|
26 may 2022 3-to’plam 16-bet Kichik maktab
Pdf ko'rish
|
| bet | 113/210 | | Sana | 25.01.2024 | | Hajmi | 2,85 Mb. | | #145888 |
Bog'liq 26-11-PBwww.pedagoglar.uz
26-son 3 –to’plam may 2022
Sahifa: 132
teskari yo'naltiriladi. Shunday qilib, a b + 1 a 3 qismga nisbatan a 3 a b + 1 kasr
teskari bo'ladi.
Algebraik kasrlar uchun ko'paytirish va bo'lish masalalarini yechish.
Ushbu xatboshida biz yuqorida ko'rsatilgan qoidalarni amalda qanday qilib to'g'ri
qo'llashni ko'rib chiqamiz. Oddiy va tushunarli misol bilan boshlaylik.
1-misol
Vaziyat: 1 x + y kasrni 3 x y x 2 + 5 ga ko'paytiring, so'ngra bitta kasrni
boshqasiga bo'ling.
Qaror
Keling, avval ko'paytmani bajaramiz. Qoida bo'yicha siz raqamlar va maxrajlarni
alohida ko'paytirishingiz kerak:
1 x + y 3 x y x 2 + 5 \u003d 1 3 x y (x + y) (x 2 + 5)
Biz standart shaklga keltirilishi kerak bo'lgan yangi polinomni oldik. Biz hisob-
kitoblarni tugatamiz:
1 3 x y (x + y) (x 2 + 5) \u003d 3 x y x 3 + 5 x + x 2 y + 5 y
Endi bir kasrni boshqasiga qanday qilib to'g'ri taqsimlashni ko'rib chiqamiz.
Qoidaga ko'ra, biz ushbu harakatni x 2 + 5 3 x y ning o'zaro fraktsiyasini
ko'paytirish bilan almashtirishimiz kerak:
1 x + y: 3 x y x 2 + 5 \u003d 1 x + y x 2 + 5 3 x y
Olingan kasrni standart shaklga keltiramiz:
1 x + y x 2 + 5 3 x y \u003d 1 x 2 + 5 (x + y) 3 x y \u003d x 2 + 5 3 x 2 y + 3 x y 2
Javob: 1 x + y 3 x y x 2 + 5 \u003d 3 x y x 3 + 5 x + x 2 y + 5 y; 1 x + y: 3 x y x 2
+ 5 \u003d x 2 + 5 3 x 2 y + 3 x y 2.
Ko'pincha, oddiy fraktsiyalarni bo'lish va ko'paytirish jarayonida bekor qilinishi
mumkin bo'lgan natijalar olinadi, masalan, 2 9 · 3 8 \u003d 6 72 \u003d 1 12. Buni
algebraik kasrlar bilan bajarganimizda, bekor qilingan natijalarni ham olishimiz
mumkin. Buning uchun dastlab asl polinomning sonini va ajratuvchisini alohida
omillarga ajratish foydalidir. Agar kerak bo'lsa, uni qanday qilib to'g'ri bajarish
haqida maqolani qayta o'qing. Keling, kasrlarni kamaytirish zarur bo'lgan
masalaning misolini ko'rib chiqamiz.
|
| |
