MAVZUSI BO’YICHA TAQDIMOT

.

Rejalashtilayotgan ish turi	O’tkazish	Bajaruvchi	Izoh
Moliyaviy hisobot va buxgalteriya hisobi registrlar ko’rsatkichlari bir biriga muvofiqligini tekshiish
Buxgalteriya balansi to’g’ri tuzilganlinini tekshirish
Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot to’g’ri tuzilganligini tekshirish
Boshqa shakldagi hisobotlar to’g’ri tuzilganligini tekshirish

	Rejalashtilayotgan ish turi	O’tkazish	Bajaruvchi	Izoh
1	Moliyaviy hisobot va buxgalteriya hisobi registrlar ko’rsatkichlari bir biriga muvofiqligini tekshiish
1.1	Buxgalteriya hisobi schetlaridagi yozuvlar asoslanganligini tekshirish
1.2	Hisob registrlari to’g’ri tuzilganligini tekshirish
1.3	Korxona moliyaviy hisobotini o’rganish va u belgilangan muddatlarda tag’dim etilishini tekshirish
1.4	Tahliliy hisob ko’rsatkichlarini bosh kitob va balans moddalaridagi ko’rsatkichlar bilan solishtirish
2	Buxgalteriya balansi to’g’ri tuzilganlinini tekshirish
2.1	Balansdagi ko’rsatkichlarni to’g’riligini tekshirish
2.2	Balansda uzoq muddatli aktivlar qoldiqlari to’g’ri tuzilganligini tekshirish
2.3	Joriy aktivlar qoldiqlarini to’g’riligini tekshirish
2.4	O’z mablag’lari manbaalari to’g’riligini tekshirish
2.5	Majburiyatlar to’g’ri aks ettirilganligini tekshirish

	Rejalashtilayotgan ish turi	O’tkazish	Bajaruvchi	Izoh
1	Moliyaviy hisobot va buxgalteriya hisobi registrlar ko’rsatkichlari bir biriga muvofiqligini tekshiish
1.1	Buxgalteriya hisobi schetlaridagi yozuvlar asoslanganligini tekshirish
1.2	Hisob registrlari to’g’ri tuzilganligini tekshirish
1.3	Korxona moliyaviy hisobotini o’rganish va u belgilangan muddatlarda tag’dim etilishini tekshirish
1.4	Tahliliy hisob ko’rsatkichlarini bosh kitob va balans moddalaridagi ko’rsatkichlar bilan solishtirish
2	Buxgalteriya balansi to’g’ri tuzilganlinini tekshirish
2.1	Balansdagi ko’rsatkichlarni to’g’riligini tekshirish
2.2	Balansda uzoq muddatli aktivlar qoldiqlari to’g’ri tuzilganligini tekshirish
2.3	Joriy aktivlar qoldiqlarini to’g’riligini tekshirish
2.4	O’z mablag’lari manbaalari to’g’riligini tekshirish
2.5	Majburiyatlar to’g’ri aks ettirilganligini tekshirish

“O’ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA MOLIYAVIY NAZORATNING TASHKILIY ASOSLARI”

