|
Amaliy audit
|
| bet | 131/211 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 13,28 Mb. | | #242509 |
Bog'liq Amaliy auditII. Mol etkazib
beruvchi
|
III. Hisob ma’lumotlari
|
Audit ma’lumotlari
|
Sana
|
Summa, $
|
Sana
|
Summa, $
|
2380
|
Kompaniya A
|
20.02.2001
|
3100
|
20.01.2001
|
3500*
|
2395
|
Kompaniya B
|
30.04.2001
|
25000
|
23.04.2001
|
25650*
|
2450
|
Kompaniya V
|
10.01.2001
|
10000
|
-
|
-**
|
2798
|
Kompaniya G
|
-
|
-
|
12.12.2001
|
125000***
|
*-Tovarning qiymati noto’g’ri hisobga olingan 400 dollar va 650 dollar kam kirim qilingan.
**-Tovarlar schet yo’qligiga qaramay, kirim qilingan, audit jarayonida tovar qabul qilingani va kirimga olingani aniqlandi.
***-125000 dollarlik tovarlar kirimga olinmagan, hisobda ular fevral oyida aks ettirilgan, bu tovarlarning bir qismi 6 dekabrda realizatsiya qilinganini hisob kitob schetiga pul kelib tushganligidan bilsa bo’ladi.
Buxgalteriya schetlarida tuzatishlarni amalga oshirish tavsiya etiladi. 1050 dollar tovarlar qiymatidagi farq aybdor shaxslarga olib borilishi kerak.
Bajarildi Sana Tekshirildi Sana
AMALIY MASHG’ULOT UCHUN MASALALAR
10 MAVZU EKSPORT-IMPORT VA VALYUTA MUOMALALARI AUDITI
Masala. Tashkilot o’z ehtiyojlari uchun, motor hajmi 1300kub smga teng bolgan, 3ta VAZ-07 rusumida avtomobil sotib olindi. Sotib olingan avtomobillar shartnoma narxi 19500 AQSh dollarini tashkil etadi.
Bojdan o’tkazish mobaynida deklarant barcha kerakli hujjatlarini topshirdi. Avtomobillarning boj narxi olib kirilayotgan tovarlarning shartnoma narxi bilan 25 857ming so’m (19500x1326) teng deb hisoblandi. Bojdan o’tqazish mobaynida quyidagi to’lovlar olib borildi:
Aktsiz solig’i (5%) – 1034,28 ming so’m (25857x0,05);
Import tovar uchun QQS (20%) – 5378,25 ming so’m (925857+1034.28)x0.20); Avtomobillarni etkazib berish bo’yicha harajatlar 378 ming so’mni tashkil etdi, 63ming so’m QQS.
Tovar uchun to’lov horijiy valyutada: avans to’lovi shartnoma narxining 100% tashkil etdi.
Dollar kursi:
To’lov payida 1 AQSh dollar 1314 so’mni tashkil etgan
BYuDni rasmiylashtirish va boj to’lovlarini oborish paytida 1AQSh dollari uchun 1326 berilayotgan edi
Xarid narxi tarkibiga;
Shartnoma narxi – 25857 ming so’m Aktsiz solig’i – 1034.28 ming so’m QQS – 5378.25
Boj rasmiylashtirish yig’imlari 51.714ming so’m; etkazib berish uchun harajatlar 378 ming so’m
Avtomobilllarni DAN dan ro’yxatga olish uchun quyidagi to’lovlar olib borildi: Respublika yo’l fondi uchun sotib olingan avtomobilning narxidan 6% - 1537.28 ming so’m (25623x6%)
Ro’yxatga olish yig’imi uchun – 12520 ming so’m
-
№
|
|
Ming
so’m
|
|
Debet
|
Kredit
|
1
|
|
25623
|
008
|
|
2
|
