13
Mikroorganizmlarda moddalar almashinishini ta’minlaydigan
hujayraning nafas olish jarayoni, oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi va
boshqa jarayonlarini faollashtiradigan fermentlar faol markazi tarkibiga
kiruvchi makro va mikroelementlar oziq muhiti tarkibida albatta boʻlishi
shart.
Mikroorganizmlar oʻsishi va rivojlanishiga bir qadar ta’sir
etuvchilarga
temir ionlari, simob, marganes, rux, bor, molibden, kobolt
va qator elementlar kiradi. Odatda mikroorganizmlar
bu elementlarni
mikrome’yorda talab qiladi, bu haqda mikroorganizmlar miqdoriy
tarkibi ham guvohlik berib turibdi. Ushbu elementlarning miqdori oshib
ketishi mikroorganizmlar oʻsib rivojlanishida chegaralovchi-toʻxtatuvchi
ta’sir koʻrsatadi. Shunday qilib, mikroorganizmlarning moʻ’tadil oʻsib
rivojlanishi uchun oziq muhitida uglerod, azot, fosfor, vitamin, makro va
mikroelementlar miqdori, aniq pH
darajasi hamda oksidlanish-
qaytarilish reaksiyasi potensiali boʻlishi zarur. Har bir mikroorganizm
uchun moʻtadil oziq muhiti uzoq vaqt, koʻp bosqichli tajribalar olib
borish yoʻli bilan tanlanadi. Keyingi vaqtlarda moʻ‘tadil
oziq muhiti
tanlash uchun matematik modellashtirish va oziq komponentlari
nisbatini hisoblash usullari qoʻllanilmoqda.
