• Savannalar va siyrak o‘rmonlar zonasi.
  • Tundra va o‘rmon – tundra zonalari
    		•

    Chala cho‘l va cho‘llar zonasi




    Download 18,41 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet88/132
    Sana09.12.2023
    Hajmi18,41 Mb.
    #114589
    1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   132
    Bog'liq
    2 Tabiiy fan Darslik (6 sinf). indd

    Chala cho‘l va cho‘llar zonasi. Sub-
    tropik, tropik va mo‘tadil mintaqalar-
    da, ayniqsa, Afrika va Osiyo qit’alarida 
    cho‘llar juda katta maydonni egallagan. 
    Iqlimi quruq va issiq (o‘rta cha oylik harorat 
    +30 °C dan yuqori), yillik yog‘in miqdori 
    juda kam (100–200 mm, asosan yoz oy-
    larida yog‘adi), oqar suvlarga boy bo‘lma-
    gan zona hisoblanadi. O‘simliklar siyrak 
    bo‘lib, quruq iqlim sharoiti ga moslashgan. 
    Savannalar va siyrak o‘rmonlar zonasi. Bu zona 
    mavsumiy o‘rmonlar zonasiga tutashib turadi. O‘rta-
    cha oylik harorat +15...+32 °C atrofi da. Lekin yog‘in 
    kam, asosan yoz oylarida yog‘adi. Sernam fasl 8–9 oy 
    davom etadigan joylarda baland o‘tloqli savannalar, 
    6 oy davom etadigan joylarda tipik savannalar va quruq 
    fasl uzoq davom etadigan joylar (asosan cho‘llarga yon-
    dosh hududlar)da cho‘llashgan savannalar tarqalgan. 
    Bu zona yirik hayvon lar ning ko‘pligi bilan ajralib turadi.

    119
    8-bob. YER QOBIQLARI
    Tundra va o‘rmon – tundra zonalari 
    asosan Yevrosiyo va Shimoliy Amerikaning 
    shimoliy hududlarida keng tarqalgan. Yoz 
    salqin va qisqa, qish esa qattiq va uzoq davom 
    etadi (7–9 oy). Yillik yog‘in miqdori 200–400 
    mm atrofi da. O‘rtacha oylik harorat iyulda 
    +10...+13 °C atrofi da, yanvarda esa –10 °C 
    dan –40 °C gacha pasayib ketadi.
    1. Global iqlim o‘zgarishi tabiat zonalarining chegaralariga qanday ta’sir ko‘rsatadi?
    2. Balandlik mintaqalanishining vujudga kelishining asosiy sabablari nimalar?
    Tabiat zonalari nafaqat ekvatordan qutblarga tomon, balki tog‘ etagidan cho‘qqisiga 
    qarab ham almashinib boradi. Bu balandlik mintaqalanishi deyiladi.
    Arktika cho‘llari zonasi Shimoliy Muz okeanidagi ko‘plab orollarni va Antarktidani o‘z 
    i chiga oladi. Asosan qor va muzlar bilan qoplangan. Bu zonada havo juda sovuq va past 
    haroratli davr juda uzoq davom etadi. Yog‘in asosan qor shaklida yog‘adi.

    Download 18,41 Mb.
    1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   132




    Download 18,41 Mb.
    Pdf ko'rish