8-mavzu. Eritmalar turlari. Reja: 1




Download 0,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/12
Sana25.05.2024
Hajmi0,72 Mb.
#254030
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
8-mavzu. Eritmalar turlari. Reja Eritmalar. Ideal eritma qonunl

suvning ion ko'paytmasi
deyiladi. Suvning ion ko'paytmasidan foydalanib har 
qanday reaksiya muxitini (neytral, kislotali, ishqoriy) vodorod ionlari 
konsentrasiyasi bilan ko’rsatish mumkin. Buning uchun quyidagi xisoblash 
bajariladi:
Har qanday suvli muxitni harakterlash uchun vodorod ioni konsentrasiyasi 
o’rniga bu konsentrasiyaning o’nli logarifm qiymatidan foydalanish ancha qulay. 
U pH bilan belgilanib 
vodorod ko’rsatkich
deyiladi: pH=-lg[H
+
].
Masalan, agar [H
+
]=10
-5 
bo’lsa, pH=-lg10
-5
=5 bo'ladi. Eritmaning pH=3 ga 
teng bo’lsa, kuchli kislotali, pH<7 bo’lsa, kuchsiz kislotali, pH=7 bo’lsa, 
neytral, pH>7 bo’lsa, ishqoriy xossani namoyon qiladi. 
Ma’lumki, suv kuchsiz elektrolit, aniqrog’i kuchsiz amfolitdir. Suv 
molekulasi 
oz 
miqdorda 
bo’lsada, quyidagi 
tenglama 
bo’yicha 
dissotsilanadi: 
Muvozanat juda kuchli ravishda chap tomonga siljigan, Bu reaksiya qaytar 
bo’lgani uchun unga massalar ta’siri qonunini qo’llasak 
suvning dissotsilanish 
doimiysi: 
Ko’rinib turibdiki. suvda 1 molekula H
2
O dissosilansa, teng miqdorda 
H
+
(H
3
O
+
) va OH
-
ionlari hosil bo’ladi, ya`ni suvda doimo [H
+
] = [OH
-
] dir. 
Yuqorida ta`kidlanganidek, K
w
= [H
+
] · [OH
-
] = 1,8 · 10
-16
·- 55,56= 1·10
-14 
kelib chiqadi, Suvda [H
+
] = [OH
-
] ligini hisobga olsak, u holda [H
+
] = [OH
-
]=10
-7
= [H
+
]= 10
-7
mol/l kelib chiqadi. Ushbu qiymatlarga asosan suvda doimo [H
+
] = 1- 
10
-7
mol/l va(OH
-
]= 1- 10
-7 
mol/l bo’ladi, Bu hollarda eritmadigl H
+
va OH
-
ning 
miqdori quyidagi formulalar yordamida hisoblanadi: 
Ko’p hollarda H
+
ionlarining miqdori shu eritmada borayotgan 
reaksiyalarning asosiy tavsifnomasi hisoblanadi. Bunday hollarda vodorod ionlari 
miqdorini o’nli kasrlar holida ifodalash juda ko’p noqulayliklarni keltirib 
chiqaradi. Shuning uchun amalda oson bo’lsin uchun v o d o r o d i o n l a r i
mi q d o rini ng k o ’rs at ki chi (p H) tu shunchasi qabul qilingan. 
Eritmaning pHi deb, shu eritmadagi H
+
-ionlari konsentratsiyasining 
o’nli logarifmining manfiy ishora bilan olingan qiymatiga aytilai:
]
[
10
]
[
;
]
[
10
]
[
14
14








H
OH
OH
H


Toza, dissotsiyallangan

Download 0,72 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Download 0,72 Mb.
Pdf ko'rish