12
chiqish va KIM lar asosida virtual laboartoriya va web platformadan foydalangan
holda o‘quv jarayonini tashkil etish bilan bog‘liq masalalar ochib berilgan.
Shuningdek, tadqiqotda elektron ta’lim muhitida umumiy o‘rta ta’lim
maktablari o‘quvchilariga “Zoologiya” fanini o‘quv faoliyati bilan bog‘liq
mazmunini va o‘qitish jarayonini tashkil etish, har xil murakkab darajasidagi
biologik jarayonlarni bajarish bo‘yicha ko‘nikma va malakalarini shakllantirish
hamda o‘qituvchi tomonidan o‘rgatilayotgan fanga oid yangi bilimlarni KIM lar
asosida yaratilgan virtual laboartoriyalar va web platforma yordamida o‘rganib
borishi, o‘z faoliyatini baholay olish hamda shaxsiy qarorlar qabul qilish
xususiyatlarining shakllanishiga xizmat qiladigan metodik ta’minot ishlab chiqildi.
Umumta’lim maktablarida “Zoologiya” darsligiga doir yaratilgan virtual
laboratoriyalardan foydalanib laboratoriya mashg‘ulotlarini tashkil etishning kasbga
yo‘naltirilgan
metodikasi
o‘quvchilarda
tajriba
jarayonlarini
tushunish,
ma’lumotlarni qiyoslash, ko‘nikmalarini rivojlantiruvchi vizual tarkibli
topshiriqlarni ya’ni, 7-sinf “Zoologiya” fanining amliy va laboratoriya mashg‘ulot
mavzulari bo‘yicha ishlab chiqilgan virtual laboratoriyalarni adaptiv o‘qitish
jarayonida differensial qo‘llash asosida ishlab chiqilgan.
Differensial ta’lim – bu o‘quvchilarning yoshi, qobilyati, o‘ziga xosligi,
ishtiyoqlari, qiziqishlari, sinfdagi o‘zlashtirish darajalarini inobatga olgan holda
yondashuv asosida berilgan ta’limdir.
O‘quv dasturida berilgan mavzularga mos ravishda axborot-ta’lim muhitidan
foydalanib, umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘quvchilariga KIM asosida yaratilgan
virtual laboratoriyalar yordamida zoologiya fanining soxta oyoqlilar sinfining
hayotiy jarayonlarini o‘rganish hamda ularning turlari bilan tanishish, yashil
evglenaning tashqi va ichki tuzilishini va ularning hayotiy funksiyalarini, jumladan,
harakatlarini, qisqarish vakuolasining ishi, oziqlanishi, ko‘payishi, entistatsiyasini
o‘rganish, yassi chuvalchanglar tipi: so‘rg‘ichlilar va tasmasimon chuvalchanglar
sinflarining hayotiy jarayonlarini o‘rganish hamda ularning turlari bilan tanishish
kabi mavzularini o‘qitish orqali, ta’lim sifati va samaradorligini oshirishni
ta’minlanishi ochib berilgan.
Misol tariqasida quyidagi keltirilgan imitatsion modellardan ko‘rinib turibdiki,
amyoba, tartibsiz shakldagi protoplazmatik bo‘lak bo‘lib, u doimo o‘z shaklini
o‘zgartiradi, chunki uning soxta oyoqlari tanasining turli joylarida doimiy ravishda
cho‘zilib va tortilib turish jarayonlarini kuzatiladi (1-rasm).