ATAMANING O’ZBEK TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING INGLIZ TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING RUS TILIDA NOMLANISHI	ATAMANING MA’NOSI
Auditor	Auditor	Аудитор	Auditor - auditor malaka sertifikatiga ega bo’lgan jismoniy shaxsdir
Auditorlik tekshiruvi	Auditing	Аудиторская проверка	Auditorlik tekshiruvi moliyaviy hisobot va boshqa moliyaviy axborot to’g’riligi va buxgalteriya hisobi to’g’risidagi qonun hujjatlariga mosligini aniqlash maqsadida xo’jalik yurituvchi sub’ektning moliyaviy hisobotini hamda u bilan bog’liq moliyaviy axborotini auditorlik tashkilotlari tomonidan tekshirishdir.
Majburiy auditorlik tekshiruvi	Mandatory audit	Обязательный аудит	Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda amaldagi qonun hujjatlarida belgilangan qat’iy muddat va tartib asosida maxsus malaka sertifikati va litsenziyaga ega bo’lgan auditorlik tashkiloti tomonidan o’tkaziladigan tekshiruv tushuniladi
Auditorlik faoliyati	Audit activity	Аудиторская деятельность	Auditorlik faoliyati bu - auditorlik tashkilotlarining auditorlik xizmatlari ko’rsatish bo’yicha tadbirkorlik faoliyatidir
Kompleks audit	Comprehensive audit	Комплексный аудит	Kompleks audit – xo’jalik yurituvchi sub’ekt moliyaviy xo’jalik faoliyatini to’liq qamrab olgan auditorlik tekshiruvi
Tashqi audit	External audit	Внешний аудит	Tashqi audit bu - mustaqil auditorlik tashkilotlari tomonidan amaldagi qonunchilikka muvofiq xo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyatini belgilangan muddat va tartib asosida tekshirish jarayonidir
Auditorlarning respublika jamoat birlashmalari	Republican public organization audit	Республикански й общественный организации аудита	Auditorlarning respublika jamoat birlashmalari auditorlarning ixtiyoriy asoslarda birlashtiradigan nodavlat notijorat tashkilotidir
Ichki audit xizmati	Internal Audit Service	Служба внутренного аудита	Ichki audit xizmati - korxona kuzatuv kengashining qarori bilan tashkil etiladigan korxonaning ichki auditni amalga oshiradigan tarkibiy bo’linmasidir
Auditorlik tashkiloti	auditing organization	аудиторской организации	Auditorlik tashkiloti auditorlik faoliyatini amalga oshirish litsenziyasigaega bo’lgan yuridik shaxsdir.

2. 
   MAVZU. ASOSIY VOSITALAR HARAKATI BILAN BOG’LIQ MUOMALALAR AUDITINING USLUBIY MUAMMOLARI
   

1. 
   Asosiy vositalar auditini tashkil etish va o`tkazish ketma-ketligi
   

Asosiy vositalarni auditorlik tekshiruvidan o`tkazish mijoz-subyekt faoliyati umumiy auditining bir qismi hisoblanadi. Uning maqsadi moliyaviy hisobot asosiy vositalar harakati bilan bog`liq ko`rsatkichlarning ishonchliligi to`g`risida fikr shakllantirish va subyektda asosiy vositalar bilan bog`liq muomalalarni hisobga olish hamda soliqqa tortish uslubiyotini tashkil etishning O`zbekiston Respublikasida amal qilayotgan me'yoriy hujjatlarga muvofiqligini aniqlashdan iborat.

• 
  asosiy vositalar mavjudligi va saqlanish holati ustidan nazorat o`rnatishni ta'minlash (obyektlarni asosiy vositalar qatoriga kiritishning to`g`riligi);
  
• 
  asosiy vositalarning to`g`ri turkumlanishi;
  
• 
  asosiy vositalar analitik hisobi va asosiy vositalar uchun moddiy javobgarlikni tashkil etish (analitik va sintetik hisob hamda hisobot ma'lumotlarining mosligi);
  
• 
  asosiy vositalar kirimi va chiqimiga doir muomalalarni dastlabki hujjatlashtirish hamda hisobda aks ettirish;
  
• 
  asosiy vositalar kirimi va chiqimiga doir muomalalarni sintetik hisob registrlarida aks ettirish;
  
• 
  asosiy vositalar kirimi va chiqimiga doir muomalalarni soliqqa tortish;
  
• 
  asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblash va hisobda aks etgirish;
  
• 
  amortizatsiya hisoblash usullarini qo`llashning qonuniyligi va to`g`riligi;
  
• 
  jadallashtirilgan amortizatsiya usulini qo`llashning qonuniyligi;
  
• 
  amortizatsiya ajratmalari hisob-kitoblarining to`g`riligi;
  
• 
  amortizatsiya ajratmalarini hisobda aks ettirishning to`g`riligi;
  
