|
4 Amaliy mashg’ulot. Metall materiallarni o’rganish
|
| bet | 4/9 | | Sana | 06.12.2023 | | Hajmi | 0.63 Mb. | | #112712 |
Bog'liq 4 Amaliy mashg davlat-standarti-asosida-chizmalarni-taxt-qilish, Test tayyorlanishga (2), Asbobsozlik materiallari Qirindi hosil bo’lish jarayoni, Testlar to\'plami 2021, маруза, Referat Psixologiya fanidan Mavzu Temperament va uning tiplari, Хавоканд, MInimalizm uslubining milliy uylarimizdagi muhim jihatlari, ttb 6, Исокжонов Жамшидбек 89 А 20-гурух, xx asrning 60-80-yillarida ozbekistonda suv resurslaridan foydalanish muammolari, Саволлар Коллеж учун, betlik, 55555, lirabo‘lgan po‘latlar va tarkibida 0,8 %—2,14 % C bo‘lgan po‘latlar
evtektoiddan keyingi po‘latlar deb ataladi.
PSK chizig‘i bo‘yicha barcha qotishmalarda hamma qoldiq austenitdan perlit hosil bo‘ladi. Shuning uchun PSK chizig‘i perlit hosil qiluvchi chiziq deb yuritiladi.
Diagrammadan S va C nuqtalarini bir-biriga solishtirsak, quyidagilarni ko‘ramiz:
C nuqtadan yuqorida suyuq aralashma, S nuqtadan pastda esa qotgan austenit bo‘ladi;
C nuqtada AC va CD chiziqlari uchrashgan bo‘lib, su- yuq aralashmadan kristall paydo bo‘lishini ko‘rsatadi. S nuq- tadan GS va SE chiziqlari uchrashgan bo‘lib, qotgan aralash- maning ikkilamchi kristallanishini ko‘rsatadi;
C nuqtada 4,3 % C li suyuq aralashma bo‘lib, kristal- lanib ledeburit evtektika hosil qilsa, S nuqtada 0,8 % C li aralashma qayta kristallanib, perlit hosil bo‘ladi;
C nuqta sathida FE evtektik-ladeburit chizig‘i yotgan bo‘lsa, S nuqta sathida RK chizig‘i, evtektoid-perlit chizig‘i yotibdi;
C nuqta birlamchi kristallanish markazi bo‘lsa, S nuqta qotishmaning ikkilamchi kristallanish markazi hisoblanadi.
Temir — uglerod qotishmasi suyuq holatdan asta-sekin (soatiga 10 °C dan) uy haroratigacha sovitilib borilganda, qu- yidagi tuzilishlarni ko‘ramiz. Ferrit, sementit, austenit, perlit va ledeburit:
ferrit (F) uglerodning alfa temirdagi qattiq eritmasi bo‘lib, bu eritmada uglerod juda oz miqdorda (0 dan 0,006 % gacha) bo‘ladi. Ferrit texnik toza temirdir;
sementit (S) temir bilan uglerodning kimyoviy birik- masi (temir karbidi), bu birikma juda qattiq bo‘lib, uning qattiqligi NB=80 N/mm2;
austenit (A) uglerodning gamma temirdagi qattiq eritmasi bo‘lib, unda uglerod 2,14 % bo‘ladi;
perlit (P) ferrit bilan sementit mayda donlaridan hosil bo‘lgan mexanik aralashma (evtektoid aralashma);
ledeburit (L) austenit bilan sementitning mexanik ara- lashmasi bo‘lib, bunday aralashma cho‘yanning 1147 °C da qotishidan hosil bo‘ladi.
Po‘latlar va oq cho‘yanlar temir-sementit diagrammasiga muvofiq tasniflanadi. Vazifasiga ko‘ra, uglerodli po‘latlar kons- truksion, asbobsozlik po‘latlari va maxsus maqsadlarda ishlatiladigan po‘latlarga tasniflanadi.
|
| |
