5
tezda nazorat qilinadi. Bunda 1 ml yuvindi
suvdagi mikroorganizmlar
miqdorini aniqlash maqsadida ajratib olingan namuna ekiladi. Pivo
pishirish, sut-qatiq, non pishirish, alkogolsiz ichimliklar,
qandolat
mahsulotlari tayyorlash, achitqi ishlab chiqarish korxonalaridagi idishlar
yuvilgan suvda ichak tayoqchalari bor-yoʻqligi aniqlanadi. Buning
uchun sterillangan paxta yoki doka tampon, sterillangan 10 ml suv (yoki
fiziologik eritma) quyilgan probirkalar va sterillangan pinset
tayyorlanadi.
Tamponlarni yogʻoch oʻqqa mahkamlab, har birining ichida 10 ml
suv boʻlgan probirkalarga bittadan tushirib, 20-30 minut davomida 0,1
MPa da sterillash kerak.
Katta hajmdagi uskunalardan va apparatlardan
namuna olishda
oʻrtasi oʻyiq zanglamaydigan metall trafaretlardan foydalaniladi (oʻyigʻi
10, 25 yoki 100 sm
2
teng boʻladi). Namuna olishdan ilgari trafaretni
spirtda hoʻllab, qizdiriladi va tekshiriladigan yuzaga qoʻyiladi.
Cheklangan maydon hoʻl tampon bilan yuviladi, shundan keyin
tamponni
shu probirkaga solinadi, qolgan suv yoki fiziologik eritmani
ham quyib yaxshilab aralashtiriladi. Yuvilgan suvdan 1 ml olib, GPAga
ekiladi. 37
o
C issiqda 48 soat termostatda saqlangandan keyin
mikroorganizmlarning umumiy soni aniqlanadi. Suvni maxsus
muhitlarga ekib, shilimshiq hosil qiluvchi bakteriyalarni (leykonostokni)
aniqlash ham mumkin.
Qolgan suvni tamponi bilan birga naychali va 5 ml Kessler muhiti
quyilgan
probirkalarga ekib, 42-43
o
C issiqda termostatda 12 soat
saqlanadi. Yaxshilab yuvilgan apparatlarda mikroorganizmlarning
umumiy miqdori va ichak tayoqchasi titri ularning yuviladigan, toza
suvdagi miqdoridan oshmasligi kerak. Shilimshiq hosil qiluvchi
bakteriyalar soni 1 ml da 5 tadan oshmasligi kerak.
Quvurlar, ularning tarmoqlari, shlanglar, ba’zi apparatlarning ichki
yuzasidan trafaretlarda yuvilgan suv olish qiyin.
Bunday hollarda
preparatlarni mikroskopda koʻrish va yuvilgan oxirgi suvni ekish yoʻli
bilan maqsadga erishiladi.
Sterillangan idishga tekshirilayotgan ob’yektdan chiqayotgan
suvdan namuna olinadi. Shundan 10 ml olib, 1500-2000 ob/min da 10
6
minut sentrifugalanadi. Keyin sentrifugani toʻkib, choʻkma mikroskopda
koʻriladi. 10 ta koʻrish maydonida koʻpi bilan 5-6 ta hujayra boʻlishi
kerak. Har bir koʻrish maydonida mikroorganizmlar boʻlishi asbob-
apparatlar yetarlicha yuvilmaganligini bildiradi.
Mikroorganizmlarning umumiy miqdorini aniqlash uchun GPAga
ekiladi. Membrana filtrlar yoki bijgʻituvchi namunalar
yordamida koli-
titri aniqlanadi. Idishlar yuvilgan suvdagi mikroorganizmlarning
umumiy miqdori va koli-titri korxonada ishlatiladigan suvning
koʻrsatkichlaridan farq qilmasligi kerak.
