37
Atrof-muhit holati to‘g‘risida milliy ma’ruza: O‘zbekiston
Ko‘pgina tadbirkorlar bunga qiziqish bildirmoqda, ammo hozirgi paytda mablag‘larning katta
qismi elektr nasoslarga sarflanmoqda (O‘zbekiston
Respublikasi Prezidenti, 2023-y.).
So‘nggi uch yil ichida suv sathining pastligi va suv resurslarining yetishmasligi tufayli suv
resurslariga bo‘lgan bosim oshdi. Ushbu muammo Amudaryoning quyi oqimida joylashgan
hududlarda keskin seziladi. Tahlillar shuni ko‘rsatdiki, iqlim o‘zgarishi O‘zbekistonda suv
tanqisligini yanada kuchaytiradi, 2000, 2008, 2011, 2014 va 2018-yillardagi kabi qurg‘oqchilikning
davomiyligi va chastotasini oshirishi hamda iqtisodiyotning suvga bo‘lgan
ehtiyojini qondirishda
jiddiy muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. So‘nggi 15 yil ichida aholi jon boshiga bo‘lgan
suv ta’minoti 3048 m
3
dan 1400 m
3
gacha kamaydi.
Yana bir muammo, bu – suvning ifloslanishi. Atrof-muhit ifloslanishi monitoringi ma’lumotlariga
ko‘ra, suvni, asosan sanoat, qishloq xo‘jaligi va kommunal xizmatlar ifloslantiradi. Kam suvli
davrlarda minerallashuvning kuchayishi va yer usti suvlari sifatining yomonlashishi yer osti
suvlarining ifloslanishiga olib keladi. Minerallashuvi 3,0 g/l dan ortiq bo‘lgan yer osti suvlari
respublika hududining 50% dan ortig‘iga taqsimlanganligini
hisobga olsak, suv qatlamlariga
bosim darajasi oshgan deb baholanishi mumkin. Sirdaryo vodiysidagi suv qatlamlari o‘rtacha
bosim ostidadir. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini kimyolashtirish, kollektorlarga
oqova
suvlarning tashlanishi suv resurslarining ifloslanishiga olib keladi. Bundan tashqari, respublikaning
ayrim hududlarida yer usti oqova suv tarmoqlari va drenaj tizimlarining qoniqarsiz holati, sizot
suvlari sathining jadallik bilan ko‘tarilishi, bir qator shaharlar va boshqa aholi punktlarida suv
toshishiga sabab bo‘ladi.