Horijiy valyutada avans to’landi
|
25623
|
4230
|
5210
|
3
|
BYuDni rasmiylashtirishda tovar kirimi hisobga
olindi
|
25857
|
0820
|
6010
|
4
|
|
25623
|
|
008
|
5
|
Tovar import qilish mobaynida aktsiz solig’i
hisobi va to’lovi olib borildi
|
1034.28
|
0820
6410
|
6410
5110
|
6
|
Tovar import qilish mobaynida QQS hisobi va
to’lovi olib borildi
|
5378.25
|
0820
6410
|
6410
5110
|
7
|
Bojning rasmiylashtirish harajati hisobga olindi
|
51.714
|
0820
6990
|
6990
5110
|
8
|
Tovarning etkazib berish harajati hisobi va
to’lovi olib borildi
|
378
|
0820
7910
|
7910
5110
|
9
|
Avans to’lovi bo’yicha kurs farqlari hisobga
olindi
|
234
25857
|
4320
6010
|
9540
4320
|
10
|
Yo’l yig’imlari hisobi va to’lovi olib borildi
|
1537.39
1252
|
0820
6990
|
6990
5110
|
11
|
Avtomobillar foydalanish uchun topshirildi
|
34559.434
|
0130
|
0820
|
Talab qilinadi:
Import qilinayotgan asosiy vositalar bo’yicha olib borilgan hisob kitoblarda hatolar va noto’g’ri buxgalter provodkalrni ko’rsating, va ularni to’g’irlash bo’yicha takliflar bering
Auditor o’z nuqtai nazarini oqlash uchun qanday normativ hujjatlardan foydalana oladi?
Auditor dallilarni yig’ish mobaynida qanday usul va auditor amallaridan foydalanadi?
Audit mobaynida topilgan hatoliklarni ko’rsating
Masala. Tashkilot uskuna harid qildi. Shartnomada sotib olingan uskuna narxi 16000 AQSh dollari deb berilgan. Shartnomaga asosan (100%) to’lov Markaziy Bank kursi bo’yicha so’mda to’lov olib boriladi. To’lov 2 sentabrda olib borilgan. Uskuna 16 sentabrda qabul qilindi. AQSh dollari kursi 2 sentabrda 1322so’mni 16 sentabrda esa 1326,38 so’mni tashkil etdi.
Uskunaning boshlang’ich narxi 21222,08min so’m (16000$x1326,38). Bu qiymat uskuna bo’yicha 0130 “Mashinalar va uskunlar” hisobiga kiritildi.
To’lov vaqti va qabul qilinish vaqti oralig’idagi kurs farqi, moliyaviy natijalar hisobiga kirtildi:
To’landi:21164.80 ming som (16000$x1322.8);
Qabul qolindi: 21190.08 ming som (16000$x1324.38);
Kurs farqi: 25.28ming so’m (21190.08-21164.80) – tashkil etib moliyaviy natijalarga kiritildi
-
№
|
|
Ming
so’m
|
|
Debet
|
Kredit
|
1
|
Avans to’lovi
|
21164.8
|
6010
|
5110
|
2
|
Uskunalar qabul qilindi
|
21190.08
|
0820
|
6010
|
3
|
Avans to’lovining kurs farqligi hisobga kiritildi
|
25.28
21190.08
|
4320
6010
|
9520
4320
|
4
|
Uskunalar foydalanishga topshirildi
|
21190.08
|
0130
|
0820
|
Talab qilinadi:
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to’g’ri hisobga olinganligini tekshirib, auditorlik dalolatnomasini tuzing.
Xato va kamchiliklar ro’yxati jadvalini tuzing.
Masala. Savdo tashkiloti, (ENP), 200ming AQSh dollari qiymatida tovarlar importi uchun shartnoma tuzdi.
