kvadratik parabola qonuni
, silindrik
о‘ralishda esa –
tо‘g‘ri chiziq qonuni
bо‘yicha harakatlanishi kerak.
Hozirgi paytda halqali mashinalarda
halqa taxtachasi harakatlanuvchan va urchuq tо‘sini
qо‘zg‘almas о‘rash mexanizmlari
keng tarqalgan (2, 3 rasmlar). Bunday mexanizmli
mashinalarda faqat nisbatan yengilroq halqa taxtachalari va ipyо‘naltiruvchi burchakliklar
harakatlanadi. Mexanizmlar sodda konstruksiyaga ega va ishda ishonchli.
Harakatlanuvchan
urchuq tо‘sinli mashinalar
ancha og‘irroq, konstruksiya va rostlash bо‘yicha murakkabroq (4-
rasm).
Riter firmasining halqayigiruv mashinalarida ishlatilayotgan
harakatlanuvchan urchuq
tо‘sinli va harakatlanuvchan halqa taxtachali mashinalar
yana ham murakkabroq. 2, 4-
rasmlarda kо‘rsatilgan о‘rash mexanizmlari kuch bilan tutashuvli mushtakli mexanizmlarga
kiradi. Ularning chizilmalarining tahlili kо‘rsatadiki, ular dastak-zanjirli va zanjirli bо‘lishi
mumkin.
Dastak-zanjirli mexanizmlar
da halqa taxtachalariga umumiy tortqidan harakatni
muvozanatlovchi dastaklar yordamida, zanjirli uzatma – zanjirlar yoki elastik bog‘lanishlar
yordamida uzatiladi.
2-rasm. Halqa taxtachalari va ipyо‘naltiruvchilar burchakligi dastak yordamida kо‘tariladigan
halqayigiruv mashinalaridagi о‘rash mexanizmlarning chizilmasi: 1, 20 – dastak; 2- chervyak
g‘ildiragi; 3- vtulka; 4,14- g‘altaklar; 5,24,25- о‘qchalar; 6- mushtak; 7- о‘rash dastagi; 8-
chervyak; 9- sobachka; 10- xropovik; 11,12,15- zanjirlar; 13- ikki pog‘onali g‘altak; 16,21,22-
ustunchalar; 17- ipyо‘naltiruvchilar burchakligi; 18- halqali taxtacha; 19- muvozanatlovchi
prujina; 23- tortqi.
3-rasm. Halqa taxtachalari zanjir yordamida va ipyо‘naltiruvchilar burchakligi dastak yordamida
kо‘tariladigan halqayigiruv mashinalaridagi о‘rash mexanizmining chizilmasi, bu yerda: 1-
mushtcha; 2,7,26,27-dastaklar; 3,25-о‘qchalar; 4-baraban; 5-vtulka; 6-qopqoq g‘ildiragi; 8-
sobachka; 9-xropovik; 10-chervyak; 11,14,16,17,19-zanjirlar; 12-barmoq; 13,20-g‘altaklar; 15-
tishli g‘ildirak; 18-tortqi; 21,28-ustunchalar; 22-ipо‘tkazgichning burchakligi; 23-halqa
taxtachasi; 24-urchuq tо‘sini.
4-rasm. Urchuq tо‘sini harakatlanuvchan va halqali taxtachalar qо‘zg‘almas halqa yigiruv
mashinalarining о‘rash mexanizmlari chizilmasi: 1-mushtak; 2-xropovik; 3,12,19,22-vallar;
4,5,9,10-muftalar disklari; 6,17-chervyaklar; 7,20,21-ikki pog‘onali g‘altaklar; 8,16-qopqoq
g‘ildiraklari; 11-dastak; 13,14,15-konik g‘ildiraklar; 18,23-yо‘naltiruvchilar; 24-urchuq tо‘sini;
25- kо‘ndalang tо‘sin
|
