114
Sanoatda vodorodning olinishi
Vodorodni olishning sanoat
usullari laboratori-
ya usullaridan farq qiladi.
1. Suv bug‘lari bilan tabiiy gazni konversiya
qilib olinadi:
CH
4
+ H
2
O → CO + 3H
2
2. Suv bug‘lari bilan cho‘g‘langan ko‘mir kon-
ver siya qilib olinadi:
C + H
2
O → CO +H
2
3. Suvni elektr toki yordamida parchalab olinadi.
2H
2
O → 2H
2
+ O
2
4. Metanni parchalab olinadi:
CH
4
→ C + 2H
2
Hozirgi kunda dunyo olimlari vodorodni qayta tiklanadigan energiya
manbalaridan yor-
damida olish ustida tadqiqotlar o‘tkazmoqda. Bu usulda vodorod olish “yashil” vodorod
olish deb nomlanadi.
Bu usul uchun elektrolizyor, suv, elektrenergiya zarur.
Topshiriqlar
1. Siz cho‘g‘lanib turgan ko‘mirga suv sepilganda charsillab yonishini kuzatganmisiz? Bunda
qanday moddalar hosil bo‘ladi?
2. Qizib turgan temirni suvga tushirganda suv bug‘lanib ketganini ko‘ramiz.
Bunda qaysi reaksi-
ya sodir bo‘ladi?
3. Sizga vodorod olishning eng qulay usulini tanlang deyilsa, qaysi usulni taklif qilasiz?
4. Quyidagi jadvalga vodorodning tarqalishini foizlarda ifodalang va daftaringizga chizib oling.
Atmosfera
Gidrosfera
Biosfera
Litosfera
Kosmos
