Berilgan sharoitda ishlatish davrida suyuqlikning quduq
tubidagi bosimini
aniqlaymiz.
R = 33,8 + 2,0 = 35,8 MPa.
8.1-jadval bo‘yicha Puasson koeffitsienti γ = 0,31.
Tog‘ jinsining yon turgan bosimining koeffitsientini aniqlaymiz.
45
,
0
69
,
0
31
,
0
31
,
0
1
31
,
0
1
=
=
−
=
−
=
Quduq devorining mustahkamligini quyidagi formuladan aniqlaymiz.
(
)
(
)
46
,
33
0
,
2
46
,
35
8
,
35
8
,
33
3740
8
,
9
2150
10
45
,
0
2
30
6
=
−
=
−
+
=
−
МПа
кис
MPa
σ
qiya
= 30 < 33,46 MPa bo‘lganligi uchun quduq tubini bekitish talab qilinadi.
8.1-jadval
Tog‘ jinslari uchun Puasson koeffitsientining o‘rtacha qiymati.
Jinslar
Puasson
koeffitsienti
Jinslar
Puasson
koeffitsienti
Plastik loylar
0,41
Ohaktoshlar
0,31
Zich loylar
0,30
qumoqtoshlar
0,30
Loyli slanslar
0,25
Qumoqli
slanslar
0,25
Agarda mustahkam va nomustahkam kollektorda grad R
qat
≥0,1 MPa/10 m
bo‘lsa, kollektorning o‘zining g‘ovakli o‘tkazuvchanligi K
g‘ov
≥0,1 mkm
2
yoki
yoriqli o‘tkazuvchanlik K
yor
>0,01 mkm
2
bo‘lsa, -rasm, v-dagi ochiq turdagi quduq
tubi konstruksiyasini qo‘llash mumkin.
Agar kollektor past o‘tkazuvchan g‘ovaklik va kollektorga ega bo‘lsa
(K
g‘ov
<0,01 mkm
2
, Kyor<0,01 mkm
2
), grad R
kat
≥ 0,1 MPa/10 m bo‘lsa, mustahkam
kollektorda 8.3-rasm, b-dagi konstruksiya qo‘llaniladi, nomustahkam kollektorda –
8.3-rasm, g-dagi konstruksiya qo‘llaniladi.
Anomal past qatlam bosimida (grad R
kat
<0,1 MPa/10) mahsuldor ob’ektning
jinsining o‘tkazuvchanlik qiymatiga bog‘liq bo‘lmagan holda, mustahkam
kollektorlarda 8.3-rasm,
b-dagi konstruksiya, nomustahkam kollektorlarda, g-
puNKQidagi quduq tubi konstruksiyasi qo‘llaniladi.
Quduq tubi konstruksiyasini 8.3-rasm, b-dagi kabi ko‘rish uchun, mahsuldor
qatlamning usti
qismigacha tizma tushirilib, ishlatish tizmasi quduq ustigacha
sementlanadi, ob’ektni ochish qatlam bosimi kollektorning g‘ovaklik va
yoriqliklarining o‘tkazuvchanlik xarakteridan kelib chiqib amalga oshiriladi. Bosim
grad R
kat
<0,1 MPa/10 m, K
o‘t
<0,1 mkm
2
yoki K
yor
<0,1 mkm
2
bo‘lganda
maxsus
burg‘ilash eritmalari qo‘llaniladi. Qatlamdan oqimni chaqirishda zaruriy holatda
qatlamning quduq tubi atrofi zonasida (tuz kislotali, qatlamni gidroyorish va h.k.)
ishlov berish amalga oshiriladi.
Quduq tubi konstruksiyasini yaratish 8.3-rasm,
g-dagi xuddi b-
puNKQdagiga o‘xshashdir. Bu konstruksiyada mahsuldor qatlam qismida
nobarqaror g‘ovakli yoriqli tog‘ jinsi «dum-filtr» bilan bekitiladi.
Agarda mahsuldor ob’ektning nobarqaror jinsning yotqizig‘i mavjud bo‘lsa
hamda ishlatish tizmasi
bilan mustahkamlanmaganda, «dum-filtr» o‘rnatishda
VNIIBG, Tat NIPI neft va boshqa turdagi quvur orti pakerlaridan foydalaniladi.