To’lov o’z valyuta mablahlari hisobiga olib boriladi: avans tolovi 25% tashkil etib, qolgan qism bankdan tovar kelish kartochkasi
Avans to’lovi paytida AQSh dollar kursi 1AQSh dollari uchun 1317 so’mni tashkil etgan. DTG ni rasmiylashtirish va so’ngi to’lov paytida 1326so’mni tashkil etgan
Tovarning boj narxi 265200ming so’m (200000x1326); Tashkilotning harajatlari quyidagilarni tashkil etadi:
Boj to’lovi (1chi stavka bo’yicha 10%) 26520ming so’m (265200x0.1); QQS (20%) – 29172ming so’m ((265200+26520)+0.1);
Boj rasmiylashtirish uchun yig’imlar – 530.4 ming so’m
Tovarni boj omborxonasida saqlash harajatlari – 28.5 ming so’m; Transport harajatlari – 300 ming so’m
Boj to’lovlari va QQS tovarning narxiga qoshilgan
Shunday qilib tovarning harid (haqiqiy) narxi 321750.9 ming so’mni tashkil etdi (265200+26520+29172+530.4+28.5+300)
-
№
|
|
Ming
so’m
|
|
Debet
|
Kredit
|
1
|
Avans to’lovi mol etkazib beruvchiga to’landi
|
65850
|
4310
|
5210
|
2
|
Bojxonada rasmiylashtirish mobaynida tovar kirimi hisobga olindi (shartnoma narxi
20000x1326)
|
265200
|
2910
|
6010
|
3
|
Tovar import mobaynida boj to’lovi hisobga olindi
|
26520
|
2910
|
6910
|
4
|
QQS hisobga olindi
|
29172
|
2910
|
6910
|
5
|
Tovarni bojda rasmiylashtirish va omborxonada
saqlash harajatlari hisobga olindi
|
558.9
|
2910
|
6990
|
6
|
Transport harajatlari hisobga olindi
|
300
|
2910
|
6990
|
7
|
Avanst to’lovi kurs farqligi hisobga olindi
|
450
|
4310
6010
|
9540
4310
|
8
|
Postavshikga tolov hisobga olindi
|
198900
|
6010
|
5210
|
O’z hohishi bilan QQS to’laydigan tashkilot uchun tovar narxi 292578.9 ming so’m (265200+26520+530.4+28.5+300). To’langan QQS (29172ming so’m)
tashkilot tartibiga asosan hisobga olindi. Dt 6990 Boshqa majburiyatlar
Kt 5110 Hisob raqami Dt 6410
Kt 6990 Boshqa majburiyatlar
Talab qilinadi:
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to’g’ri hisobga olinganligini tekshirib, auditorlik dalolatnomasini tuzing.
Xato va kamchiliklar ro’yxati jadvalini tuzing.
4. Masala. Tekshirilayotgan mijoz-korxona QQS to’lovchi korxona bo’lib, u Prezidentning 27.01.2009 yildagi PQ-1048-son qarori bilan Mahalliylashtirish dasturiga kiritilgan va soliqlar bo’yicha imtiyozlarga ega. Mahalliylashtiriladigan mahsulot ishlab chiqarish uchun foydalaniladigan import qilinadigan xom ashyoning bojxona rasmiylashtiruvi chog’ida BYUDning "bojxona bojlari va yig’imlarini hisoblab chiqarish" ustunida 2 000 000 so’m, "to’lov" ustunida - 00 (to’lovsiz), "QQS" ustunida - 4 800 000 so’m, "to’lov" ustunida - 00 (to’lovsiz) ko’rsatilgan. Bojlar va QQS to’lanmagan. Imtiyozlarning umumiy summasi - 6 800 000 so’mdan quyidagicha foydalanilgan: 4 000 000 so’mlik asbob-uskuna olindi, ishchilarga ish haqi - 1 500 000 so’m to’landi, xom ashyoni temir yo’lda tashish xarajatlari - 700 000 so’m, elektr energiyasi xarajatlari - 600 000 so’m. Realizatsiya qilingan tovarlar bo’yicha QQS 4 200 000 so’mni tashkil qilgan. Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida keltirgan ma’lumotlarga ko’ra korxonada QQS bo’yicha 600 000 so’m (4 200 000 - 4 800 000) miqdorida ortiqcha to’lov hosil bo’lgan deb baholagan va yuqoridagi muomalalar quyidagicha buxgalteriya provodkalari bilan hisobga olingan:
-
|
| |
