|
9- ma’ruza materiallarning elektr fizik va elektr kimyoviy usullari bilan qayta ishlashBog'liq 9-Ma\'ruza Toshboltayeva Sevinch, H ALIHUJAYEV 109 guruh talabasi, komment D.Mamadiyarova, Grey minimalist business project presentation O‘lchamli elektrokimyo ishlov. Asbob-katodni shaklini anod-zagotovkada
nusxalashdan iborat, zagotovka tokni maxalliy zichligiga qarab eriydi. Bu effektga
erishish uchun elektrodlarni orasi (reaksiya zonasi) millimetrdan ozroqqacha
kamaytiriladi va reaksiya maxsullarini olib ketuvchi elektrolitni o„tish tezligi katta
qilinadi. Natijada buyumning sirtini dastlabki mikrogeometriyasi va elektrolitni
tarkibi doim tiklanib turadi, bu esa tok zichligini ming martagacha oshirishga
(tekislashda Amperning bo„laklaridan bir necha ming A
m
2
-gacha) imkon beradi.
Ja‟mida juda yuqori unumdorlikka erishiladi (eriyotgan metallni 10000-lab
mm
3
min). Ishchi asbob-katodning sarf bo„lmasligida nusxalashning yuqori
aniqligi va anod-zagotovkani sirtini tozaligi ta‟minlanadi. Katta o„lchamli
buyumlarga ishlov berilganda, zagotovkadan ko„p metall olinaetganda hamda
qattiq qotishmalardan va chiniqtirilgan detallarga ishlov berilaetganda ayniqsa
yuqori unumdorlikka erishiladi va hokazo.
Zagotovkaga talab qilingan shaklni va o„lcham-larni harakatsiz elektrod-
asbob (nusxalash usuli) va harakatlanuvchi (masalan aylanuvchi) asbob yordamida
berish mumkin. Ikkinchi xolda o„xshash mexanik amallarni (shilish, kesish,
tekislash va boshqalar) ki-nematikasini qaytarib natijaga erishiladi. Birinchisida
asbobni ishlov olayotgan buyum bilan kontakti mavjud emas, chunki oraliqqa
bosim bilan elektrolit beriladi. SHu sababli asbob yumshoq, tok o„tqazuvchi
materiallardan tayerlanishi mumkin.
O„lchamli elektrokimyo ishlov qo„llaniladi: mexanik usulda qiyin
ishlanadigan materiallardan tayerlanadigan, yuqori aniqlikka ega bo„ladigan
shtamplar, press-shakllarni ishlab chiqishda (rasm 47, a); murakkab shaklli sirtlarni
hosil qilish uchun, murakkab shakldagi bo„shliqlarni kesish, kalibrlash va
o„lchamlarini aniq miqdorlarga etqazish uchun (rasm 47, b); buyumlarga belgi
qo„yish va tamg„alash uchun (rasm 47, v); qattiq aralashmalardan kesuvchi
asboblarni charxlash uchun; ko„p sonli teshiklarni (yumaloq, to„g„ri burchakli,
fasonli va boshq.) hosil qilish uchun;
|
| |
