|
26 may 2022 3-to’plam 16-bet Kichik maktab
Pdf ko'rish
|
| bet | 104/210 | | Sana | 25.01.2024 | | Hajmi | 2,85 Mb. | | #145888 |
Bog'liq 26-11-PBwww.pedagoglar.uz
26-son 3 –to’plam may 2022
Sahifa: 122
Reaksiyaga kislorod initsiatorlik qiladi. Zanjir uzilguncha (ikkita radikal
birlashib qolguncha) molekulalar bir-biriga bog‘lanib boradi. Natijada (-CH^-
CH^-jn polimeri hosil bo‘ladi.
Polikondensatsiya reaksiyasiga molekulasida ikkitadan kam bo‘lmagan
funksional guruh tutgan moddalar kirishadi. Bu funksional guruhlar har xil bo‘lishi
mumkin (aminokislotalardagi kabi -NH
2
, -COOH guruhlar, etilenglikol
molekulasidagidek bir xil -OH guruhlar, dikarbon kislotalar molekulasidagidek bir
xil -COOH guruhlar bo‘lishi mumkin). Polikondensatsiya reaksiyalarida o‘zaro
ta’sirlasha oluvchi funksional guruhlar orasida bog‘ hosil bo‘ladi va albatta
makromolekula bilan bir qatorda quyi molekular modda hosil bo‘ladi:
HOOC-(CH
2
)
n
-COOH + HO-(CH
2
)
2
-OH + HOOC-(CH
2
)-COOH + ... -*» H00C-
(CH
2
)
n
-C0-0-(CH
2
)
2
-00C-(CH
2
)-CO-... + nH
2
0
Plastmassalar. Plastmassalar ishlab chiqarilish hajmi jihatidan polimer
materiallar orasida birinchi o‘rinda turadi.
• Plastik massalar (plastmassalar, plastiklar) - tabiiy yoki sintetik polimerlar
(smolalar) asosidagi materiallar bo‘lib, buyum shaklini tayyorlashda
yumshoq qovushoq holatda, buyumdan foydalanganda shishasimon holatda
bo‘ladi.
Plastmassalar tarkibiga polimerlardan tashqaii unga alohida xususiyatlar
beravchi boshqa qo‘shimchalar ham kiradi. Bunday qo‘shimchalar quyidagilar:
• Plastmassalar narxini kamaytirish va mexanik mustahkamligini oshirish
imkonini beravchi - to‘ldirgichlar (yog‘och uni, gazlama, asbest, shisha tola
va b.).
• Materialning elastikligini oshiravchi va sinuvchanligini kamaytiruvchi -
plastifikatorlar (yuqori haroratlarda qaynovchi murakkab efirlar).
• Plastmassalarga ishlov berish va ulardan foydalanishda xossalarini saqlashga
yordam beravchi - stabilizatorlar (antioksidant, nur stabilizatorlari).
• Plastmassaga dekorativ rang lar berish uchun - bo‘yoqlar va boshqa
moddalar.
|
| |
