12-amaliy mashg’ulot. Duradgorlikda ishlatiladigan yog`och turlari va xossalari

Yog‘ochning o‘zak qismi o‘tkir hidli bo‘lib, unda yuqoridagi moddalar ko‘p 
bo‘ladi. Yangi kesilgan, shuningdek, igna bargli daraxtlar yanada o‘tkir hidli 
bo‘ladi. Yog’och
qurigan sayin hidsizlanib boradi, ba’zan hidi o‘zgarib ketadi. 
Hidning o‘zgarishi yog‘ochning buzilishiga ham bog‘liq. 
Texnika xavfsizligi, ishlab chiqarish tozaligi va gigiena qoidalari 
Maktablarda o‘quvchilarning davomati, o‘zlashtirishlari, kasb-hunarlarni 
puxta o‘rganishlarini ta’minlash maqsadida umummaktab miqyosida, Maktab va 
maktablararo o‘quv ishlab chiqarish kombinata o‘quv ustaxonalarida qat’iy 
tartibintizom o‘rnatilishi shart. Aks holda ulug‘ rus pedagogi S. Makarenko 
aytganidek: «intizomsiz maktab suvsiz tegirmon» bo‘lib qoladi. 
Shu boisdan o‘quv ustaxonalarida olib boriladigan mehnat darslarida ham 
o‘quvchilar quyidagi tartib-intizomga qat’iy rioya qilishlari kerak: 
1. O’quvchilar mehnat darslariga muntazam ravishda, kechikmasdan 
qatnashishlari shart. Chunki o‘quvchilar amalny mashg‘ulotlarni faqatgina o‘quv 
ustaxonalaridagina bajarysh imkoniga ega bo‘ladilar. Bu ishlarni uyda bajarish 
imkorniyat ularda bo‘lmaydi. Shuni e’tiborga olib ham mehnat darslari amaliy 
mashg‘ulotlar yuzasidan uyga vazifa beriladi. Demak o‘quvchi darsga kelmasaa 
o‘rganayotgan kasb-hunari borasida ko‘nikma va mehnat malakalari hosil qilish 
imkoniga eg‘a bo‘lmay qolmaydi 
2. Har bir o‘quvchi dars vaqtida o‘ziga birkitilgan ish o‘rnida o‘tirishi va 
ishlashi shart Buning uchun ish o‘rinlari o‘quvchilar soniga qarab yetarli bo‘lishi 
shart. Bu hol o‘quvchilarning ishsiz qolmasliklari va topshiriqlarni o‘z vaqtida 
bajarishlarini ta’minlashga yordam beradi. 
3. Dars vaqtida o‘quvchilarning bir joydan boshqa joylarga ko‘chib 
yurishlariga ruxsat etilmaydi. Bu hol ish o‘rinlarining (dastgohlarning, asbob-
uskunalarning, stanoklarning) bo’sh qolmasligi, ulardan uzoq vaqt mobaynida 
foydalanish imkonini beradi. Shuning uchun ish o‘rinlarini, unga tegishli asbob-
uskunalarni nomerlab ish o‘rniga o‘quvchilarni qat’iy biriktirib, ularning 
javobgarligini orttirish kerak. O’quvchi imkoni boricha maktabni bitirib ketgunga 

qadarli o‘ziga biriktirilgan ish o‘rnida o‘tirishi va ishlashini ta’minlash maqsadga 
muvofiqdir. 
4. Har bir o‘quvchi sanitariya va gigiyena qoidalariga rioya qilgan holda 
amaliy mashg‘ulotlarga o‘zining maxsus ish kiyimini olib kelishi va shu kiyimda 
ishlashi kerak (imkoni boricha o‘quv ustaxonalarida mavjud bo‘lgan o‘quvchilar 
uchun mo‘ljallangan maxsus ish kiyimidan umumiy maqsadda foydalanmaslik 
kerak. Chunki bu kiyimni bir hafta davomida salomatligi turlicha bo‘lgan 10—15 
o‘quvchi kiyadi, bu esa ba’zi o‘quvchilar salomatligiga salbiy ta’sir etishi mumkin). 
5. O’quvchilar grafik asosida vaqt-vaqti bilan navbatchilik qiladilar. Ular 
o‘quvchilarga zagotovkalar, asbob-uskunalar tarqatadilar. Ishdan so‘ng ularni 
yig‘ishtirib, joy-joyiga qo‘yadilar va o‘quv ustaxonasini supurib-sidirib tozalaydilar. 
6. Amaliy mashg‘ulotlarni tanaffussiz o‘tkazish maqsadga muvofiqdir. Chunki 
tanaffus qisqa muddat davomida o‘quvchilarning havoyi bo‘lib qolishlariga, undan 
so‘ng ularning ilgarigidek ishga kirishib ketishlariga salbiy ta’sir etadi. Shuning 
uchun mashg‘ulotni tanaffussiz davom ettirib, tanafnafus hisobiga mashg‘ulotni bir 
oz ilgariroq tugatishga ruxsat etiladi. 
7. Mashg‘ulotdan so‘ng har bir o‘quvchi o‘z ish o‘rnini tozalab, asboblarni 
tartibga keltirib, ortiqcha materiallarni, chala yoki tayyor ishlarni o‘qituvchi yoki 
ishlab chiqarish masteriga topshirib, yuzqo‘llarini yuvib, joyjoylariga o‘tiradilar. 
8. O’qituvchi darsga yakun yasab, o‘quvchilarning ishlarini baxolab, kuzatish 
davomidagi qo‘yilgan baholarni umumlashtirib, o‘qib eshittiradi. So‘ng 
o‘quvchilarga javob beradi. 

Download 2,09 Mb.