Pastlashuvchi quduqni hisoblash

4 



=
F
H
G
(3) 
F - quduqning ko’ndalang kesim yuzi;  - quduq ashyosining xajmiy og’irligi;
R
s
- quduq tag yuzasiga nisbatan gruntning bosimi; 
F
R
R
h
x
s

= 10
(4) 
4-rasm. Quduq o’lchamlarini hisoblash. 
R
x
h
-pastlashuvchi quduq ostki qismidagi gruntning 
hisobiy bosimi; 
R
f
- ishqalanish kuchi: 
0
)
5
,
2
(
f
H
u
R
f
−
=
(5) 
bu ifoda yordamida pastlashuvchi quduqning ko’ndalang kesimi aniqlanadi. 
u - quduq devorining tomonlari yigindisi; f
0
- ishqalanish koeffitsienti. 
(3), (4) va (5) ifodalarni (2) ga quyib quyidagini hosil qilamiz: 
N
H F
R
F u H
f
h
x
+   =
 +
−

10
2 5
0
(
, ) , (6)
bu ifoda yordamida pastlashuvchi quduqning ko’ndalang kesimi aniqlanadi. 
Quduq grunt bo’ylab harakatlanishi uchun uning devorlari og’irligi (suvning 
ko’tarish xususiyatini hisobga olgan holda) shu devor bilan uni o’rab turuvchi grunt 
o’rtasidagi ishqalanish kuchidan ortiq bo’lishi kerak, ya’ni: 
𝐺 − 𝑇 > 𝑓 (7) 
bunda: G - pastlashuvchi quduq og’irligi; T - quduq devorlari siqib chiqargan 
suvning og’irligi; f - ishqalanish kuchi, quduq changsimon qumli gruntlarga 
o’rnatilganda - 0,10,15 MPa; qolgan qumli gruntlarga o’rnatilganda - 0,2 0,25 
MPa; yumshoq loyli qumlarda 0,05 0,1 MPa; boshqa yumshoq loysimon 
gruntlarda-0,1 0,15 MPa;
Pastlashuvchi 
quduq 
devorining 
bo’yiga 
nisbatan 
buzilishga 
mustahkamligini tekshirishda ishqalanish kuchining eng yuqori qiymati quduq 
balandligi bo’yicha uchburchak shaklida tarqalgan deb faraz qilinadi. Bunda quduq 

5 
devori og’irligining 14 qismiga to’g’ri keladigan eguvchi kuchning eng yuqori 
qiymati quduq o’rtasiga mos keladi. 
Quduq devorlarini hisoblash gruntning yotiq aktiv bosimi ta’sirida bo’lgan 
berk rom shaklida olib boriladi. 

Download 0,5 Mb.