-jadval. Oʻqituvchchi imijini tavsifldovchi shaxslik xususiyatlar oʻrtasidagi korrelyatsion bogʻliqlik

2022, № 1 “Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 
55 
Mustaqillik 
– 
tobelik 
1 
0,001 
0,000 
Oʻzini 
nazorat 
qilish 
1 
0,530** 
Qoʻzgʻaluvchanli
k, 
zoʻriqish-
boʻshashish 
1 
Izoh:** r<0,01; * r<0,05 
Pedagog ayollar shaxsi xususiyatlarining korrelyatsiya koʻrsatkichlarida pedagoglarning umumiy 
natijalariga xos an’anani oʻzida aks ettirdi. Bu esa pedagog ayollar ham shaxs, ham kasbiy jihatdan umumiy 
pedagoglar faoliyatini a’zosi ekanligini oʻzida aks ettira olgan. 
Ularda ham “oʻziga ishonch-ishonmaslik” faktori pedagog shaxs xususiyatlarini ifodalovchi barcha 
faktorlar bilan , ya’ni “muloqotga moyillik” barqarorlik - beqarorlik”, “hukmronlikka intilish - tobelik”, 
“ijtimoiy yetuklik, onglilik”, “ijtimoiy mardlik (dadillik - tortinchoqlik”, “ishonuvchanlik – shubhalanish”, 
“mustaqillik – tobelik”, “oʻzini nazorat qilish”, “qoʻzgʻaluvchanlik, zoʻriqish - boʻshashish” faktorlari bilan 
salbiy korrelyatsiyaga ega.  
Shuning uchun faktorlar bilan “oʻziga ishonch-ishonmaslikning salbiy korrelyatsiyasi qoʻyidagicha 
ifodaga ega: “muloqotga moyillik” (rq-0,374; r≤0,01 “hissiy barqarorlik-beqarorlik” (rq-0,304; r≤0,01), 
“hukmronlikka intilish-tobeli” (rq-0,261; r≤0,01), “ijtimoiy yetuklik, onglilik” (rq-0,331; r≤0,01), “ijtimoiy 
mardlik (dadillik - tortinchoqlik” (rq-0,602; r≤0,01), “ishonuvchanlik – shubhalanish” (rq-0,530; r≤0,01), 
“mustaqillik – tobelik” (rq-0,311; r≤0,01), “oʻzini nazorat qilish” (rq-0,329; r≤0,01), “qoʻzgʻaluvchanlik, 
zoʻriqish - boʻshashish” (rq-0,288; r≤0,01).
Pedagog ayollarning natijalar tahlilini ham umumiy pedagoglar shaxs xususiyatlarini ifodalovchi 
korrelyatsiyaga xos munosabatni ifodalaymiz. Natijalardan koʻrinadiki, bugungi kun pedagogi imijining 
toʻlaqonli shakllanishida ularning oʻziga boʻlgan ishonchini oʻstirish muhim ekan. Oʻziga boʻlgan ishonchni 
ijobiy maqsadga yoʻnaltirgandagi shaxs ham kasbiy samaradorlikni ta’minlaydi. Aks holda pedagog faoliyati 
uchun salbiy koʻrsatkichlarga sabab boʻlishi mumkin. Ayni holdagi oʻziga ishonch darajasi maqbuldir, 
ammo boshqa shaxs sifatlari bilan garmoniyasini ta’minlash lozim. 
Navbatdagi emperik koʻrsatkichlar tahlilini pedagog erkaklar natijalari orasidagi korrelyatsiyaga 
bagʻishlaymiz. Bu esa quyidagi munosabatlarni oʻzida aks ettirmoqda (navbatdagi 3-jadval). 
3-jadval. Oʻqituvchi imijini tavsiflovchi shaxslik xususiyatlar oʻrtasidagi korrelyatsion bogʻliqlik 
(pedagog erkaklar koʻrsatkichlari boʻyicha). 
 
Faktorlar 
Muloqotga moy
il
li
k 
 
Hissi
y barqaror
li
k-
be
qarorl
ik
 
Huk
mronli
kk
a int
il
is
h
-
tobelik
 
 Ijti
moiy
 y
etuklik, 
 
ongli
li
k 
Ijti
moiy
 mardli
k (dad
il
li
k-
tor
ti
nc
hoqli
k)
 
Ishonuv
chanli
k 
– 
shubhal
anish
 
Oʻ
zi
ga ish
onc
h 
– 
is
honmasli
k 
Mustaqil
li
k 
– 
tobelik
 
Oʻ
zi
ni naz
orat
 qil
is
h
 
Q
oʻ
zgʻ
aluvc
hanli
k, 
zoʻ
ri
qis
h
-b
oʻ
shashi
sh
 
Muloqotga 
moyillik 
1 
0,743** 0,547** 0,504** 0,522** 0,741** -0,572** 0,350 0,486** 
0,411* 
Hissiy 
barqarorlik-
beqarorlik 
1 
0,399* 
0,364* 0,482** 0,702** -0,395* 
0,127 
0,335 
0,256 
Hukmronlikk
a intilish-
tobelik 
1 
0,596** 0,699** 0,554** -0,627** 0,576** 0,613** 
0,702** 
Ijtimoiy 
yetuklik, 
onglilik 
1 
0,699** 
0,245 
-0,545** 0,485** 0,785** 
0,720** 
Ijtimoiy 
mardlik 
(dadillik-
tortinchoqlik) 
1 
0,459** -0,708** 0,503** 0,694** 
0,625** 
Ishonuvchanl
ik – 
shubhalanish 
1 
-0,410* 
0,126 0,373* 
0,298 
https://buxdu.uz

“Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1 
56 
Oʻziga 
ishonch – 
ishonmaslik 
1 
-0,533** -0,639** -0,666** 
Mustaqillik – 
tobelik 
1 
0,572** 
0,603** 
Oʻzini 
nazorat qilish 
1 
0,777** 
Qoʻzgʻaluvch
anlik, 
zoʻriqish-
boʻshashish 
1 
Izoh:** r<0,01; * r<0,05 
Pedagoglarning umumiy natijalari va pedagog ayollarning shaxsiy xususiyatlari singari pedagog 
erkaklar shaxs xususiyatlari qiymatlari korrelyatsiyasi oʻzaro mos koʻrinish olganligi 3-jadvaldagi holatlarda 
ham kuzatildi.
Erkak pedagoglarning ham “oʻziga ishonch - ishonmaslik” faktori pedagog shaxs xususiyatlarini 
ifodalovchi barcha faktorlar bilan , ya’ni “muloqotga moyillik” barqarorlik - beqarorlik”, “hukmronlikka 
intilish - tobelik”, “ijtimoiy yetuklik, onglilik”, “ijtimoiy mardlik (dadillik - tortinchoqlik”, “ishonuvchanlik 
– shubhalanish”, “mustaqillik – tobelik”, “oʻzini nazorat qilish”, “qoʻzgʻaluvchanlik, zoʻriqish - 
boʻshashish” faktorlari bilan salbiy korrelyatsiya aniqladi.
Erkak pedagoglarning “oʻziga ishonch - ishonmaslik” faktori koʻrsatkichlari boshqa faktorlar bilan 
qoʻyidagicha korrelyatsiyaga ega: “muloqotga moyillik” (rq-0,572; r≤0,01 “hissiy barqarorlik - beqarorlik” 
(rq-0,395; r≤0,01), “hukmronlikka intilish - tobelik” (rq-0,627; r≤0,01), “ijtimoiy yetuklik, onglilik” (rq-
0,545; r≤0,01), “ijtimoiy mardlik (dadillik - tortinchoqlik” (rq-0,708; r≤0,01), “ishonuvchanlik – 
shubhalanish” (rq-0,410; r≤0,01), “mustaqillik – tobelik” (rq-0,533; r≤0,01), “oʻzini nazorat qilish”(rq-
0,639; r≤0,01), “qoʻzgʻaluvchanlik, zoʻriqish-boʻshashish” (rq-0,666; r≤0,01).
Pedagog erkaklarning natijalar tahlilini ham umumiy pedagoglar va pedagog ayollar shaxs xususiyatlarini 
ifodalovchi korrelyatsiyaga xos munosabatni ifodalaymiz. Natijalardan koʻrinadiki, bugungi kun pedagogi 
imijining toʻlaqonli shakllanishida ularning oʻziga boʻlgan ishonchining oʻstirish muhim ekan. Oʻziga 
boʻlgan ishonchni ijobiy maqsadga yoʻnaltirgandagi shaxs ham kasbiy samaradorlikni ta’minlaydi. Aks 
holda pedagog faoliyati uchun salbiy koʻrsatkichlarga sabab boʻlishi mumkin. Ayni holdagi oʻziga ishonch 
darajasi maqbuldir, ammo boshqa shaxs sifatlari bilan garmoniyasini ta’minlash lozim. 
Xulosa. Bugungi kunda oliy ta’limda rivojlangan pedagogik voqeliklar oliy ta’lim pedagogining 
qoʻshimcha kasbiy tayyorgarligini zamon talablariga mos ravishda amalga oshirish zarurligini koʻrsatadi. 
Adabiyotlar 
1. Joʻrayeva S.N. Oʻqituvchining malaka va kasbiy kompitensiyasini baholash/ Monografiya. –
“Navroʻz” nashriyoti, 2018. -144 bet. 
2. Oʻqituvchi imidji mas’uliyati bilan oʻzaro aloqadorlik uygʻunli № 2, 2021 “PSIXOLOGIYA” 
ILMIY JURNAL * NAUCHNIY JURNAL * SCIENTIFIC JOURNAL 129 65-69-betlar 
3. Jurayeva Sohibjamol Norkobilovna, IN THE SOCIETY IN FORMING THE IMAGE OF 
TEACHER THE ROLE OF SOCIAL PSYCHOLOGICAL EFFECTS Vidyabharati International 
Interdisciplinary Research Journal (Special Issue) ISSN 2319-4979. Special Issue on Emerging Techniques 
in Interdisciplinary Sciences (Oct. 2021) 1841. 
4. Дейвис Ф. Ваш абсолютный имидж. -М.: “Внешсигма”, 1997. -320 с. 
5. Криксунова И. Создай свой Имиж. – СПб: Лань, 1997. 
6. Шепель В.М. Имеджелогия: секреты личного обаяния. -М., 1997. 
7. Sharafutdinova K. G., Kulmamatova F. K., Haydarova S. The role of cognitive psychology in the 
elimination of destructive behavior //ASIAN JOURNAL OF MULTIDIMENSIONAL RESEARCH. – 
2021. – Т. 10. – №. 4. – С. 957-964. 
8. Joʻrayeva, C. N., & Barakatillaxonova, S.B. (2021). KOGNITIV QOBILIYATNING YOSHLAR 
TA’LIMIDAGI ROLI. Academic Researchin Educational Sciences, 2(11), 1404-1409. doi:10.24412/2181-
1385-2021-11-1404-1409. 

Download 6,23 Mb.