| Avtomobillarning balandlikka chiqishga qarshilik kuchi va yo’lning jami qarshilik kuchi.
Avtomobilg’ yo’llari asosan balandlik va pastliklardan iborat bo’lib, yo’lning qiyaligi quyidagicha ifodalanadi.
i= tga
a - yo’lning gorizontal tekislik bilan xosil qilgan burchagi.
Balandlikka chiquvchi avtomobilning og’irligi Ga ikki tashkil etuvchidan ( 1-rasm) yahni yo’lga parallel Ga Sin a va perpendikulyar Ga cos a kuchlaridan iborat. Avtomobilning balandlikka chiqishga qarshilik kuchi Ri quyidagicha aniqlanadi:
Ri = Ga sin a (17)
Avtomobilg’ balandlikka chiqayotganida Ri kuch avtomobilg’ harakteriga qarshilik ko’rsatuvchi, pastlikkaga tushayotganda esa uni ilgariga itaruvchi kuch bo’ladi. Demak, qiyalik i avtomobil balandlikka harakatlanayotganda musbat, pastlikkaga harakatlaniyotganda manfiy deb qabul qilinadi.
G’ildiragining gorizontal yo’lda va balandlikka chiqishdagi G’ildirashga qarshiligi birgalikda yo’lning xolati tipi va qiyaligini ifodalaydi. Bu qarshilik kuchlari yig’indisi yo’lning jami qarshilik kuchi Rψ ni tashkil etadi:
‘ψ=‘f+ ‘i Ga f cos a + Ga sin a = Ga ( f cos a + sin a)
Agar yo’lning umumiy qarshilik koeffitsenti ψ=f cos a + sin a deb qabul qilinsa, Rψ quyidagiga teng bo’ladi:
Rψ=Ga ψ (18)
Avtomobilning qiyalikka chiqishdagi qarshilik kuchini yengishga sarflangan quvvat Ni va jami qarshilikni yengishga sarflanadigan quvvat Nψ quyidagicha topiladi:
Ni=‘i va/270=Ga va sin a/270; Nψ= Rψ va/270= Ga ψ va/270 o k (19)
| 