarag‘aydan qurilishda, kemasozlikda,
vagonsozlikda, duradgorlikda keng foydalaniladi, u oson ishlanadi.
Арча
(ель). Archa daraxtining po‘stlog‘i qalin, qoramtir kul rang bo‘lib,
yog’ochi serbutoq bo‘lganligi uchun ishlash qiyin. Mayin qatlamli bo‘lgani uchun
o‘zak nurlari ko‘rinmaydi. Kam smolali, nam ta’siriga chidamsiz. Archa qurilishda,
sellyuloza-qog‘oz sanoatida, oddiy mebellar, taralar tayyorlashda ishlatiladi.
Tilog‘och
(listvennitsa). Tilog‘ochning po‘stlog‘i qalin, qoramtir-sarg‘ish
rangli bo‘ladi. mayin qatlamli, yillik halqalari aniq bilinadigan, qizg‘ish jigar rang,
ortiqcha smolali bo‘lib, qarag‘ayga qaraganda puxta bo‘ladi, tez chiri-maydi.
Ortiqcha smolali bo‘lgani uchun ishlash qiyin. Undan gidrotexnik inshootlarda, yer
osti qurilishlarida, shpallar tayyorlashda foydalaniladi. Qurilish va vagonsozlikda
uni eman yog’ochining o‘rnida ishlatsa bo‘ladi.
Oq qarag‘ay
(pixta). Oq qarag‘ay po‘stlog‘i yupqa, silliq, kul rang tovlanadi.
yog’ochi oqish, bilinar-bilinmas qoramtir dog‘li, yumshoq, yengil bo‘lib, oson
ishlanadi. Undan ko‘pincha qog‘oz sanoatida va taralar tayyorlashda foydalaniladi.
Kedr
. Kedrning po‘stlog‘i qalin, chatnagan, qo‘ng‘ir tusli. yog’ochi yengil,
yumshoq, oson ishlanadi, rangi va tabiiy guli chiroyli, yillik halqalari barcha
qirqimlarda aniq ko‘rinadi. Undan qurilishda, duradgorlikda qarag‘ay va archa bilan
bir qatorda foydalaniladi, qalam tayyorlanadi.
Zirk
(olxa). Qora zirkning po‘stlog‘i qoramtir tusli, qalin, chatnagan bo‘lib, oq
zirkning po‘stlog‘i tiniq va silliq bo‘ladi. yog’ochi oqish, ochiq havoda tezda qizarib
ketadi, tez quriydi; yumshoq, yengil bo‘ladi; oson ishlanadi, namga chidamli, yillik
halqalari aniq bilinib turadi. Zirk bo‘yoqni yaxshi oladi, uni qizil yog’och, yong‘oq
beysi va tezob bilan zarangga o‘xshatib ishlash oson. Zirkning katta kamchiligi uni
tez qurt yeyishidir. Undan arzon mebellar, faner va taralar tayyorlanadi.
|
