Atrof-muhit holati to‘g‘risida milliy ma’ruza: O‘zbekiston




Download 2,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/107
Sana16.06.2024
Hajmi2,81 Mb.
#264081
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   107
Bog'liq
uzbekistan-state-of-the-environment-uz

5.2.4 Javob choralari
Suv resurslaridan foydalanish va ularni muhofaza qilishni tartibga solish suvdan foydalanish 
va oqava suv normalarini belgilash (suvdan maxsus foydalanish uchun ruxsatnomalar, suvdan 
foydalanish limitlari, tabiiy muhit va kommunal kanalizatsiya tizimlariga ifloslantiruvchi moddalar 
tashlamalarini yo‘l qo‘yiladigan cheklangan miqdorlar normativlari); suv obyektlarining fon holati 
va oqova suvlarni suv obyektlariga tashlash manbalarini monitoring qilish; suv oqimlari va yer 
osti suvlari konlarining sohil bo‘yi mintaqalarida va suvni muhofaza qilish zonalarida joylashgan 
yerlardan foydalanishga cheklovlar o‘rnatish; qonun hujjatlarini buzganlik uchun ma’muriy ta’sir 
choralarini qo‘llash; iqtisodiy mexanizmlarni qo‘llash – suv resurslarining ifloslanishi, soliq, kredit 
va boshqa imtiyozlar uchun to‘lovlar, shuningdek, tabiiy obyektlarga yetkazilgan zarari yoki yo‘q 
qilinishi natijasida yetkazilgan zarar uchun pul kompensatsiyasini undirish; suvdan suv iste’moli 
me’yorlaridan ortiq foydalanganlik uchun iqtisodiy sanksiyalar qo‘llash orqali amalga oshiriladi.
Suv resurslarini muhofaza qilishni tartibga soluvchi asosiy huquqiy hujjatlar «Tabiatni muhofaza 
qilish to‘g‘risida» (1992-y.), «Suv va suvdan foydalanish to‘g‘risida» (1993-y.), «Ekologik 
ekspertiza to‘g‘risida» (2000-y.) «Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar to‘g‘risida»gi (2004-y.) 
O‘zbekiston Respublikasi Qonunlari bo‘lib, ularga vaqt o‘tishi bilan tegishli ravishda o‘zgartirish 
va qo‘shimchalar kiritilgan. Bundan tashqari, so‘nggi 10 yil ichida mamlakatda suv resurslari 
va obyektlarini muhofaza qilishni ta’minlash bo‘yicha bir qator normativ-huquqiy hujjatlar, 
shu jumladan, «Ekologik nazorat to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni (27.12.2013-
y., O‘RQ–363-son), shuningdek, Prezidentning qator farmon va qarorlari qabul qilindi. 
Jumladan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «2030-yilgacha bo‘lgan davrda O‘zbekiston 
Respublikasining atrof-muhitni muhofaza qilish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida»gi Farmonida 


42
Atrof-muhit holati to‘g‘risida milliy ma’ruza: O‘zbekiston
(30.10.2019-y., PF–5863-son), qishloq va kommunal xo‘jaliklarida suv resurslarining kamayishi va 
ifloslanishidan himoya qilish nazarda tutilgan. Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 
«O‘zbekiston Respublikasida suv resurslarini boshqarish va irrigatsiya sektorini rivojlantirishning 
2021–2023-yillarga mo‘ljallangan strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risida»gi Farmonida (4.02.2021-y., 
PQ–5005-son), yerlarni sug‘orish amaliyotini soddalashtirish va takomillashtirish, suv va energiyani 
tejash, suv resurslarini boshqarishda davlat-xususiy sheriklik, suvdan foydalanuvchilar tomonidan 
xarajatlarni qisman qoplash chora-tadbirlari belgilangan. Bundan tashqari, quyi bo‘g‘inda suv 
resurslarini boshqarishni takomillashtirish va suv iste’molchilari orasidagi munosabatlarni tartibga 
solish bo‘yicha chora-tadbirlar ham ko‘rilmoqda (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori, 
01.03.2022-yildagi PQ–145-son).
Mamlakatda agrar sektorda suv resurslaridan samarali foydalanishni ta’minlash, qishloq xo‘jaligi 
ekinlarini yetishtirishda suvni tejaydigan texnologiyalarni keng joriy etish hamda ularni davlat 
tomonidan qo‘llab-quvvatlash, shuningdek, sug‘oriladigan yerlarning meliorativ holatini 
yaxshilash bo‘yicha tizimli chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. «Agrobank» ATB qoshida suvni 
tejaydigan yangi loyihalarni shakllantirish bo‘yicha alohida markaz tashkil etish va xorijdan 
malakali mutaxassislarni jalb qilish asosiy vazifalardan biri sanaladi. Ta’kidlash joizki, shaffof 
suv o‘lchash tizimi joriy etilmoqda va kelgusi uch yil ichida 13 mingta suv xo‘jaligi obyektlari 
raqamli texnologiyalarga o‘tkaziladi (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori, 01.04.2023-
y., PQ–107-son). So‘nggi yillarda 400 ming gektarda tomchilatib va yomg‘irlatib sug‘orish 
texnologiyalari joriy etildi, joriy etishning umumiy darajasi sug‘oriladigan maydonning 23 foizini 
tashkil qildi. Suvni tejaydigan texnologiyalar egallagan maydon sug‘oriladigan maydonlarning 
qariyb 25 foizini tashkil qiladi, natijada 2022-yilda 3 mlrd m
3
suv tejaldi. Ushbu texnologiyalarni 
joriy etishni yanada rag‘batlantirish maqsadida suv resurslaridan foydalanish samaradorligini 
oshirish, jumladan, fermerlarga bank kreditlari berish orqali suvni tejash tizimlaridan foydalanishni 
rag‘batlantirish bo‘yicha shoshilinch choralar ko‘rildi (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 
qarori, 01.04.2023-y., PQ–107-son).
Shu munosabat bilan, FAO qishloq xo‘jaligida suvdan yanada samarali, adolatli va ekologik xavfsiz 
foydalanishga e’tibor qaratib, suv resurslarini boshqarishda mamlakatni qo‘llab-quvvatlamoqda. 
FAOning O‘zbekistondagi texnik hamkorlik dasturlari, masalan, «Markaziy Osiyoning agro-oziq-
ovqat sektorida suv siyosatini iqlim o‘zgarishi ta’siriga e’tibor qaratgan holda qo‘llab-quvvatlash» 
dasturi, benefitsiar mamlakatlarda agro-oziq-ovqat sektorida suv siyosatini mustahkamlash
ayniqsa, suv resurslarini boshqarishda ayollarning rolini oshirish, shuningdek, tashkil etilgan 
mintaqaviy tarmoq orqali suv resurslarini boshqarish sohasida mintaqaviy muloqot, tajriba va 
bilim almashishga ko‘maklashishga qaratilgan.
Suv resurslarini ifloslanishdan himoya qilish va 

Download 2,81 Mb.
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   107




Download 2,81 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Atrof-muhit holati to‘g‘risida milliy ma’ruza: O‘zbekiston

Download 2,81 Mb.
Pdf ko'rish