|
Namunani bilvosita o’lchash usullari
|
| bet | 3/6 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 0,74 Mb. | | #246010 |
Bog'liq KURS LOYIHASI MahliyoNamunani bilvosita o’lchash usullari.
Namlikni o’chashni eng ko’p ishlatilayotgan bilvosita usullari konduktotermik, signali va o’ta yuqori chastotali (O’YCH) usullar kiradi Ushbu namlikni o’lchash usullarini axborot manbai bo’lib namlik paramrtrlarini elektr maydonlari tasiridagi o’zini tutishi hisoblanadi. Namlik o’lchashni konduktotermik usuli ashyoni elektr o’tkazuvchanlikni o’lchashga asoslanadi. O’zida namlikni yutadigan ashyolar quruq holda dielektirik bo’lsalar namlikni yutadigan qiyin o’tkazgich bo’lib qoladilar Ho’l ashyolarni solishtirma qarshiligi namlikni miqdoriga bog’liq o’zgaradi va bu juda kata diapazonda bo’ladi bu 9-12 darajalarga yotadi. Bunday katta diapazon ushbu o’lchagichlarni aniqligiga yomon tasir etishi mumkin ayniqsa namlikni konduktometrik usul bilan o’lchaganda murakkab bo’ladi ayniqsa namlik kichik bo’lganda bunda elektr qarshiligi ancha katta bo’ladi va xalaqit qiluvchi faktorlar ancha katta xattoliklarga sabab bo’ladi. Igna simon nam o’lchagichlari yordamida ko’p nazorat qilinadigan ashyo bo’lib yog’och xisoblanadi. Nazorat uchun eng zurur bo’lgan diapazon 5…15% gacha uning elektr qarshiligi 100om dan katta bo’ladi. Bunday qarshiliklarni aniq o’lchash oddiy masala emas ayniqsa bu usul yordamida namlikni aniq qiymatini olish uchun ashyo sutrukturani, uni shakli o’lchashlari namlikni tarqalish xarakteri, o’lchaniyotgan ashyoda sirt namligini mavjudligi va qandaydir iflosliklarini tasiri hisobga olinadi.
Namlikni sig’imga ko’ra o’lchash asboblari.
Sig’imga ko’ra namlikni o’lchash usulini ishlash tamoyili ashyoni dielektirik sindiruvchanligini uni namligiga bog’liqligiga asoslangan (suvni dieliktirik sindiruvchanligi ko’pchilik ashyolarnikidan ancha katta, ular namlikni yutsa ham. Shu sababli namlangan ashyoni dielektrik sindiruvchanlikni uni namligi haqida zarur axborotni beradi).Shu sababli bu usul bilan datchikni sig’imi o’lchanadi (qattiq ashyolar uchun o’lchanayotgan) o’lchanayotgan sig’im dielektrik sindiruvchanlikni funksiyali hisoblanadi va tegishli ravishda nazorat qilinayotgan ashyoni namligi o’lchanadi.
Sig’imli namlik o’lchagichni afzalligiga keng diapazonda yuqori aniqlik bilan namlikni nazorat qilishi kiradi shuningdek o’lchagichni aperativligi o’lchashdan keyin o’lchanayotgan yuzada zararlanishini yo’qligi kiradi. Kamchiligiga 1…0.5% dan kam bo’lgan namlik qoldig’ini yuqori aniqlik bilan o’lchay olmasligi kiradi, qurilish ashyolari va yog’och uchun bunga zaruriyat yo’q. Qattiq sochiladigan va tolali ashyolarni namligini o’lchashni murakkabligi shundan iboratki datchik ashyo bilan o’zaro tasirlashganda uni strukturasini, sochma zichligini va boshqa faktorlarni sababi bilan asbob xatoligini kattaroq o’zgarishiga sabab bo’lishi mumkin. Shu sababli sanoatda asosan kontaktsiz o’lchash usullari qo’llanila boshlanadi: optik va o’tayuqori chastotali.
Optik nurlatgichda modda namligi bilan undan qaytgan nurlanishi oqimini aloqasidan foydalinadi. Yuqori sezgirlikka erishish uchun manba tomonidan hosil qilingan nurlanishni infraqizil nurlanish spektiri sohasidan foydalinadi. Taxmin qilinayotgan ashyodan qaytgan yorug’lik oqimi yig’uvchi qurilma orqali qabul qiluvchi qurilmaga o’tkaziladi. Ashyoni namligi qancha yuqori bo’lsa u shuncha infraqizil nurni yaxshi yutadi va qaytgan nurlarni oqimi kichik bo’ladi.
|
| |
