• 2. Ijtimoiy-psixologik qarshiliklar
  •  Psixofiziologik qarshiliklar




    Download 6,23 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet93/347
    Sana10.01.2024
    Hajmi6,23 Mb.
    #133952
    1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   347
    Bog'liq
    pedagogik mahorat 2022 1

    1. Psixofiziologik qarshiliklar. Kundalik kattalar o‘z o‘qish layoqatiga nisbatan ichki baryer yuzaga 
    keladi. Bu yosh o‘tgan sari anglash, eslab qolish, tushunish birmuncha qiyinlashadi, degan fikrdir. Aslida 
    insonning butun hayoti davomida uquvchanligi saqlanib qoladi. Faqat har qanday yoshda bilish 
    jarayonlarining turli xususiyatlari, turli motivlar ustunlik qiladi. Agar katta kishi o‘zini o‘qish subyekti 
    sifatida o‘z xususiyatlari haqida bilimlarga ega bo‘lsa bu ta’lim samarali bo‘ladi. 
    2. Ijtimoiy-psixologik qarshiliklar. Ko‘p kattalarga o‘quvchi pozitsiyasida bo‘lish juda yoqmaydi. 
    Ayniqsa, bu biror mansab egasi bo‘lsa, ayniqsa, yaqqol bilinadi. Ular pedagogik ta’sir obyekti bo‘lishga 
    tayyor emaslar. 
    3. Ijtimoiy qarshiliklar. Ijtimoiy jamiyat tomonidan uning yangi ta’lim darajasida ham talab 
    etiladigan inson bo‘la olmasligi. O‘qishni foydasi yo‘q deb hisoblanishi.
    Shuningdek, andragog tinglovchida qanday motivlar ustunlik qilishini, ularning malaka oshirish 
    jarayoniga munosabatlarini kuzatish orqali ham aniqlashi mumkin. 
    Yosh o‘tgan sari katta odamda ta’lim olishga nisbatan layoqat kamayib bormaydimi? Olingan 
    bilimlarni kerakli hajmda va tempda o‘z faoliyatiga qo‘llay oladimi? 
    Aslida tabiat kishi hayotining barcha davrlarda atrof hayot, boshqa odamlar bilan bog’liq 
    informatsion-ta’limiy o‘z munosabatida bo‘lishi uchun zarur bo‘lgan barcha biologik va neyrofiziologik 
    shart-sharoitlarni yaratgan. Kishi turli yoshida olayotgan bilimlari samarali bo‘lishi uchun ularga albatta 
    tafakkur jarayoni kerak bo‘ladi. B.G.Ananev, L.I.Ansiferova, Y.N.Kulyutkin, V.S.Rotenberg, 
    Y.N.Stepanova, G.S.Suxobskayalarning ko‘p yillik o‘tkazgan tadqiqotlari shuni ko‘rsatadiki, tafakkur inson 
    hayotining barcha davrlarida faolligini yo‘qotmaydi, lekin uning sturukturasida, tizimida ma’lum bir kattalar 
    ta’limi bilan shug’ullanuvchi insonlar bilishi kerak bo‘lgan o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. 
    Samaradorlik ko‘rsatkichlari kattalar auditoriyasining professor-o‘qituvchiga nisbatan ishonchi va 
    ochiqligi; tinglovchilarning ishga jalb etilishining yuqori darajasi; mashg’ulot davomida bilish faolliklarining 
    qat’iyligi; tinglovchilar orasida yuzaga keluvchi samimiy psixologik muhit; tinglovchilarning bir-biriga 
    hamda ma’ruzachi-trenerga yordam so‘rab samimiy murojaati; ta’lim jarayonida biron-bir tinglovchida 
    yuzaga keluvchi muammo va qiyinchiliklarga ijobiy munosabat; mashg’ulot davomida tinglovchilarning 
    hamkorlikda muhokama qilish uchun o‘z muammolarini izhor eta bilishlari; tinglovchilarning o‘z nuqtayi 
    nazarini erkin bayon eta bilishlari; hamkorlikdagi faoliyatning o‘rnatilganligi; andragog shaxsi va uning 
    kasbiy nuqtayi nazariga (pozitsiyasiga) bo‘lgan hurmat va qiziqish; ma’ruzachi-trener (andragog) o‘qituvchi 
    fikriga qo‘shilish istagi; kattalar ta’limi tajribalarining ta’lim sohasiga kiritilishi natijasida ta’lim mazmuni 
    samarasining namoyon bo‘lishi; ta’lim natijasiga qarab kasbiy va shaxsiy muammolarining hal etilishi 
    imkoniyati; tinglovchining ta’lim natijalaridan qoniqishi; tinglovchilarning ta’lim yakunidan so‘ng o‘zaro 
    aloqalarni davom ettirish istagining yuzaga kelishida namoyon bo‘ladi, hamda bu xususiyatlar 
    andragogikaning muhim jihatlaridir. Demak, 
    - andragogik bilimlar ta’lim jarayoni, maqsad va vazifalarini to‘g’ri belgilashda, ta’lim 
    texnologiyalarini to‘g’ri qo‘llashdagina yaxshi samara beradi; 
    - tinglovchilarning yosh xususiyatlarini va ularning ehtiyojlarini bilgan holda ta’lim berish ta’lim 
    sifatini oshirishga va ko‘zlangan natijalarga erishishga xizmat qiladi; 

    malaka oshirish jarayonida andragogik bilimlar qo‘llanilayotgan yangi ta’lim shakllarini mazmun 
    va mohiyatini to‘g’ri aniqlash hamda to‘g’ri tashkil etishga yordam beradi. 

    Download 6,23 Mb.
    1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   347




    Download 6,23 Mb.
    Pdf ko'rish