2
Karnay
Agar kompyuteringiz boʻlsa, allaqachon multimedia
taqdimotlari, filmlar, musiqa va shunga o‘xshash ma’lumotlarni
eshitishni xohlagan bo‘lsangiz kerak. Tovushlar yoki musiqani
eshita olishingiz
uchun tizimingizda
karnay boʻlishi kerak.
Karnaydan foydalanishning muhim jihatlaridan biri,
ularning
ekranni koʻra olmaydigan baʼzi
nogiron kishilar, xususan,
koʻzi ojizlar uchun chiqarish qurilmasi sifatida ishlatilish
mumkinligidir. Karnay maxsus dasturlar yordamida(ekran rider)
ekranda namoyish etilayotganlarni ovoz chiqarib tasvirlash
imkoniyatini beradi.
Shuningdek, agar foydalanuvchi klaviatura
yoki sichqonchadan foydalanishga qiynalsa, kiritish vositasi
sifatida ishlatish mumkin boʻlgan diktant dastur mavjud va
kiritilgan maʼlumotni karnaylar
orqali eshitish yordamida
tekshirish mumkin.
Quloqchin vositasi shaxsiy karnay boʻlib, undan koʻpincha
chiqayotgan tovushlarni boshqa kishilar eshitmasligi kerak
boʻlgan joylarda foydalaniladi. Masalan, turli davlatlardan
boʻlgan kishilar uchun taqdimot boʻlayotgan boʻlsa, ularning
har biri o‘zining tarjimoni tarjimasini eshitishi mumkin.
Boshqaruv qurilmalari
Muayyan turdagi kiritish va chiqarish qurilmalari oʻrtasidagi
aloqalarni tushunish muhimdir. Biz hozirgina karnay va
quloqchinlarni chiqarish qurilmalari deb aytayotgandik, tabiiyki
ular mikrofon bilan kiritish qurilmasi sifatida juftlashadi.
Chiqarish qurilmasining keyingi turi –
aktuator (2.16-rasmga
qarang). Aktuator boshqaruv dasturlarida ishlatiladi hamda
sensorlar bilan kiritish qurilmalari
sifatida moslashadi,
chunki sensorlar ham, aktuatorlar ham inson ishtirokini talab
qilmaydigan avtomatik qurilmalardir.
Avvalroq kiritish qurilmasi sifatida qanday qilib maʼlumotlarni
avtomatik tarzda toʻplashini koʻrib chiqqan edik. Bu boʻlim
sensorlar bilan parallel ravishda
ishlaydigan boshqaruv
qurilmalari haqidagi ma’lumotlarni qamrab olgan.
