|
Atrof-muhit holati to‘g‘risida milliy ma’ruza: O‘zbekiston
Yer osti suvlarining tabiiy resurslariBog'liq uzbekistan-state-of-the-environment-uz41
Atrof-muhit holati to‘g‘risida milliy ma’ruza: O‘zbekiston
Yer osti suvlarining tabiiy resurslari
, deganda tabiiy sharoitda yer osti suvlari oziqlanishini
ta’minlaydigan resurslar tushuniladi (atmosfera yog‘inlaridan infiltratsiya (sizib o‘tish), yer usti
suv havzalari va suv oqimlaridan filtrlash, yuqori va ostki suv qatlamlaridan suv quyilishi). Yer
osti suvlarining tabiiy resurslari sutka davomida 75 580,56 ming m
3
, prognozli foydalanish
resurslari sutkasiga – 63 986,53 ming m
3
ni tashkil qiladi. Respublika hududida
yer osti suvlari
resurslarining umumiy hajmi
sutkasiga 17 212,2 ming m
3
, ya’ni tabiiy suv resurslarining 22,8
foizini tashkil qiladi. Qidiruv-o‘rganishlar natijasida mamlakatda jami 97 ta yer osti suv konlari
topilgan, ularning mavjud resurslari sutkasiga 63,9 mln.m
3
ni tashkil etadi. O‘zbekistondagi qator
daryolarning (Surxondaryo, Qashqadaryo, Pskom) yuqori oqimida 525 ta tog‘ muzliklari bo‘lib,
ularning umumiy muzlik maydoni 54,2 km
2
dan iborat.
Yer osti suvlari bilan ta’minlash 69 ta shahar, 335 ta posyolka va 2902 ta qishloq aholi punktlari
aholisining ehtiyojlarini qondiradi. Hozirgi paytda qariyb 50 839 ta quduqdan foydalanilmoqda.
Ulardan 43 foizi maishiy ehtiyojlar, 35 foizi ekinlarni sug‘orish, 10 foizi ishlab chiqarish va texnik
maqsadlar va 2,8 foizi yaylovlarni sug‘orish uchun ishlatiladi. Yer osti chuchuk suvlarining katta
zaxiralari (minerallashuvi 1 g/l gacha) Toshkent (28,5%), Samarqand (13,7%), Surxondaryo
(13,1%), Namangan (12,8%) va Andijon (12,3%) viloyatlarida to‘plangan. Buxoro va Navoiy
viloyatlari yer osti chuchuk suvlari bilan ta’minlanmagan (0,3 foizdan kam), Qoraqalpog‘iston
Respublikasi va Xorazm viloyatida esa yer osti chuchuk suv zaxiralari tugab bo‘lgan. Yer osti
suvlarining tegishli holatini saqlab qolish uchun doimiy monitoring olib boriladi, shu jumladan,
qo‘riqlanadigan hududlar maqomini olgan konlar hududlarida ham.
|
| |