• 
  asosiy vositalarni ta'mirlash, tiklash, zamonaviylashtirish va qayta jihozlashni hisobda aks ettirish;
  
• 
  ta'mirlash usullari;
  
• 
  ta'mirlash xarajatlarini tannarxga olib borishning to`g`riligi;
  
• 
  asosiy vositalarni qayta jihozlash va zamonaviylashtirishga doir muomalalarni hisobga
  

• 
  asosiy vositalar sintetik va analitik hisobining subyekt buxgalteriyasidagi holatini
  

• 
  belgilangan qoidalarga muvofiq subyektning o`ziga qarashli, joriy tartibda ijaraga olingan va moliyaviy lizing asosida olingan asosiy vositalarni saqlash joylarida moddiy javobgar shaxslarga biriktirilganligini baholash;
  
• 
  subyektning o`ziga qarashli va moliyaviy lizing asosida olingan asosiy vositalar bo`yicha yillik eskirish hisoblanishining to`g`riligini tekshirish. Chunki, bu ma'lumotlar realizatsiya qilinadigan mahsulot (ish, xizmat) lar tannarxining (2010, 2310, 2510, 2710 schyotlar debeti) shakllanishi bilan bog`liq bo`lib, oqibatda subyektning moliyaviy natijalari (balans foydasi yoki zarari) ga va budjetga to`lanadigan foyda (daromad) solig`ining miqdoriga ta'sir etadi;
  
• 
  asosiy vositalarning sotib olinishi va hisobdan chiqarilishi hamda ularni yuridik va jismoniy shaxslardan ijaraga olish bilan bog`liq muomalalar bo`yicha soliq qonunchiligiga rioya qilinishini tekshirish;
  
• 
  asosiy vositalarni xojalik va pudrat usullarida (kapital yoki joriy) ta'mirlash xarajatlarini hisobga olishning subyektda amal qilinayotgan tartibini, subyektda bir yilga qabul qilingan hisob yuritush siyosatidan kelib chiqqan holda baholash va tekshirish;
  
• 
  subyektda asosiy vositalardan foydalanishni vaqt oralig`i va quvvati bo`yicha subyektning ishlab chiqarish xususiyatlari hisobga olingan holda tashkil qilish (agap auditor bilan tuzilgan shartnomada kelishilgan bo`lsa);
  
• 
  asosiy vositalarni baholash va qayta baholash natijalarini tekshirish.
  

• 
  subyektning hisobot davridagi hisob siyosati va uning o`tgan hisobot davridagiga nisbatan o`zgarishi bilan tanishish;
  
• 
  asosiy vositalarning inventarizatsiya natijalari bilan tanishish;
  
• 
  asosiy vositalarni qayta baholash materiallari va ularning hisobda aks ettirilishi bilan tanishish. Bunda auditor O`zbekiston Respublikasi moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, O`zbekiston Respublikasi Davlat mulk qo`mitasining tegishli me'yoriy hujjatlariga muvofiq subyekt balansida turadigan va qayta baholangan asosiy vositalar tiklanish qiymati bo`yicha aks ettirilishini nazarda tutishi lozim.
  

• 
  asosiy vositalarga eskirish hisoblashning qaysi usulini qo`llash qabul qilinganligi;
  
• 
  asosiy vositalarni ta'mirlash xarajatlarini hisobga olishning qanday tartibi qabul qilinganligi, asosiy vositalarni ta'mirlash uchun rezervga mablag` ajratish mexanizmidan foydalanib, ya'ni ta'mirlash fondi (8910 – «Kelgusi xarajatlar va to`lovlar rezervlari» schyoti bo`yicha ta'mirlash fondi schyotini qo`llash) tashkil etish yoki tashkil etmaslik bo`yicha subyekt hisob siyosatida aks etganligi yoki aks etmaganligi auditor xulosasida qayd etilishi lozim.
  

2. 
   
   
   Download 13,28 Mb.