• Kondensatsiya
    		•

    2 Tabiiy fan Darslik (6 sinf). indd




    Download 18,41 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet23/132
    Sana09.12.2023
    Hajmi18,41 Mb.
    #114589
    1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   132
    Bog'liq
    2 Tabiiy fan Darslik (6 sinf). indd

    13-MAVZU.
     BUG‘LANISH, 
    QAYNASH VA KONDENSATSIYA 
    Suvning qaynash jarayonini kuzatganmisiz?
    Bug‘lanish suyuqlikning gazga aylanish 
    jarayoni. Bug‘lanish jarayoni suyuqlikning 
    sirtida yuz beradi.
    Suv qizdirilganda ma’lum bir vaqtdan 
    so‘ng suyuqlik ichida pufakchalar hosil bo‘la-
    di. Agar idishdagi suvni qizdirish davom et-
    tirilsa, suv bug‘lanib yuqoriga ko‘tarila bosh-
    laydi. Bu jarayon qaynash deyiladi.
    Nima uchun shifokorlar qaynatilgan suvni ichishni tavsiya etadi?
    Chunki qaynatilmagan suvda kasallik qo‘zg‘atuvchi mikroblar ko‘p bo‘ladi. Suv qaynatil-
    ganda mikroblar nobud bo‘ladi va kasallik tarqalishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Suv 100 °C da qay-
    naydi. Qaynoq suvdan foydalanishda ehtiyot bo‘lish kerak, chunki u tanani kuydiradi. 
    Suyuqliklar bug‘lanadi va kondensatsiyalanadi. Suyuqliklar tashqaridan issiqlik olishi 
    natijasida gaz holatiga o‘tadi. 
    Bug‘lanish – suyuqlikning gazga aylanish jarayoni. 
    Nima uchun deraza oynalari bug‘ bilan qoplanadi? 
    Ovqat pishirish jarayonida qozon qopqog‘ini och-
    ganda suv tomchilarini ko‘ramiz. Bu suv tomchilari 
    qanday paydo bo‘ladi?
    Kondensatsiya – suv bug‘ining mayda suv tom-
    chila riga aylanishi.
    Yer yuzasidan ko‘tarilgan suv bug‘lari kondensatsiya-
    lanishi natijasida yomg‘ir yog‘adi.
    Tabiatda suvning aylanish jarayonida bug‘lanish muhim rol 
    o‘ynaydi. Quyosh ta’sirida Yer yuzidagi dengiz, ko‘l, daryo va tuproqdagi suv bug‘lanadi 
    hamda havoga ko‘tariladi. Atmosferaning sovishi hisobiga suv bug‘lari mayda suv tomchi-
    lariga aylanadi. Bu suv tomchilari bulutlar va yog‘ingarchiliklarni hosil qiladi.

    32
    2-bob. MODDA VA UNING XOSSALARI
    Okean suvlarining bug‘lanishi chuchuk suv ishlab chiqarish uchun juda muhim. Yer 
    yuzasining 70 foizdan ortig‘ini okeanlar egallagani tufayli ular atmosferadagi asosiy 
    suv manbai hisoblanadi. Okeanlar yuzasidan ko‘tarilgan suv bug‘lari bulutlarga aylanadi. Bu 
    bulutlardan hosil bo‘lgan yog‘inlar Yer yuzasida suv hosil qiladi. 
    O‘simliklarda suv bug‘lanishini kuzatganmisiz? 
    O‘simliklar suv bug‘latish orqali tanasini qizib ketishdan himoya qiladi. 
    1. Cho‘milib chiqqandan so‘ng sovuq qotamiz. Nima uchun?
    2. O‘rilgan o‘t nega shamol esib turganda tezroq quriydi?
    KONDENSATSIYA 
    Yogʻin
    Bugʻlanish+parlanish
    Bugʻlanish
    Dengiz 
    Quruqlik 
    Daryo

    33
    2-bob. MODDA VA UNING XOSSALARI

    Download 18,41 Mb.
    1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   132




    Download 18,41 Mb.
    Pdf ko'rish