|
26 may 2022 3-to’plam 16-bet Kichik maktab
Pdf ko'rish
|
| bet | 112/210 | | Sana | 25.01.2024 | | Hajmi | 2,85 Mb. | | #145888 |
Bog'liq 26-11-PBwww.pedagoglar.uz
26-son 3 –to’plam may 2022
Sahifa: 131
Algebraik kasrlarni ko'paytirish yoki bitta kasrni boshqasiga bo'lish uchun biz
oddiy kasrlar bilan bir xil qoidalardan foydalanishimiz kerak. Keling, ularning
formulalarini eslaylik.
Bitta oddiy kasrni boshqasiga ko'paytirish kerak bo'lganda, biz raqamlarni
ajratuvchini alohida va alohida ko'paytiramiz, shundan so'ng biz sonli kasrni
yozamiz, tegishli mahsulotlarni joylarga joylashtiramiz. Bunday hisoblashning
misoli:
2 3 4 7 \u003d 2 4 3 7 \u003d 8 21
Va biz umumiy kasrlarni ajratishimiz kerak bo'lganda, uni bo'linuvchining teskari
tomoniga ko'paytirish orqali qilamiz, masalan:
2 3: 7 11 \u003d 2 3 11 7 \u003d 22 7 \u003d 1 1 21
Algebraik fraktsiyalarni ko'paytirish va bo'lish xuddi shu printsiplarga muvofiq
amalga oshiriladi. Keling, qoida tuzaylik:
Ta'rif 1
Ikki yoki undan ortiq algebraik kasrlarni ko'paytirish uchun raqamlar va
maxrajlarni
alohida
ko'paytirish
kerak.
Natijada
sonda
ayirmachining
ko'paytuvchisi va maxrajda ayirmachining ko'paytmasi bilan kasr bo'ladi.
To'g'ridan-to'g'ri shaklda qoidani b c d \u003d a c b d deb yozish mumkin. Bu erda
a, b, c va d aniq polinomlarni ifodalaydi va b va d nol bo'lishi mumkin emas.
Ta'rif 2
Bir algebraik kasrni boshqasiga bo'lish uchun birinchi kasrni ikkinchisining
teskarisiga ko'paytirish kerak.
Ushbu qoidani b: c d \u003d a b d c \u003d a d b c shaklida ham yozish mumkin.
A, b, c va harflari d bu erda a, b, c va ko'pburchaklar mavjud dnol bo'lishi mumkin
emas.
Keling, teskari algebraik fraktsiya nima ekanligiga alohida to'xtalamiz. Bu asl
nusxaga ko'paytirilganda, oxirida beradigan qismdir. Ya'ni, bunday kasrlar o'zaro
o'zaro sonlarga o'xshash bo'ladi. Aks holda, teskari algebraik kasr asl qiymati bilan
bir xil qiymatlardan iborat deyishimiz mumkin, ammo uning sonini va maxrajini
|
| |
