|
9-sinf Informatika va axborot texnologiyalari
Pdf ko'rish
|
| bet | 358/382 | | Sana | 22.11.2023 | | Hajmi | 132,8 Mb. | | #103163 |
Bog'liq IAT 9-sinf Talabalar-uchun-darslikSinov rejasi
Sinov rejasi quyidagi bandlarni oʻz ichiga olishi lozim:
Sinov maʼlumotlari
Sinov maʼlumotlari foydalanuvchilar tarafidan maʼlumotlar
modelingizga kiritilishi mumkin boʻlgan barcha maʼlumot
turlarini oʻz ichiga olishi kerak. Masalan, oddiy maʼlumotlar (bu siz
foydalanuvchilar kiritishini kutayotgan maʼlumotlar); ekstremal
maʼlumotlar (foydalanuvchilar tarafidan kiritilishi kutilayotgan,
oddiy maʼlumotlar qamrovidan tashqaridagi maʼlumotlar, ya’ni,
foizlar uchun foydalanuvchilar 100 dan yuqori yoki 0 dan past
qiymatni kiritmasligi kerak), xato maʼlumotlar (foydalanuvchilar
tez-tez yoʻl qoʻyadigan ehtiyotsiz xatolar, ya’ni, 12,00 dollar
oʻrniga foydalanuvchilar 12.00 dollar deb yozishi mumkin).
Kutilgan natija
Bu sinov maʼlumotlari toʻgʻri kiritilgan va tizim risoladagidek
ishlayotgan taqdirda koʻrinishi kerak boʻlgan toʻgʻri javobdir.
Haqiqiy natija
Bu sinov maʼlumotlari kiritilganidan keyin maʼlumotlar
modelidan qaytarilgan haqiqiy natijadir.
“What if” – “Agar ... boʻlsa”
“What if” tahliliy vositasi maʼlumot modellarini sinashning
kuchli vositalaridan biri boʻlib, biror raqam yoki funksiyani
“What if ” – “Agar x oʻrniga y boʻlsa-chi” degan ma’noda
almashtirish orqali modelni sinashdan iborat.
Ma’lumotlar modelini sinashning ikkita asosiy usuli mavjud:
birinchidan, ma’lumotlar modelingizga barcha ma’lumotlarni
aniq kiritganingizni tekshirishingiz kerak, ikkinchidan, barcha
formulalar va funksiyalar ma’lumotlar modelingizni ko‘zlangan
maqsadda ishlatishga imkon beradimi?
Verifikatsiya va validatsiya
Maʼlumotlarni sinash har xil tekshiruv turlarini oʻz ichiga
oladi, masalan, verifikatsiya va validatsiya. Verifikatsiya –
maʼlumotlarning boshqa kimdir tomonidan vizual yoʻl bilan
tekshirish (kiritilgan maʼlumotlarni asl manbasi bilan vizual
taqqoslab tekshirish) orqali yoki maʼlumotlarni ikki karra
kiritish usuli yordamida tekshirish jarayonidir. Maʼlumotni ikki
karra kiritish usulida boshqa kimdir xuddi oʻsha maʼlumotlarni
kiritishi mumkin va ikki xil odam kiritgan maʼlumotlardagi har
qanday farqlar maʼlumotlar kiritishdagi xatolikka ishora qilishi
mumkin. Verifikatsiya odatda odamlar tomonidan amalga
oshiriladi. Validatsiya – to‘g‘ri turdagi ma’lumotlar kiritilganiga
ishonch hosil qilish usuli boʻlib, garchi bu verifikatsiya kabi
samarali bo‘lmasa-da, ikkala usul ham qo‘llanilsa, ma’lumotlarni
kiritishda xatolarni kamaytirishga xizmat qiladi.
Qoʻllaniladigan validatsiyaning turli usullari bor. Mavjudlikni
tekshirish maʼlumotlar tizimingizga kiritilmagani haqida sizni
ogohlantiradi – bu natijalaringiz sifatiga taʼsir qilishi mumkin.
Diapazonni tekshirish maʼlumotlarga qamrovning yuqori va
pastki chegaralari ichida qolishga imkon beradi. Turni tekshirish
ma’lumotlar turining to‘g‘riligini kafolatlaydi. Masalan, sana
ma’lumotlarining turi haqiqiy kalendar sanasi bo‘lishi kerak.
Validatsiyaning yana bir keng tarqalgan turi - bu simvollar
uzunligini tekshirish, masalan, pochta kodlaridagi belgilar hajmi
cheklangan boʻladi. Agar sizning ma’lumotlaringiz belgilangan
uzunlikdan oshsa yoki undan kam bo‘lsa, ma’lumotlarni
kiritishda xatoga yoʻl qoʻyilgan bo‘lishi mumkin.
|
| |
