113
va yumshoq variantlari)
ni tashkil etadi. Shu o‘rinda
dialektologiya ilmi bilan
shug‘ullangan V.Reshetov, Sh.Shoabdurahmonovlarning “O‘zbek
adabiy tiliga asos
bo‘lgan shevalarda unli fonemalar soni 6-7 tadan oshmaydi”
4
degan
fikrlarini ham
tahlil qilib ko‘rish kerakday, nazarimizda.
Bu borada turkiy tillarning aksariyati o‘z alifbosi (kirill, lotin)da
unlilar
tizimini shakllantirganlar. Chunki turkiy tillarning singormonizmga
asoslanganligi
hech kimga sir emas. O‘zbek tiliga
–o
lashish jarayoni kuchli ta’sir o‘tkazgan bo‘lsa
ham, adabiy tilimizdagi unli tovushlarning aniq ifodalanishi
va tildagi barcha
so‘zlarning talaffuz me’yorlari uchun hozirda alifbomizda mavjud unli harflar yetarli
emasdek. Tilimizda uchraydigan
ikki, igna, ichki
va
mix, six, bir
so‘zlaridagi
–i
,
aka,
alam, aziz
va
Axmad, naqd, axmoq
so‘zlaridagi
–a
,
o‘lka, o‘pka, o‘zbek
va
o‘roq,
o‘rtoq, o‘tloq
so‘zlaridagi
–o‘,
ust, uzum, uzuk
va
uzun, burun, tutqun
so‘zlaridagi
