|
, № 1 “Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnalBog'liq pedagogik mahorat 2022 12022, № 1 “Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal
59
Muammoli vaziyatlar hosil qilishdan koʻzda tutiladigan asosiy maqsad oʻquvchi oldiga qoʻyilgan
muammoni ular tomonidan qanday hal qilinganligini baholash va tashxislashdan iborat. Shu yoʻl bilan
oʻqituvchi oʻz oʻquvchilarini qoʻyilgan muammoning yechimi qay darajada toʻgʻri yoki notoʻgʻriligini
baholash va tashxislashga oʻrgatadi. Oʻzi yoki sinfdoshinging faoliyatini baholay hamda tashxislay olgan
oʻquvchilarda bunday koʻnikmalar jadal rivojlanib, mustahkamlanib boradi. Ularda sinchkovlik, sezgirlik,
kuzatuvchanlik qaror topadi.
Oʻquvchilarda oʻz faoliyatlarini baholash va tashxislash koʻnikmalarini shakllantirish uchun ularda
ruhiy-hissiy holat barqaror boʻlishi kerak. Buning uchun oʻqituvchi oʻquvchining oʻzi yoki oʻrtogʻining
faoliyatiga bergan toʻgʻri bahosini muntazam taqdirlab borishi lozim. Ayniqsa, oʻquvchilarni tinchlantiruvchi
mashqlarni bajartirish natijasida ular orasida vujudga kelgan tarang vaziyat bartaraf etiladi. Xotirjam harakat
qilayotgan oʻquvchi oʻzi va oʻrtoqlarining faolyaitini bir qadar toʻgʻri baholay va aniq tashxislay oladi.
Baholash va tashxislash koʻnikmalarini shakllantirishda oʻquvchilar oʻzaro bir-birlarining yutuq va
kamchiliklarini koʻra olishlari muhim ahamiyatga ega. Buning uchun oʻquvchilar orasida oʻzaro ishonch va
bir-birini tushunish vaziyatini yaratish talab etiladi. Oʻquvchi oʻzi yoki oʻrtogʻining faoliyatini
baholayotganida yoki tashxis qoʻyayotganida oʻqituvchi tomonidan pedagogik qoʻllab-quvvatlovga ega
ekanligini his etib turishi lozim.
Oʻqituvchi oʻquvchilarning oʻz xatolarini aniqlashga oʻrgatib borish jarayonida ularni kamchiliklarga
yoʻl qoʻyishdan qoʻrqmaslikka odatlantirishi zarur. Chunki oʻquvchida xato qilishdan choʻchish kayfiyati
mavjud boʻlsa, u oʻzi va oʻrtoqlarining kamchiliklarini topa olmaydi. Murakkab masalalarni yechish, ijodiy
faoliyat koʻrsatish imkoniyatlarini cheklaydi. Murakkabliklardan choʻchish hissini hosil qiladi. Oʻqituvchi
oʻquvchi faoliyatini baholashda dastlab uning ijobiy tomonlarini koʻrsatib oʻtishi, keyin yoʻl qoʻygan
kamchiligi haqida xabardor qilishi kerak. Uning yutuqlarini bir qadar boʻrttirib, olqishlab, boshqa
oʻquvchilarga namuna qilib koʻrsatish alohida ahamiyatga ega.
Oʻquvchilarda oʻz faoliyatlarini baholash va tashxislash koʻnikmalarini shakllantirishda ular yoʻl
qoʻyadigan kamchiliklar doirasini aniqlash dolzarb masalalardan biridir.
Bilimlarni oʻzlashtirish jarayonida oʻquvchi xato qilishi muqarrar. Biroq oʻqituvchi u yoʻl qoʻygan
kamchiliklarni dalillar bilan isbotlab berishi lozim.
|
| |
