X I b o b
OITS (SP ID ) va jinsiy yo‘l bilan yuqadigan
kasalliklarning ijtimoiy psixologik muammolari
va ularning yechimi
Jinsiy yo‘l bilan yuqadigan kasalliklar hozir o‘ta jid-
diy ijtimoiy va psixologik muammolardan biri bo‘lib
hisoblanadi. Bunday kasalliklar o‘z ijtimoiy mohiyatiga
ko‘ra muayyan bir mamlakatda keng tarqalgach, shu
mamlakat aholisi sog‘lig‘iga
yetkazadigan zarari, ular
ning asoratlarini yo'qotishga ketadigan kuch va
mablag‘lar, jamiyatga yetadigan m a’naviy zararlar va
uning eng ashaddiy oqibatlaridan biri — yangi avlodni
dunyoga keltiradigan jarayonlarga salbiy ta ’siri
bilan
o ‘lchanadi.
Tanosil kasalliklarining ijtimoiy muammolar turku-
miga mansubligini va bu kasalliklarning tarqalish
sabablarini ко‘rib chiqish, ularga yechim topishni oson-
lashtiradi. Bu borada bir qator fikrlami aytib o ‘tish
maqsadga muvofiqdir. Bunda bir-biri bilan bog‘Uq bir
qancha sa-bablami ko‘rsatish joizdir.
Bunday sabablam-
ing ahamiyatga eng moliklaridan biri
demografik
o‘zgarishlar bo‘lib, bunda ahoU sonining ortishi, jinsiy
moyillikning
erta yuzaga kelishi, bolalarning, yoshlar-
ning ko‘payishi va ular o‘rtasida jinsiy ta ’lim-tarbiya-
ning sust qo‘yilganligidir. Yana bir muhim sabab xulq
va axloqdagi o ‘zgarishlar hisoblanadi.
Bunga m e’yordagi jinsiy
talab va shartlaming susa-
yishi, taqiqlarning kamayishi, er-xotin o ‘rtasidagi o ‘zaro
ishonchning buzilishi, jinsiy munosabatda ayollar ustun-
liklarining oshishi kiradi. Jinsiy tarbiyaning to‘g‘ri va
oqilona yo‘lga qo‘yilmaganligi
ham muhim sabablar-
dan biri hisoblanadi. Bunda ota-onalarning bolalarga
ta ’sirining susayishi, jinsiy aloqa to ‘g‘risidagi tushun-
chalarning o ‘zgarishi, yoshlar o ‘rtasida alkogolizm,
narkomaniya,
fohishabozlikning avj olishi, oilalaming
ajralishi va yuqorida bayon etilganidek, onalaming bir
212
