|
Konstruksion po‘latlar va ularning tasnifi
|
| bet | 5/9 | | Sana | 06.12.2023 | | Hajmi | 0,63 Mb. | | #112712 |
Bog'liq 4 Amaliy mashg
Konstruksion po‘latlarda uglerod miqdori 0,5—0,6 % dan oshmaydi. Konstruksion po‘latlar uglerodli va legirlangan bo‘lishi mumkin.
Mashinasozlikda mashinalarning detallari va konstruk- siyalarini tayyorlash uchun keng ko‘lamda ishlatiladigan po‘latlar konstruksion po‘latlar deyiladi.
Konstruksion po‘latning texnologik xossalari yaxshi bo‘lishi bilan birga, nihoyatda puxta, plastik va qovushqoq bo‘lishi kerak. Po‘lat yaxshi deformatsiyalanishi (bolg‘alashda va shtampovka- lashda) lozim, unga qirqish yo‘li bilan ishlov berish oson bo‘lishi, yaxshi payvandlanadigan va toblashda darz ketmasligi kerak. Uglerodli konstruksion po‘latlar ishlab chiqarish usuliga ko‘ra, marten va konverter (Bessemer va Tomas) po‘latlarga bo‘linadi. Odatdagi sifatli (DST 380-71) va sifatli (DST 1050- 74) uglerodli konstruksion po‘latlar farqlanadi.
Odatdagi sifatli uglerodli konstruksion po‘latlar eng arzoni hisoblanadi. Bunday po‘latlar tarkibida oltingugurt (marten po‘latida 0,55 % gacha va bessemer po‘latida 0,060 % gacha) hamda fosfor (marten po‘latida 0,045 % gacha va bessemer po‘latida 0,080 % gacha) miqdori ko‘p bo‘ladi.
Odatdagi sifatli po‘latlar qanday maqsadda ishlatilishiga qarab, A, B va C guruhlarga ajratiladi.
Barcha guruhlarda 1—4 raqamli po‘latlar: qaynaydigan (kp), tinch (sp) va yarimtinch (ps) qilib tayyorlanadi; 5—6 raqamlilari yarimtinch (ps) va tinch (sp) po‘latlar bo‘ladi.
Me’yorlanadigan ko‘rsatkichlariga qarab, har qaysi guruh- lardagi po‘lat quyidagi toifalarga (kategoriyalarga) bo‘linadi:
A guruh — 1, 2, 3-toifalar;
B guruh — 1, 2-toifalar;
C guruh — 1, 2, 3, 4, 5, 6-toifalar.
Me’yorlanadigan ko‘rsatkichlar:
A guruh:
1-toifa — v, ;
2-toifa — v, , izg;
3-toifa — v, , izg, t.
|
| |
